Eusko Jaurlaritza
Espainiako II. Errepublikaren hasieratik, gorabeheratsua izan zen euskal lurraldeei autonomia estatutua emateko eskakizunaren ibilbidea. Hasiera batean lau herrialde hartzen zituen proiektua hirurentzakoa izatera pasatu zen, besteak beste, eta, 36ko gerra hasi eta hilabetera, aurkako zenbaiten ezinikusiak desagertu egin ziren.
Francok bere lehen gobernu taldea Salamancan osatu zuen egun berean, 1936ko urriaren 1ean, Espainiako Gorteek Euskal Autonomia Estatutua onartu zuten. Jose Antonio Agirre Lekube (Bilbo, 1904 – Paris, 1960) jeltzaleak handik astebetera zinpetu zuen estatutu horren arabera sortutako gobernuko lehendakari kargua, 1936ko urriaren 8an, Gernikako Juntetxean. Legegizona. Getxoko alkate eta diputatua zen.
Jose Antonio Agirre lehendakaria, Eusko Jaurlaritzako Carlton hoteleko egoitzako balkoian, hainbat sailbururekin.
Sailburuak
Lehen Jaurlaritza hartan zeuden:
Eliodoro de la Torre Larrinaga (EAJ), Ogasun Saila.
Telesforo Monzon Olaso (EAJ), Gobernazio Saila.
Jesus Maria Leizaola Sanchez (EAJ), Justizia eta Kultura Saila.
Juan Gracia Colas (PSOE), Gizarte Laguntza Saila.
Juan de los Toyos Gonzalez (PSOE), Lan Saila.
Santiago Aznar Saratxaga (PSOE), Industria Saila.
Juan Astigarrabia Andonegi (PCE-EPK), Herrilan Saila.
Alfredo Espinosa (Union Republicana), Osasun Saila. 1937ko ekainaren 26an Gasteizen fusilatu zuten. Frankistek hildako Eusko Jaurlaritzako sailburu bakarra izan zen.
Ramon Aldasoro Galartza (Izquierda Republicana), Merkataritza eta Horniket Saila.
Gonzalo Nardiz Bengoetxea (EAE-ANV), Nekazaritza Saila.