Ikasturte berria; entzun, ikasi, adostu eta baliabideak jartzea

Iraileko lehen egunetan gaude, eta koronabirusak baldintzatuta itzuli behar dugu eskolara. Koronabirusak, baina baita haren kudeaketak ere. Martxoan idatzi genuen, pandemiak ikastetxeak ixtera behartu zuen garaian, erabat ulergarriak zirela ezjakintasunaren eta ezezagunaren aurrean beharrezkoa zen inprobisazioaren ondoriozko lehen erabakietako batzuk.

Baina ezin dugu ulertu ikasturtea hasi baino zazpi egun lehenagora arte Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailak argibide eta protokolo espezifikoak aurkeztu ez izana, eta, gainera, hezkuntza-komunitatearekin aldez aurretik adostasunik lortu gabe. Komunitate honek (irakasleak, administrazio eta zerbitzuetako langileak, familiak, ikasleak) ahalegin handia eta berritzailea egin du konfinamenduaren aparteko hezkuntza-defizitak arintzeko, eta etengabe egin dizkio proposamenak Jaurlaritzari, gehienak ukatuak izan direnak.

Hilabete hauetan zehar, Elkarrekin Podemos-IUk hainbat proposamen egin ditu erakundeetan krisi honen kudeaketan ekarpenak egiteko (langile errefortzuak, bitarteko digitalak eta familientzako prestakuntza edo hezkuntza-premia bereziak dituzten ikasleentzako protokolo espezifikoa). Guzti-guztiak, Eusko Jaurlaritza, datorrena eta geneukana, sostengatzen duten alderdiek baztertuak.

Gutxienez hezkuntza-eragileen proposamenak jasoko balituzte, ia berdin litzaiguke; ez da dominen kontua, konponbideena baizik. Baina hori ere ez. Gaur egun, Eusko Jaurlaritza ez da harremanetan jarri eta uko egin dio irakaskuntza publikoko sindikatuekin biltzeari, Uriarte komunikabidetan hitz egiten ari zen, unean bertan bere postontzi elektronikoetan Sailaren neurriak jaso zituztenak. Agintzeko jarrera (gainera, bere jarraibideak betetzeko baliabide nahikorik ez emateko), edozein unetan onartezina, baina are gehiago, lankidetzazko gobernantza eskatzen duela ematen duen honetan. Kudeaketa horren ondorioz, hezkuntzako bost sindikatuek grebara deitu behar izan dute hilaren 15erako. Euskadiko hezkuntza-sistemaren arazoak ez dira berriak, baina argi dago krisi honen ondorioz larriagotu egin direla, eta, bereziki, krisiaren kudeaketaren elementuengatik. Europarekin alderatuta, sare publiko eta pribatuei dagokienez, Euskadin hezkuntza-sistema ezohikoa dugu, ia %50ean banatutakoa, eta, gainera, bereizketa sozioekonomiko sakona ezkutatzen du, jatorrikoa ere bai, baina batez ere klasekoa.

Krisi honetan gauza batzuk ikasi baditugu, horietako bat da euskal gizartean arrakala digitala dagoela, eta, berriz ere, jakina, klase-arrakala da. Gizarte-prestazioak izapidetzean ikusten dugu hori, eta, jakina, nabaritu egin da. Horregatik, krisi-egoera honetan, ezinbestekoa da baliabide digitalak ematea halakorik ez duten ikasleei.

Izan ere, 2018ko Pobreziari eta Gizarte Desberdintasunei buruzko Inkestaren arabera, Euskadin hamar haurretik bat (%10,3) benetako pobrezian bizi da, eta ia hamarretik bi (%19,3) ongizaterik gabe. Pobrezia-tasa hori krisiaren aurretik baino hiru puntu altuagoa da, eta gainerako biztanleen bikoitza ia (%10,3 eta %5,4, hurrenez hurren). Kopuruek erakusten dutenez, gainera, seme-alabak ardurapean dituzten familiak dira errealitate hori gehien pairatzen dutenak. Euskadin, hamar pobrezia-egoeratatik zazpi familia horietan gertatzen dira. Gainera, guraso bakarreko familien pobreziaren gorakadak kezkatzen gaitu. Pandemia aurreko zifrak dira eta badakigu oraintxe bertan, zoritxarrez, gehiagora doazela.

Krisi honi emandako erantzun guztiak ez dira hezkuntzaren eremuan emango (ABEEEak, DSBE indartzea, enplegu-planak, kontziliazioa, zaintza-sistema publikoa), baina hau, zalantzarik gabe, gizarte-kohesioaren ardatz nagusietako bat da.

Beraz, beharrezkoa da Jokin Bildarratz buru izango duen Hezkuntza Saileko talde berriaren lehen zeregina hezkuntza-komunitatearekin esertzea izatea. Eseri, entzun, ikasi, proposatu, adostu eta baliabidenahikoak jarri datozen hilabeteetan Uriarte sailburuak iragarritakoneurrietan dauden gabeziak konpontzeko.

Politikatik, bide horretan lagundu behar dugu, eta Elkarrekin Podemosen proposamenak hezkuntza integratzaile eta kohesionatzailearen esanetara egongo dira. Kudeaketa publikoa indartzea, ikasgela bakoitzeko ratioak jaistea eta, beraz, plantilla handitzea, ikastetxeei giza baliabideak eta baliabide materialak ematea ikasturtearen kudeaketa ahalik eta eraginkorrena izan dadin, hezkuntza-premia bereziak dituzten ikasleei arreta emateko giza baliabideak eta protokoloak ematea eta ildo horretan adosteko prest gaude.

Sindikatuen eta hezkuntza-eragileen komunikatuek eta greba deialdiak Eusko Jaurlaritza hezkuntza-komunitatearekin negoziatzera esertzeko balio beharko lukete. Balio dezatela lerro hauek norabide horretan bultza egiteko.