«Gure helburuak betetzeko bidea irekitzen du Euskal Hirigune Elkargoak»

Ofizioz, abokatua da Filipe Aramendi (Urruña, Lapurdi, 1968). Ekainaren 28ko herriko bozetan auzapez izendatu zuten, sorterrian, eraman duen zerrenda abertzale irekiarekin. EH Baiko kide ere bada, aspaldian. Elkargoko kontseilu eragilean izanen da sei urtez, lurralde antolaketaren delegatu gisa.

Zein izanen da zure ardura elkargoko kontseilu eragilean?

Bruno Karrererekin [Uztaritzeko auzapeza] batera arituko naiz lanean; hura baita lurralde antolaketa iraunkorraren eta planifikazioaren ardura duen lehendakariordea. Delegazio horren barruan sartua naiz, harekin eskuz esku lan egiteko. Oraindik finkatzekoa dugu gure arteko lana nola gauzatuko dugun.

Horren baitan bi arlo kudeatuko ditut. Lehena, lur antolaketaren ingeniaritza da: elkargoak herri ttipiei zerbitzu bat eskaintzen die eraikitze baimenen dosierrak aztertzen laguntzeko. Bigarren arloa lurren zuzenbidea da. Elkargoak bere sortzetik hartu zuen lur antolaketaren eskumena. 158 herrietako eraikitze planak eta lur antolaketa dosierrak aztertzen ditu, eta egingarritasunari buruzko iritzi bat helarazten die herriko etxeei. Auzapezak du azken hitza; baina, dakidanez, orain arte, beti lerrokatu dira elkargoak emandako iritziarekin.

Zein dira lurralde antolaketari lotutako arazo nagusiak Ipar Euskal Herrian?

Lehen problematika, nire ustez, laborantza eta natura lurren desagertzea da. Azken urteotan,hainbat lur jan dira gainetik eraikitzeko. Ez da soilik kostaldeko fenomenoa, barnealdean ere hasia da. Erantzun azkar bat ekarri behar diogu horri, eta gelditze bat eman behar diogu. Lehenik, identifikatu beharko dugu zinezko laborantza lurrak zein diren, eta babestu beharko ditugu. Erronka handia da.

Bizitegien eraikuntza ere arazo bat da. Ohartzen gara maleruski eraiki diren hainbat bizitegi ez direla hemengo jendeen ahalen arabera eraiki. Kolektibitate publikoek eskua hartu behar dute, eta kontrolatu behar da norentzat eraikitzen ditugun bizitegiak. Promotoreen eskuetan uzten badugu dena, arazoa handituko da, horiek hor dira dirua egiteko, eta ez interes orokorrarentzat. Fenomenoak beste arazo bat ekartzen du: bigarren etxebizitzak. Neurriak behar dira; bigarren etxebizitzen zerga emendatuz,adibidez, herri zenbaitetan jadanik egin duten bezala. Neurri horiek herriko etxeek hartu behar dituzte, baina elkargoan ere lerroak finkatu behar ditugu.

Elkargoan indar abertzaleak sartu dira. Zer perspektiba irekitzen ditu horrek?

Ene ustez, esperantza handiko momentua bizitzen ari gara. Haize berri batek jo du herriko bozetan, eta elkargoko kontseilu erabakitzaileetan haize berriak ordezkatua izan behar zuela argi genuen. Etxegaraik izendatu dituen hautetsiak ikusirik, mezua entzun duela iruditzen zait. Esperantza ekartzen du. Baina dena da egitekoa. Lanean hasiko garelarik ikusiko dugu politika publiko berri horiek nola gauzatzen diren; baina uste dut pisu bat lortu dugula. Ele eta diskurtso ederrak gauzatzeko asmoa dugu guk, politika publiko ezberdinetan. Hizkuntzarentzat ere berdin: gure hizkuntzak merezi duen lekua berreskuratu behar du.

Polo arduradunak ere izendatuak izan dira. Hego Lapurdin, Eneko Aldana izanen dugu; eta ez da guti. Bada esperantza ukaitekoa. Poloek ere dagozkien proiektuak eramaten ahalko dituzte elkargora, arduradun berriei esker. Oro har, abertzaleen ideiek badute aitzinatzeko parada.

Alain Iriarten lehendakaritzarako hautagaitzaren inguruko eztabaida izan duzue EH Bain. Nola bizitu duzu?

Argi mintzatuko naiz: gaizki bizi izan dut EH Bain pasatu dena, baina horrela da. Demokrazia hori da, eztabaida bat egin da, eta atera den bozka errespetatu behar da. Nik dudan urriki bakarra da, erran bezala, haize berri batek jo duela hainbat lekutan, abertzaleak aitzinatu direla. Iruditzen zitzaidan horren ondorio naturala abertzale hautagaitza bat aurkeztea izango zela, elkargoko lehendakaritzarentzat. Domaia atzeman dut, beharbada ez garelako burura joan alde horretatik. Baina guk, abertzaleok, gure indarrak erakutsi behar ditugu oraingo konfigurazioan. Hainbat erronka baditugu, indar politiko bat ordezkatzen dugu; azkartu eta baliatu behar dugu egoera hori.

Elkargoak instituzio gisa asetzen ote zaitu?

Elkargoa ez da guk galdetzen genuen instituzioa. Guk elkargo berezia nahi genuen, Korsikan duten modu berekoa. Hala ere, elkargoa den bezala, aitzinerat eraman behar dugu. Lehen urrats bat da; eta lehen urrats hori ez bagara gai egiteko, ez gara gai izanen bigarren urrats horretara heltzeko. Ez naiz asea, ez baitzen guk galdetzen genuena, baina lortu behar dugu elkargoaren parioa. Gure helburuak betetzeko bidea irekitzen du. Indar guziak eman behar ditugu urrats horren erreusitzeko. Baina ez da lurralde honetako galdeei erantzunen dien zinezko instituzioa hainbat arlotan. Politikoki borrokatzen segitu beharko dugu.

Bihar: Xole Aire, Urepeleko (Nafarroa Beherea) ordezkaria.