Mugarik gabeko fabrika

Hendaiako (Lapurdi) tren geltokiko auzoak etxean arrotz sentitzeko osagai guziak lituzke Borderline Fabrika hor ez balitz: polizia kanpotarrez josiak baitira bazterrak oro, eta geltokia no man's land baita: denena baita, eta, aldi berean, nehorena ez.

Geltokiaren eskuinaldean diskrezioa jabetu da Borderline Fabrikaz, ateak edeki berri baititu, eta oraindik ere bere izana ez baitu izenez handizki beztitu. Terrazak giro koloretsua ematen dio auzoari, nahiz auzokide armatuek ez dituzten jende koloretsuak maite: «Ikusten hango furgoneta zuria? Egunero sartzen dituzte etorkinak, Gipuzkoarat gibelerat eramateko. Horren lekuko gara; ze gogorra», erran du, begi berdeekin atsekabe, Gabi Aizpuruak, Borderline Fabrika ostatuko eramaileetako batek.

Kontrastea bada; taberna berriak babesa baitu bermatzen: eki pean kafea hartzera tai gabe bildu baitira bezeroak: «Jendea etorri eta %50 betea egotea ez zen sekula gertatu. Zerbait politaren hasiera da hau».

Lukas Magliochetik pizza arrosa eta berdeak prestatzen ditu. Barra berri-berrian pintxoak barra-barra barreiatuak dira, baina, eguerdi baita, tripa zorrien garrasiak isilarazteko desagertzen ari dira, eta pizza gehiago laberatzen ari da Magliocheti. Artista bikoitza da bera: kozinan eta taula gainean. Sukaldeko taulan xehatzen ari da barazkiren bat, bisean bis duen taula gaina bistatik galdu gabe. «Ofizioz sukaldaria naiz, baina badut proiektu musikala».

Hori baita Borderline Fabrika: artista eta artista konpainien elkarte kulturala: «Hau ez da gaztetxe bat, profesionalen arteko lokal bat baizik, baina auzolanean martxan dena. Burujabeak gara». Horregatik ireki dituzte ostatua eta coworking eremua, elkartearen gastuak estaltzeko; musika taldeak trebatzeko gela beltza, ordea, fite dute prest izanen. Agenda kulturala, berriz, ekainean abiatuko dute. Aizpurua Hendaiako gaztetxeko kide denez, ongi ezagutzen du auzolana; honela definitu du Borderline Fabrika: «Instituzioetatik hurbil gaude, baina komunala izan gabe; bien artean gaude. Hendaiako kafe antzokia izanen gara».

Osagarri neurriek ez dute terraza baizik zabaltzea baimendu, baina jendea istant batez sartu egiten da: «Iep! Mario naiz. Ni ere Rosariokoa naiz». Magliocheti argentinarra baita jatorriz, nahiz orain, segur aski, euskaldunagoa den. Gunearen ardatzetako bat euskara baita. Aizpuruak azpimarratu du hori: «Auzoari berreman nahi diogu falta duena: euskara eta euskal kultura, ilundu baita eta inork ez baitu hemen egon nahi. Aldaketa horretan parte hartuko dugu guk».

Bertze argentinar batek barra pintxoz erdi hustu du, goseari men eginez. Joaquim Pasman argazkilariak du egin Borderline Fabrikaren irekiera iragartzeko bideotxoa, sare sozialek irentsi dutena. Elkartea zinez parte hartzailea da, nahi duenak eman baitezake izena sarrerako izen emate paperean.

Tabernan zerbitzatzen dituzten guziak zero kilometrokoak dira; proiektua biribila denez, kultura eta lurra sinbiosian bizi dira bertan: «Tokiko ekoizpena bultzatzen dugu, hala elikaduran nola kulturan. Jendeari aritzeko aukera eman nahi diogu, konturatu baikara ez dela erraza». Alabaina, publiko zabalarendako topalekuaizateaz gain, sortzaileen lana errazteko gunea ere bada.

Orain arte lokalik gabe aritu bada ere, Borderline Fabrika etxean sentitzen da.