Urriak 7, larunbata
Sekula ez nuen pentsatuko igerian nenbilela gertatuko zenik. Goiz jaikia nintzen, bost eta erdiak aldera, eta itsasora joatea erabaki nuen. Larunbata zen, eta ez neukan batere konpromisorik hamarrak arte: ordu horretan Karra-n egon beharra neukan, Khan Junis-etik gertu, Tradizio Nazionalaren Egunean parte hartzeko. Huraxe nuen azken aukera aurten itsasoan igeri egiteko. Nire arreba Halibarenean egin nuen lo gau hartan, Beit Lahiaren mendebaldean, hondartzatik minutu gutxira. Hain gertu edukita, tentazio handia da. Arrebaren senar Ismael goizero-goizero joaten da igerira, baita euritan ere.
Autoan hondartzara bidean gindoazela, ederra zegoen goiza. Brisa freskoa zebilen, eta bare zegoen dena, itxuraz. «Egun ederra dator», pentsatu nuen. «Igerian ibiliko naiz zazpi eta erdiak arte; gero, dutxa bat hartuko dut etxean, Saftawi-n, Jabaliako esparrutik gertu. Zortzi eta erdietarako, bidean izango naiz». Dena sinple-sinple joango zen.
Ikusi gehiago:Atef Abu Saif. Idazle bat gerren artean
Baina Gazan ezer ez da sinplea. Nerabetan, asko zapuzten ninduen horrek. Aste batzuk lehenago planen bat egin, eta hara non bat-batean soldaduak entzuten nituen, esparruan zehar beren ibilgailu militarizatuetan, bozgorailuetatik iragartzen etxeratze agindua ezarriko zutela —(«Manmno'o el tajawol hatta esha'aron akhar», esaten zuten, azentu barregarri batez: «Ez mugitu, bestelakorik adierazi arte»). Orduan hasi eta auskalo noiz arte, ez geneukan baimenik etxetik irteteko; irteten baginen eta zerbait gertatzen bazitzaigun, ezin genien erantzukizunik eskatu. Nerabe batentzat, luze gabe behintzat eskolara ezin joatea esan nahi zuen horrek; eskolaz kanpoko lanetan ibiltzea, inork eskatu ez arren; gauean patioan lagunekin futbolean ezin aritzea, edo beste norbaitekin hor zehar ezin ibiltzea. Denborarekin, planik ez egiten ikasi nuen, ezta biharamunerako ere: «Gaur gaurkoa, halaxe bizi gara», esaten zuen gure amak.
Orain, larunbat horretan pentsatuta, konturatzen naiz «gerrako lehen eguna» esango zaiola aurrerantzean, ezinbestean. Buruan darabilt ikasbide hori gogoan hartu behar dudala; ia-ia ahaztu nuen-eta. «Ez egin planik». Iritsi gara hondartzara. Eguzkia lo dago oraindik. Arrantzontzi koxkor batzuk ageri dira zerumugan, lehorrerantz datozela, gau luzea itsasoan eman eta gero. Lau gara: nire anaia Mohammed, nire seme Yasser —15 urtekoa—, nire koinatu Ismael eta laurok. Zisjordaniatik etorria nintzen Gazara, laneko ohiko bisita batean: laneko konpromisoei erantzun, eta senideekin ere egon. Pentsatua nuen hiru egun ematea han, ostegun gauean iritsi eta igande goizean bueltatu. Yasserrek nirekin etortzeko baimena eskatua zidan oraingoan, aitona-amonen falta sumatzen zuela-eta. Sekula ez zuen pentsatu halako zerbaitetan harrapatuta geratuko zenik.
Hondartzaren ipar-iparralderaino joan gara; autoa kale nagusian utzi, eta maskorrez betetako hondarretan zehar joan gara ibilian. Itsasertzetik, are iparralderago jo dugu, autoak irits daitezkeen baino harago. Gazan, ustea dago zenbat eta iparralderago joan orduan eta garbiago daudela bai hondartza eta bai itsasoa. Beti bezala, Israelgo gerraontziek hartzen dute zerumuga osoa, denen bista-bistan.
Itsasoa eder-eder dago gaur goizean. Ismaelek eta biok prakak kendu ditugu; Mohammedek eta Yasserrek erabaki dute ez direla gurekin sartuko. Konturatu naiz aurten oraindik ez dudala igeri egin. Eta ura sentitzea gozatua da. Yasser oinez dabil, argazkiak egiten; Mohammed, berriz, erre eta erre, goizean beti ohi duen gisan.
Ezustean, hainbat suziri eta leherketa entzuten hasi dira nonahi. Begira geratu naiz nolako ke lorratza uzten duten suziriek zeruan: apaingarriak dirudite. «Entrenatzeko maniobra bat izango da», nik nire artean; «ohiko ariketaren bat». Suziri gehiago, leherketa gehiago, itsasoan bezala lehorrean ere. Normala da hori Gazan. «Ordu bat edo bi iraungo du agian», pentsatu dut. «Garaiz helduko naiz bilerara».
Igerian lehorrerantz jo, eta Ismaeli deitu diot, bera ere irten dadin. Sorbaldak jaso ditu, uretatik ateratzen den bitartean: «Betiko esku hartze horietako bat. Kezkatzeko motiborik ez». Oihuka, erantzun diot ez duela gelditzeko itxurarik. Hark baietz buruaz, eta ekialderantz seinalatu du. Lehorrean nago ordurako, eta hondartzan hara-hona korrika doaz denak. «Irten beharra dugu hemendik!», Mohammedek, oihuz. Yasserri agindu dio, zaunkaka, uzteko argazkiak, ez dela horretarako garaia. Gero eta gogorrago entzuten ditugu leherketak. Konturatu naiz baietz, zerbait gertatzen ari dela. Ez dela eraso huts bat. Bagoaz autorantz, baina ez da erraza hondarretan korri egitea. Iritsi gara kale nagusira, baina bostehun metro badauzkagu oraindik autoraino. Ismael eta biok oinutsik goaz lasterka, arropa eta zapatak eskuan. Baina, zenbat eta aurrerago, orduan eta arrisku handiagoa sumatzen dugu. Inguruko guztiak gu bezalaxe dabiltza: bizirik irteteko ahaleginean.
Heldu gara autora halako batean. Denok barrura kolpean sartu, eta azeleratu egin dut besteek ateak itxi ere baino lehen. Zoroa bezala noa, zirkulazio arau guztiak hautsiz. Jendea autoaren aurrean geratzen zaigu, gurekin eraman ditzagun eskean. Gelditu, eta igotzen utzi diegu atzean pilatuak zitzaizkigun bost gizoni. Aurrealdera etortzeko eskatu diot Yasserri, jartzeko Mohammeden eta bion artean. Berriz azeleratu dut, bozina joz, bidea libratzeko. Bat-batean, honela esan diot Mohammedi: «Non da Ismael? Suzirien mende utzi al dugu?». Eta Mohammedek, barrez: «Ez, marrazoen mende». Segidan, kontatu dit Ismaelek ezin izan digula segitu, eta esan diola joateko gu, etxea hondartzatik gertu daukala nolanahi ere, eta joango dela oinez. Mohammedek marrazoen inguruan egindako txantxak ez nau hobeto sentiarazi. Semeagatik eta neure buruagatik izututa, zer-eta koinatua ahaztu. Gure etxera iritsi orduko, arrebari deitu diot, eta erantzun dit baietz, Ismael etxera iritsi dela, ezkutuka eta izkintxo eginez.
Hainbat orduz, inork ez daki zer gertatzen ari den. Gero, tantaka-tantaka hasi dira iristen albisteak. Nire adiskide Omar Abu Xawix, poeta eta musikari gaztea bera, hila da. Gu bezalaxe itsasoan igerian zebilela, gerraontzi batetik bidalitako jaurtigai batek jo omen ditu hura eta haren lagun bat. Horra gerraren lehen bi biktimak.
Baina oraindik ez dakigu «gerra» dela, bortizkeria bortitzagotzen hasia dela. Dutxatu, eta prestatu egin naiz Khan Junisera joateko, Tradizioaren Eguneko ekitaldira. Zortzi eta erdiak dira, eta itxura guztia du ez dela egun normal bat izango. Leihotik, gizon batzuk aditu ditut gertatzen ari denaz hizketan.
—Beharbada, Israelek oso goiko norbait hil du, eta Hamasek errepresaliari ekin dio.
—Aditu dut Turkian izan dela hilketa.
—Ez, bortizkeriaren beste goraldi bat da.
—Zer diozue, ordea? Ehunka suziri jaurti dituzte jada. Hau beste zerbait da!
Leihoko morroi horiek bezalaxe nago: arrastorik ez zer gertatzen ari den. Eguerdira arte ez naiz jabetu hau diferentea dela. Khan Junisera joan ordez, Gazako Rimal auzoko prentsa eraikinera joan naiz. Kazetari talde bat aurkitu dut han, Bilal kudeatzailea barne. Gauza bakar batean gatoz bat: arrastorik ere ez dugu zer gertatzen ari den.
Hurrengo atala: «Hemen geratzea erabaki dut»
Atef Abu Saif Palestinako Aginte Nazionaleko Kultura ministroa eta idazlea da. Urriaren 7an Gazan zen, eta han gelditzea erabaki zuen Israelen erasoa hasi zenean. Bertatik idazten ari den egunerokoa BERRIAren esku jarri du, eta egunez egun argitaratuko da.
