Ukrainarako su etena onartu ala ez erabaki behar duela gogorarazi diote Errusiari NATO Ipar Atlantikoko Itunaren Erakundeko Atzerri ministroek. «Bai ala ez, baina azkar erantzun behar du», adierazi du Jean-Noel Barrot Frantziako Atzerri ministroak gaur Bruselan. NATOko Atzerri ministroek goi bilera hasi zuten atzo, eta gaur amaituko dute. Bigarren eguneko bilkuraren ostean, David Lammy Erresuma Batuko Atzerri ministroak «luzamendutan» ibiltzea egotzi dio Vladimir Putin Errusiako presidenteari. Etxe Zuriak proposatutako 30 eguneko menia onartu zuen Kievek martxoaren 11n, baina Kremlinek oraindik ez dio oniritzirik eman. Marco Rubio AEB Ameriketako Estatu Batuetako Estatu idazkariak ziurtatu du «datozen asteetan» jakingo dela ea Moskuk menia onartuko duen ala ez.
Rubiok Bruselan gaur emandako prentsaurrekoan esan duenez, AEBetako presidente Donald Trumpek ez du onartuko Errusiak negoziazioak «etengabe» luzatzea: «Atzerapen taktika bat baldin bada, [Trump] presidenteari ez zaio interesatzen, eta ez da eroriko tranpan». AEBetako Estatu idazkariak txalotu egin du Kievek su-eten proposamena onartu izana, eta Putinek erabakia «laster» hartu beharko duela gaineratu du, «ez sei hilabete barru». Proposamena onartzea espero du, eta hala ez bada AEBek beren «jarrera birplanteatu» beharko dutela esan du.
Atzo, Rubiok jakinarazi zuen AEBek aliantza militarrean jarraituko dutela. Gaur, NATOko idazkari nagusi Mark Ruttek goraipatu egin du Washingtonek Ukrainarako menia negoziazioetan hartutako papera. Errusiarekin eta Ukrainarekin elkarrizketak abiatu izana garrantzitsutzat jo du, eta gehitu orain Moskuk jakinarazi behar duela menia onartzen duen ala ez. Nahiago izan du su etenaren inguruko negoziazioez hitz egin, Trumpek asteon iragarri dituen muga zergei buruz baino. Izan ere, AEBetako presidenteak abiarazitako gerra komertziala ere izan dute hizpide gaurko bilkuran. Horren inguruan galdetuta, Ruttek gogorarazi du NATOren goi bileran defentsaz hitz egitea dela ministroen egitekoa. Horregatik, bi gaiak ez nahasteko eskatu du, eta arreta Errusiaren gainean jartzeko, haren ustez Mosku «epe luzerako mehatxua» baita aliantza militarrarentzat.
Kremlinen jarrera gehien kritikatu duten aliatuetako bi Erresuma Batua eta Frantzia izan dira. Bi herrialde horietako Atzerri ministroek elkarrekin eman dute prentsaurrekoa, eta akordioa atzeratu nahian ibiltzea egotzi diote biek Errusiako presidenteari. Lammy: «Putin, badakigu zertan ari zaren». Eta Barrotek gehitu du AEBei erantzuna «zor» diela Kremlinek. Gainera, biek gaitzetsi dute Errusiak Ukrainari eraso egiten jarraitzea su etenaren inguruan negoziatzen ari diren bitartean.
Ukrainako Atzerri ministro Andri Sibiga ere batzartu da NATOko aliatuekin, nahiz eta Ukraina ez den aliantza militarreko kide. Sibigak berretsi du Kievek ez duela «oztopatu» menia, eta, haren bulegoak zabaldutako ohar baten arabera, NATOko kideei eskatu die ez diezaiotela utz Moskuri «auzia gehiago luzatzen». Horretarako, «presioa areagotzeko» eskatu die. Sibigaren iritzi berekoak dira beste zenbait herrialdetako Atzerri ministroak ere. Moskuk su etenaren inguruko erabaki bat hartzea ezin duela gehiago atzeratu adierazi dute, besteak beste, Espainiako Atzerri ministro Jose Manuel Albaresek eta Estoniako Margus Tsahknaek.
Kemlineko ordezkari bat, Etxe Zurian
Kirill Dmitriev Kremlineko arlo ekonomikoetarako ordezkaria Washingtonen izan da azken bi egunetan. Elkarrizketa horiek «baikorrak» izan direla azaldu du gaur Dmitri Peskov Kremlineko bozeramaileak, egunero eman ohi duen prentsaurrekoan. Halere, Moskuk «zuhur» jokatu behar duela adierazi du Peskovek, eta adierazpen gehiago egin aurretik Dmitriev itzuli arte itxarongo duela. Errusiak 2022an Ukrainako inbasioa hasi zuenetik, Kremlineko goi mandatari batek Etxe Zuria bisitatu duen lehen aldia izan da. Bi herrialdeen arteko harremanak normalizatzeko «aurrerapasoak» eman dituztela adierazi zuen atzo Dmitrevek, prentsaurreko batean. Baina, Tass Errusiako berri agentziak zabaldu duenez, Kremlineko ordezkariak gehitu zuen elkarrizketek oraindik luze iraungo dutela.
Rubioren arabera, AEB-ek «elkartze hitzarmen bat» proposatu nahi diete groenlandiarrei
Ukrainako gerraren egoeraz eta erakundearen norabideaz hitz egiteko elkartu dira bi egunotan Bruselan NATO Nazioarteko Ipar Atlantikorako Erakundeko Atzerri ministroak; halere, agendatik kanpo geratu diren zenbait aferaren inguruan ere erantzun behar izan du Marco Rubio AEBetako Estatu idazkariak. Gaur eguerdian egindako prentsaurrekoan, Groenlandia anexionatzeko asmoez galdetuta, Rubiok esan du «anexio» hitza erabiltzea baino egokiagoa litzatekeela «elkartze hitzarmen baten» inguruan hitz egitea, argudiatuta horixe dela AEBek groenlandiarrei egin nahi dieten eskaintza, haiek Danimarkarekiko independente bihurtu ondoren.
«Groenlandiarrek erabaki bat hartuko dute. Haiek dira Danimarkarengandik urrundu nahi dutenak, ez gu. Haiek dira independente izan nahi dutenak, ez gu. Hori ez da gure ideia izan», adierazi du. Haren arabera, Groenlandiako herritarrek erabaki hori hartzen dutenean, AEBek «eskua» luzatuko die. «Eragotzi behar duguna zera da, Groenlandiak independentzia lortzen duenean Txinak hartzea uhartea kontrolpean», gaineratu du.
Bruselako hitzordua baliatuta, Danimarkako Atzerri ministro Lars Lokke Rasmussenekin elkartu zen atzo Rubio. Bilkura horren ondoren, bi herrialdeen arteko harremana «sendoa» dela esan zuen Rubiok; Rasmussenek, berriz, gogorarazi zion bere homologoari Groenlandia anexionatzeari buruzko adierazpenak «oinarririk gabekoak» eta «gertaezinak» direla. Gauza bera azpimarratu zuen atzo Danimarkako lehen ministro Mette Frederiksenek, Groenlandian egindako agerraldi batean: «Herrialde batek ezin ditu beste batzuk anexionatu, ezta nazioarteko segurtasuna bermatzeko litzatekeela argudiatuta ere».
