Larunbatean hasiko dira hizketan Teheran eta Washington, Omanen, Irango Atzerri ministro Abbas Araghtxik gaur goizaldean sare sozialetan baieztatu duenez. Araghtxik zehaztu du elkarrizketak «zeharkakoak» izango direla. Atzo gauean aurreratu zuen berria Donald Trump AEB Ameriketako Estatu Batuetako presidenteak. Benjamin Netanyahu Israelgo lehen ministroarekin Etxe Zurian batzartu ostean, kazetariei iragarri zien AEBak Iranekin hizketan hasiko direla Teheranen programa nuklearraren inguruan. Etxe Zuriko maizterrak, ordea, azaldu zuen elkarrizketak «zuzenak» izango direla.
Kazetariek bilkuraren formatuaz galdetu diotenean, Araghtxik berretsi du «zeharkakoa» izango dela: «Bart txio batean azaldu nuen moduan, larunbatean hasiko ditugu negoziazioak, Omanen. Negoziazioak zeharkakoak izango dira, eta ez dugu elkarrizketetarako beste inolako formaturik onartuko». Gaur arratsaldean egin ditu adierazpen horiek, Aljerren —bisita ofizial bat egiten ari da Aljerian—. Halere, Irango Atzerri ministroarentzat, «garrantzitsuena ez da» negoziazioen formatua. Harentzat, elkarrizketak baliagarriak izatea da funtsezkoa, baita aldeek akordio bat erdiesteko asmoa edukitzea ere.
Elkarrizketak zeharka egitea, hau da, bitartekari baten bidez —kasu honetan, Oman— «ohikoa» dela ziurtatu du Araghtxik. Eta adibide gisa, aipatu du Errusia eta Ukraina modu horretan ari direla negoziatzen: «AEBak ari dira elkarrizketa horiek bideratzen, izan ere, bi aldeak ez daude prest aurrez aurre batzartzeko». Araghtxik gaineratu du berak eta AEBetako Ekialde Hurbilerako ordezkari Steve Witkoffek zuzenduko dituztela elkarrizketak, eta bitartekari lanetan Omango Atzerri ministro Badr al-Busaidi arituko dela.
Irango Atzerri ministroak jakinarazi duenez, negoziazioetan, Teheranen asmoa zera izango da, Irango herritarren eskubideak defendatzea eta Irani ezarritako zigorrak kentzea. Eta ziurtatu du Iranen programa nuklearra «baketsua eta zilegia» dela. Trumpek atzo ohartarazi zuenez, programa nuklearraren inguruko elkarrizketek ez badute arrakastarik, Iran «arrisku larrian» egongo da.
Harago joan da Netanyahu: Iranenen instalazio nuklear guztiak suntsitu ezean, akordiorik ezingo dela erdietsi ziurtatu du gaur, haren bulegoak zabaldutako bideo adierazpenetan. Eta gehitu duenez, AEBak eta Iran ez badira adostasun batera heltzen, eta elkarrizketak luzatzen badira, «aukera militarra» erabili beharko dute.
2015ean, AEBek, Txinak, Errusiak, Frantziak, Erresuma Batuak eta Europako Batasunak akordio bat egin zuten Iranekin, zigorrak kentzearen truke, Teheranen programa nuklearra mugatzeko. Bada, Trumpek bertan behera utzi zuen itun hori bere lehen agintaldian (2017-2021), AEBak akordiotik aterata.
«Mendekua», Gazan
Atzo, Trumpen eta Netanyahuren bilkuraren ostean, Israelgo lehen ministroak jakinarazi zuen Hamasek bahitutakoak askatzeko beste akordio bat negoziatzen ari direla, eta berriz ere mintzatu zirela palestinarrak Gazatik kanporatzeko asmoaz. Horri erantzunez, gaur Palestinako Jihad islamikoak ohar bat kaleratu du, eta salatu asmo horiek Gazako biztanleen eskubideak urratzen dituztela. Gainera, Hamasek ohartarazi die erasoak areagotuta ez dutela lortuko bahituak askatzea. Gazako erakunde islamistak, bere Telegram kanalean zabaldutako komunikatu batean, ziurtatu du gatibuak askatzeko bide bakarra negoziatzea dela. Horrez gain, «herritar errugabeen aurka mendeku hartzea» leporatu dio Tel Avivi.
Atzotik, Israelgo armadaren erasoek gutxienez 58 hildako eragin dituzte zerrendan, Gazako Osasun Ministerioaren arabera. Eta martxoaren 18an su etena hautsi zuenetik, jada ia 1.500 palestinar hil ditu.
