AEB Ameriketako Estatu Batuetako presidentetzarako hauteskundeak egin dituzte bart, eta, inkesten arabera lehia estua izatekoa bazen ere, lehen ordutik emaitzek argi erakutsi dute nor izan den garailea. Donald Trumpek, Alderdi Errepublikanoko hautagaiak, erraz hartu dio aurrea Kamala Harris presidentegai demokratari, eta 270 ordezkarien langa gainditu du. Duela lau urte Alderdi Demokrataren alde egin zuten sei estatuk Trumpen alde egin dute oraingoan. Behin betiko emaitzak, hala ere, ez dira gaur jakingo. Emaitzei zuzenean erreparatzen ari zaie BERRIA.
Harrisi dagokionez, ez ditu lortu irabazteko behar zituen adina babes. Are gehiago, 2016an Hillary Clinton presidentegai demokratarekin gertatu ez bezala, oraingoan Trump boz kopuruan ere nagusitu da. Boto batzuk zenbatzeko falta diren arren, aldea nabaria da bien artean. Harrisek baino bost milioi boto gehiago lortu ditu guztira presidentegai errepublikanoak, eta boto emaileen %51en babesa bereganatu du.
Gainera, errepublikanoek irabazi dute boz hauetan giltzarri bilakatutako sei estatutan, boto gutxi batzuk oraindik zenbatzeko dauden arren.
Zenbait estatutan, lehia estua izango zela aurreikusi zuten inkestek; eta estatu batzuetan hala izan zitekeela zirudien goizaldean. Kontaketak aurrera ahala, baina, errepublikanoak indarra hartuz joan dira. Arizonan, esaterako, hautagai errepublikanoak 30.000 botoren tartea izan du bere alde ordu luzez. Gero, baina, 100.000 boto baino gehiagoren aldea lortu du. Pennsylvanian ere Trumpek irabazi duen arren, Harris gertu ibili da, Alderdi Errepublikanoak 200.000 boto baino gutxiagoren aldea atera baitio.
Kolpe orokorra
Duela lau urte izandako emaitzei erreparatuz gero, hainbat estatutan —irabazle izanik ere— indarra galdu dute demokratek. New Jerseyn, esaterako, Biden ia hamasei punturen aldearekin galendu zitzaion Trumpi 2020an, eta, gaurko behin-behineko emaitzen arabera, Harrisek zazpi punturen aldearekin irabaziko du. Are gehiago, historikoki demokraten alde egin duten zenbait eremuk Alderdi Errepublikanoaren alde bozkatu dute; Miamin, esaterako.
Harris AEBetako historian bosgarren presidenteordea izan da karguan den bitartean presidentetzarako aurkeztu, eta hauteskundeak galdu dituena. XX. mende hasieratik gaurdaino, soilik George H.W. Bushek lortu du presidenteorde izanda hauteskundeak irabaztea. Gehiago dira, presidenteorde izan ostean presidente kargura iritsi direnak —Joe Biden, esaterako—, baina ez ziren bozetara aurkeztu presidenteorde postuan ziren bitartean.
Presidentetzarako lehian ez ezik, demokratak atzean geratu dira bi ganberetakoan ere. Senatuan errepublikanoak izango dira nagusi. Ganbera horren herena zegoen atzo jokoan. Alderdi Errepublikanoak lau eserleku behar zituen 50 senatariren gehiengoa gainditzeko; demokratek, berriz, bederatzi. Bada, errepublikanoek lau eserleku horiek lortu dituzte. Gainera, AEBetako Senatuan senatari independente bat ere egongo da, ez demokrata, ez errepublikanoa: Vermonten, Bernie Sanders independenteak irabazi du, botoen %63 eskuratuta. Ordezkarien Ganbera erabat berrituko da aurtengo bozen ostean eta hartan ere Errepublikanoak gehiengoa lortzeko bidean dira.
Harrisen onarpena
Emaitzak argitzen hasi orduko atera da Trump jarraitzaileen aurrera. Harris, ostera, gehiago atzeratu da. Bertan behera utzi du hauteskunde gauean eman behar zuen hitzaldia, eta ez da jendaurrera atera bozen biharamunera arte. Gaur, Euskal Herrian gaueko hamar eta erdietan, Washingtongo Howard unibertsitatean eman du bozen osteko hitzaldia. Emaitzak «nahi bezalakoak» izan ez badira ere, Harris prest agertu da Trumpi boterearen eskualdatze «baketsuan» laguntzeko. Aurrez, hauteskundeetako garailea zoriondu duela ere jakinarazi du. «Demokraziaren printzipio nagusia da: hauteskundeak galtzean, emaitzak onartu behar dira», adierazi du eta ziurtatu demokraziaren aldeko borrokan inoiz ez duela amore emango.
