New Yorkeko Munduak
New Yorkeko munduak

Parkera joan naiz

2025eko apirilaren 7a

Parkera joan naiz, lorean dira arbola batzuk,

ez asko, lotsati oraindik.

Badirudi beldur direla haiek ere beren burua agertzeaz.

Goiz da eta ez dago inor parkeko bankuetan.

Eguzkiak epeltzen hasi duen arren.

Eseri egin naiz eta liburua zabaldu dut.

Lehen eguna etxetik kanpoko irakurketa egiteko.

 

Halako batean, nire alboan

objektu gorri bat dagoela konturatu naiz.

Auto bat da, jostailuzko auto bat.

Auto gorria, kabrioleta, udaberrian

leihorik gabe libre gidatzeko.

Zeinena izango da?

Umerik ez dago inguruan. Goizegi da.

Norbaitek utziko zuen ahaztuta atzo.

Harekin jolas egitea pentsatu dut. Zergatik ez?

Eta norbaitek ikusten banau?

Ez, hobeto ez.

Hobe bere lekuan uztea.

Umeak aurki dezan laga duen toki berean.

 

Orduak aurrera doaz, umeak iritsi dira parkera

baina ez du inork autoa hartu.

Ez da inor konturatu auto gorri kabrioleta hantxe dagoela.

 

Etxerako ordua iritsi zait azkenean.

Bankutik jaiki eta urrunetik begiratu dut autoa.

Bat batean, martxan hasi eta desagertu egin da parkean.

 

Atal gehiago
New Yorkeko Munduak

Parkera joan naiz

2025eko apirilaren 7a

Parkera joan naiz, lorean dira arbola batzuk,

ez asko, lotsati oraindik.

Badirudi beldur direla haiek ere beren burua agertzeaz.

Goiz da eta ez dago inor parkeko bankuetan.

Eguzkiak epeltzen hasi duen arren.

Eseri egin naiz eta liburua zabaldu dut.

Lehen eguna etxetik kanpoko irakurketa egiteko.

00:00:0000:00:00
New Yorkeko Munduak

Arbasoen su txikia

2025eko martxoaren 31

Araba Euskaraz 2025eko kanta egin dugu Mikel Urdangarin eta biok. Kanta landua, mezuak elkarri gurutzatzen ibili baikara luzaroan. Letrak hiru ideia nagusi ditu. Lehenengoa, Araban beti egin dela euskaraz. Eta hor daude aipatuak Landuccik XVI. mendean Gasteizen bildu zituen sei mila hitzak edo sasoi bereko Lazarragaren liburua. Bigarrena, garai zailak bizi arren euskarak beti egin izan duela aurrera. Egin du aurrera horrela nahi izan dugulako, beti egon delako norbait euskaraz hitz egiten, erabiltzen. Eta hiru, transmisioaren garrantzia. Euskararen su txikia pasatu egin da belaunaldiz belaunaldi, eta guri tokatzen zaigu orain gauza bera egitea.

00:00:0000:00:00
New Yorkeko Munduak

Iowako eklipsea

2025eko martxoaren 24a

Iowako nazioarteko idazleen eskolara iritsi berri, 2017ko abuztuaren 21ean, eguzki eklipsea izan zen. Christopher Merrill bertako arduradunak eta gainontzeko irakasleek gertaera ikustera eraman gintuzten, idazleen etxearen patioan bertan, horretarako utzi zizkiguten betaurreko beltz batzuekin. Eklipseak ez zuen asko iraun egia esan, bi minutu luze, eta ostean, bizitza lehengo bidera itzuli zen.

00:00:0000:00:00
New Yorkeko Munduak

Pla-pla

2025eko martxoaren 17a

Dozena bat arrautzak hamar bat dolar balio du, hamabi ere bai organikoak badira. Prezioak ikaragarri egin du gora azken aldian. Hegaztien gripea zuten milioika oilo hil behar izan dituzte eta nonbait hortik dator kaltea. Gaur egungo agintariek, nola ez, aurrekoei botatzen diete errua, baita honena ere.

Kontua da zaila izaten dela arrautzak erostea New Yorken, eta daudenean, ezin duzu aldiro dozenako kartoi bat baino gehiago erosi. Bat baino gehiago hartuz gero, kutxan kendu egingo dizute.

00:00:0000:00:00
New Yorkeko Munduak

Hauskorra

2025eko martxoaren 10a

Pertsona hauskorra da,

eta pertsona hauskorra delako,

hauskorra da demokrazia.

 

Eta demokrazia hauskorra delako,

hauskorra da askatasuna.

Eta askatasuna hauskorra delako,

hauskorra da berdintasuna.

00:00:0000:00:00
New Yorkeko Munduak

New Yorkeko kantak

2025eko martxoaren 3a

Museotik atera eta parkea oinez igaro dut. Hotz egiten duen arren, lakua dagoeneko ez dago izoztua. Jendea paseoan dabil, txanoekin eta bufandekin, bakoitzak bere ametsa egurasten. Zoriontsuak izango ote diren galdetu diot neure buruari. Ezen zaila baita hiri hau, badaki ematen baina kentzen ere bai.

00:00:0000:00:00
New Yorkeko Munduak

Bakoitza bere bidetik

2025eko otsailaren 24a

New Yorken iragan astean. Eraikin luze bateko igogailuan. Bulegoak daude, enpresak, erakundeak, abokatuak. Igogailuetako bat beherantz doa. Dozena erdi lagun barruan. Telefonoak jo dio gizon bati. Hartu du. Kaixo esan du gaztelaniaz. Ume baten ahotsa entzuten da. Gose naiz.

 

00:00:0000:00:00
New Yorkeko Munduak

Erantzuna

2025eko otsailaren 17a

Alaba paper batzuekin iritsi da etxera. Eskolan banatu dituzte. Emigranteen eskubideei buruzkoak dira. Goardiak bila badatoz jakiteko zer egin. Egon da polizia sarekadak egiten New Yorken, paper gabeko migrariak harrapatzen. ICE deitzen da migrarien polizia. Bitxia da ICE inizialek “ice” hitza osatzen dutela ingelesez, “ice”, “izotza”, edo “horma”, euskaraz. Mugan eraiki nahi den horma erraldoi hura bezala.

00:00:0000:00:00
Kirmen Uribe idazlea. NACHO CARRASCO ZABALLA

Kaleko musikaria

2025eko otsailaren 10a

Egok tronpeta jotzen du Grand Centraleko metro geltokian. Astearte goizetan eta ostegun arratsaldetan hantxe egoten da, faltarik gabe. Jendeak dirua uzten dio, egun txarretan berrogeita hamar dolar, onenetan bostehun.

00:00:0000:00:00
New Yorkeko Munduak

Koioteak Central Parkean

2025eko otsailaren 3a

Koiote bikote bat bizi da Central Parkean. Bertako animalia basatien artean handienak dira koioteak. Bikoteetan bizi dira eta ez dira banatzen bietako bat hiltzen den arte. Hori gertatu zen Central Parkeko koioteekin. Koiote emea bakarrik geratu zen bikotekide berria hartu duen arte.

Baina, nola iritsiko zen koiote berria parkera, galdetzen diogu gure buruari. Izan ere, Central Parkea hiriaren erdian dagoen irla berde bat da, handia baina irla azkenean. Kaleak eta etorbideak ditu inguruan. Ez dago naturarako korridorerik.

00:00:0000:00:00
Podcastak
New Yorkeko Munduak
New Yorkeko munduak

Parkera joan naiz

Parkera joan naiz, lorean dira arbola batzuk,

ez asko, lotsati oraindik.

Badirudi beldur direla haiek ere beren burua agertzeaz.

Goiz da eta ez dago inor parkeko bankuetan.

Eguzkiak epeltzen hasi duen arren.

Eseri egin naiz eta liburua zabaldu dut.

Lehen eguna etxetik kanpoko irakurketa egiteko.

00:00:0000:00:00
BERRIKETAN Logo
Berriketan

Euskal esklabisten historia

Euskal Herriko iragan esklabista du hizpide Berriketan saioaren atal honek. Denbora luzez zabaldu da Euskal Herrian esklabotzarik egon ez zelako ustea, baina ez da hala, 1990eko hamarkadatik historialariek kontrakoa esaten dute. Gure herriko iragan esklabistari eta gaur egun horrek utzi dituen arrastoei erreparatu diegu Amaia Igartua Aristondo BERRIAko Bizigiro saileko kazetariarekin.

00:00:0000:00:00
URUBIA podcasta IRUDIA horizontala
Urubia

Betharram ikastetxe katolikoaren afera

Betharram ikastetxe katolikoko indarkeriaren eta sexu abusuen afera landu du Urubiak 12. atala. Auziaren gakoak bildu dituzte bertan.

00:00:0000:00:00
BERRIKETAN Logo
Berriketan

Karrikan eman dute lezioa

Irakasle publikoen grebak ditu hizpide Berriketan saioaren atal honek. Araba, Bizkai eta Gipuzkoako sare publikoan aritzen diren irakasleek bederatzi egunez egin dute greba, eta negoziazioan ari dira Eusko Jaurlaritzarekin. Nafarroan mobilizazioak egin dituzte irakasle publikoek, urte hasieran hiru greba egin ondotik. Lan gatazka horiei buruzko xehetasunak eman dizkigute Irati Urdalleta Lete eta Ion Orzaiz BERRIAko gizarte gaietako kazetariek.

00:00:0000:00:00
Ez Gatoz Paristik logo nagusi urdina
Ez gatoz Paristik

Espazioa

Bazen behin eztanda handi bat. Baziren gero izarrak, planetak, zulo beltzak...

Eskolan erakutsi ziguten.

Espazioan mututasuna nagusi dela ere bai.

Dardarak badiren arren, ez dagoelako garraiatuko dituen airerik, bitartekaririk.

Eskolatik kanpo ikasi genuen antzeko zerbait gertatzen dela kulturaren gure galaxian ere. Unibertso honetakoak garela, geuretik dardarak sortzen, baina espazioak ez digula oihartzun egiten.

Eta gure kultura planeta beregain, satelite, asteroide edo Saturnoren eraztunetako harri puska ote den... Teoria ezberdinak daude.

00:00:0000:00:00
BERRIKETAN Logo
Berriketan

EAJko lemazain berria

Aitor Esteban EAJko buru berria du hizpide Berriketan saioaren atal honek. Andoni Ortuzarren lekukoa hartu berri du Estebanek Euskadi Buru Batzarreko lehendakari gisa, eta bidelagun izanen dituen EBBko gainerako kideak ere aurkeztu dituzte. Xabier Martin BERRIAko politika saileko kazetariarekin solastatu gara horri buruz.

00:00:0000:00:00
Kazetaritza propio eta independentearen alde, 2025 amaierarako 3.000 irakurleren babes ekonomikoa behar du BERRIAk.