Herri askotako dantzen kemenarekin

Irungo (Gipuzkoa) dantzarientzat eta dantzazaleentzat urteko egunik bereziena da gaurkoa, Kemen dantza taldeak sanmartzialetako saioa emango baitu. Okerrik ezean, Urdanibia plazan egingo dute, 21:30etik aurrera. Euskal Herriko askotariko dantzekin disfrutatzeko aukera izango dute bertaratzen direnek.

Ander Amantegik urte asko daramatza Kemen taldean; dantza arduraduna da, eta «emozioz» bizi ohi du sanmartzialetako emankizuna. «Gehienetan Euskal Herriko eskualde batzuk aukeratzen ditugu, eta horietako dantzak lantzen saiatzen gara, betiere saioari ildo bat emanda». Iragarri du aurten zer dantza interpretatuko dituzten: Oñati (Gipuzkoa) inguruko korpus dantzak, Polinazio Iztuetak 1824an idatzitako liburuko Gipuzkoako dantzak (brokel makilen dantzak, sorgin zaharrak...), Arratia inguruko (Bizkaia) jotak eta porruak —Galdakaoko (Bizkaia) Andra Mari taldearekin batera ikastaroetan landu dituzte— eta Nafarroako Erriberako makila dantzak edo paloteado-ak. Luze aritu dira azken horiek lantzen, Amantegik azaldu duenez: «Herri antzezlan modukoak dira horiek, eta dantzak ere egoten dira. Besteak beste, Cortesko makila jokoa eta zinta dantza, Murchanteko arku dantza eta Corellako makila jokoa landu ditugu; horiekin bloke bat osatu dugu. Horretarako, Iruñeko Ortzadar taldeak egindako lana erabili dugu, eta haiekin ikastaro batzuk egin ditugu». Toki bakoitzeko jantzi bereziak ere erabiliko dituzte gaurko emanaldian.

Saioa bukatzeko, Zuberoako maskaradan egiten dituzten bi dantza egingo dituzte. «Zuberoako kontradantzak ere eskainiko ditugu, bikoteka eta launaka. Herri dantzak dira azken horiek, baina ez oso ezagunak».

Kemen taldeko dantzariak Hondarribikoak eta Irungoak dira. «Urte osoan egiten dugun saio garrantzitsuena da gaurkoa», esan du Amantegik. «Urteko lan guztia ia saio hau prestatzera bideratzen dugu. Jaietan, agertoki on batean, eta jende askoren aurrean egin ohi dugu. Jende asko dago taldean aritu dena edo dantzariak gertukoak dituena, eta urtero etortzen dira emanaldia ikustera».

Kemen taldeak San Joan bezperan egin zuen jaietako aurreneko saioa. Soka dantza egin zuten San Joan plazan, «giro onean». Gaurko saioaren ostean, dantzariek atsedenerako asteak hartuko dituzte.

Kemen taldea 1973. urtean sortu zuten, Txingudi ikastolako gurasoen ekimenez. Gaur egun, 360 dantzarik osatzen dute. 2007. urtetik hona Hondarribian Dantzan jaialdia antolatu du. Amantegik nabarmendu duenez, saioetan Euskal Herriko kultur ondarea zabaltzen saiatzen dira, «ikuspegi orokor bat erakutsiz». Irungo inauterietako ekitaldietan ere parte hartzen du taldeak, kauterak kalez kale eskainiz. Baita San Tomas egunean ere.Euskal kultura eta folklorea mantentzeko eta zabaltzeko helburua duenez, Kemenek Euskal Herritik kanpoko hainbat jaialditan parte hartu du —aurrenekoa 1979an izan zen, Unescok Cognac herrian (Frantzia) antolatutako festibalean—.

Gaur gauean, Kemenen emanaldiaz gain, 22:00etatik aurrera, disko festa gaztea egingo dute Santiagoko pilotalekuan; DJ Txurruk eta Oihan Vegak jarriko dute musika dantzagarria.

Astelehenera arte

Hurrengo egunetan ere ekitaldi andana izango dituzte Irungo sanmartzialetan. Bihar gauean, esate baterako, askotariko musika estiloekin gozatzeko aukera egongo da: Jamaica Show orkestra, Flamenquito Latino, Fiebre del Sábado Noche, Rosario eta Euskorleans Dixie Band taldeek joko dute. Astelehen gauean amaituko dira sanmartzialak, Suaren gogoeta izeneko su ikuskizunarekin. Gau berean, umorezko bakarrizketak ere izango dira, Tomas Garciaren eta Edu Mutanteren eskutik.