Bidenek esan du Mexikoko mugan «kaosa» izango dela migrazio politika aldatzean

Egunak dira milaka migratzaile AEB Ameriketako Estatu Batuen eta Mexikoren arteko mugan biltzen ari direla. Donald Trumpek, koronabirusaren pandemia zela eta, 2020ko martxoan erabaki zuen indarrean sartzea etorkinak iritsi ahala kanporatzeko araua: gatazka eta eztabaida handia eragin duen 42. Titulua. Hain justu, neurri hori bertan behera geratuko da gaurko gauerdian, eta migratzaileek aldaketa hori baliatu nahi dute AEBetan sartzen saiatzeko. Joe Biden herrialde horretako presidenteak «kaosa» espero du hegoaldeko mugan datozen egunetan, atzo agerraldi batean azaldu zuenez.

Etxe Zuriak lan handia espero du, eta horregatik mintzatu zen Biden, herenegun, Mexikoko presidente Andres Manuel Lopez Obradorrekin, telefono dei baten bidez. Bi gobernuek «koordinazioa» iragarri zuten jende olde horri begira, eta, egunotako adierazpenak entzunda, badirudi etorkinek muga militarizatu bati egin beharko diotela aurreAEBen aldean. Texasko gobernadore Greg Abbottek herenegun esan zuen Guardia Nazionalaren indar bereziak bidali dituela hara, eta helikoptero bat eremua zaintzen ari dela; hilaren hasieran, berriz, AEBetako estatuburuak jakinarazi zuen 1.500 soldadu ere mugan izango direla.

42. Tituluari esker, Washingtonek eskumena izan du toki eta herrialde jakinetako migratzaileak herrialdetik kanporatzeko, irizten bazion «osasun arriskuek gora egin» zezaketela; hau da, besteak beste, asilo eskariak ez onartzeko aukera izan du, eta etorkinak iritsi ahala botatzeko. Orain, arau hori indargabeturik geratuko den honetan, migratzaileek, adibidez, asilo eskaerei ekin nahi diete berriz ere, eta erantzuna jakin arte AEBetan geratzeko eskubidea izango dute—prozedurek urteak iraun ditzakete—.

Etxe Zuriak ohartarazia du42. Titulua bertan behera geratzeak ez duela esan nahi muga irekita egongo denik. Hori bai, esan du erantzun «ordenatua eta humanoa» emango dutela datozen egunetan, hori nola egingo duten zehaztu gabe; Bidenek eta Lopez Obradorrek, herenegungo bilkuran, helburutzat jarri zuten mugan bilduta dauden migratzaileen kopurua «txikitzea».

Soldaduak bidaltzeaz gain, Washingtonek indarrean jarriko du berriz 8. Titulua —pandemiaren aurretik indarrean zegoena—, zeinak, esaterako, asilorako bide ematen duen, eskatzaileak frogatzen badu jatorrizko herrialdera itzulita jazarria edo torturatua izango dela. Kontrara, zigor ekonomikoak aurreikusten ditu muga baimenik gabe gurutzatzen dutenentzat —46 eta 228 euro artekoa—, baita espetxealdiak ere, sei hilabete eta bi urte bitartekoak.

Aldi berean, Etxe Zuriaren asmoa da AEBetan sartzeko «bide legalen» erabilera sustatzea migratzaileen artean, Karine Jean Pierre bozeramaileak atzo azaldu zuenez; eta, horrekin batera, «diplomazia» baliatzea etorkinak konbentzitzeko herrialdean legez kanpo ez sartzeko. Halere, Washington prest dago eskura dituen «baliabide eta tresna guztiak» erabiltzeko. Iturri ofizialen arabera, azkeneko hiru urteotan ia hiru milioi papergabe kanporatu dituzte AEBetatik 42. Titulua erabilita.

El Pasoko egoera

Bien bitartean, El Pason (Texas), milaka migratzailek egunotan lortu dute bi herrialdeen arteko muga pasatzea, eta, azkenean, agintarien presioaren ondorioz, beren burua entregatu dute Mugako Patruilarenean. Esan diete dokumentazioa lortzeko aukera gehiago izango dutela, eta, hortaz, ilara luze bat egin dute, mugako hormari itsatsita.

Etorkin gehienak Venezuelakoak dira, eta, Efe berri agentziari atzo adierazi ziotenez, «gauzak modu legalean» egin nahi dituzte. Hori bai, 42. Tituluak indarrean jarraituko du ordu batzuez, eta, beraz, inork ez die bermatzen paperik jaso eta AEBetan segitu ahalko dutenik.

Urte eta erdi falta da AEBetako presidentetzarako hauteskundeetarako, eta gutxiago Alderdi Demokratak eta Alderdi Errepublikanoak primarioak egiteko. Hilabeteotan, errepublikanoek agerian utzi dute migrazioa izango dela beren kanpainaren ardatzetako bat, eta, horregatik, Bidenek geroz eta presio handiagoa izango du datozen egunetan. Besteak beste, alderdi horretako politikariek esana baitute 42. Tituluari eustea modu bat dela «legez kanpoko immigrazioa» kontrolatzeko.

Izango du gatazka horren oroitzapenik AEBetako presidenteak, kargura iritsi eta hilabete gutxira migrazioaren aferari aurre egin behar izan baitzion, herrialdean sartu ziren ehunka familia banandu egin baitzituzten; kasu askotan, gurasoak eta seme-alabak. Horrek haserre handia eragin zuen herrialdean eta nazioartean. Gobernuz kanpoko erakundeek egoera hori salatu zuten, baita haurren kanporatzeak ere.