Frantziako indar politikoen arteko zatiketa gorpuztu da Asanblea Nazionalean. Frantziako Gobernuaren aurkako bi zentsura mozio bozkatu dituzte, eta biek egin dute huts. NUPES Herri Batasun Ekologista eta Sozial Berria ezkerreko aliantzak aurkeztutakoak 239 diputaturen babesa izan du —koalizioko kideena eta RN Batasun Nazionala eskuin muturreko alderdiko diputatuena—, eta RNk bultzatutakoa, berriz, alderdiko 90 diputatuek baino ez dute babestu. Ondorioz, Frantziako Gobernuaren aurrekontuen lege proiektua onartu egingo dute, diputatuen bozketarik gabe, aurreikusita zegoen moduan, etzi.
Zentsura mozioak «protesta» egiteko modu bat izan dira oposizioarentzat, Frantziako Gobernuak ez duelako aurrekontuen lege proiektua behe ganberan aurkeztu beharko. Konstituzioaren 49.3 artikuluak baimentzen du hori, eta baliatu egin du gobernuak. Izan ere, Emmanuel Macron Frantziako presidentea gutxiengoan gobernatzen hasi zen joan den ekainean, eta, aurrekontuen lege proiektua Asanblea Nazionalean aurkeztuko balu, ganberaren gehiengoak alde egin beharko luke. Elisabeth Borne lehen ministroaren arabera, oposizioaren jarrerak «behartu» egin du gobernua konstituzioaren 49.3 artikulua erabiltzera.
Artikulu hori erabiltzea «ahulen arma» da, Cyrielle Chatelain NUPES barruko talde ekologistako presidentearen ustez. Bilkuran salatu du klima larrialdiari «ekintza faltarekin» erantzun diola gobernuak: «Ekiteko eskatu dizuegu, eta zuen erantzuna 49.3a izan da». Are, Chatelainek adierazi duenez, gobernuak etzi onartu nahi duen aurrekontuak klima larrialdia «areagotu» egingo du: «Produktibitateari garrantzi handiagoa ematen diozue bizigarritasunari baino», salatu du.
Marine Le Pen ultraeskuindarrak Asanblea Nazionalean esan di, 49.3 artikulua erabilita, Frantziako presidenteak «indarkeria instituzionala» erabili duela: «Parlamentua kontrolatu nahi du, eta, horren bidez, herria».
Dena den, aurreikusita zegoen bi zentsura mozioek huts egingo zutela, gehiengo osoa —gutxienez 289 diputaturen baiezko botoa— behar baita onartzeko eta gobernuaren dimisioa bultzatzeko. Ez zegoen aurreikusita NUPESek aurkeztutako zentsura mozioa RNko kideek ere bozkatuko zutenik, baina ez zuten gehiengo osoa lortu. LR Errepublikanoak alderdi eskuindarrak iragarria zuen ez zuela zentsura mozioen alde egingo.
Etzi onartuko dute, dekretuz, 2023rako aurrekontuen lege proiektua. Etzidamu ere erabiliko dute Konstituzioaren 49.3 artikulua Gizarte Segurantzaren aurrekontuaren zati bat onartzeko, diputatuen bozketarik gabe. Aurrerago onartu beharko duten pentsioen erreforma aurrera ateratzeko ere bide bera egin lezake Frantziako lehen ministroak.
Ez da lehen aldia
Aste honetara arte, 89 aldiz erabili dute 49.3 artikulua Frantzian, 1958an indarrean dagoen konstituzioa onartu zutenetik. Ia beti erabili dute, orain bezala, gobernua gutxiengoan zegoenean.
Aukera ematen dio gobernuari testu bat onartzeko, iruditzen baldin bazaio eztabaida parlamentarioa ez doala behar bezain azkar edo uste badu lege proiektuari aurkeztutako zuzenketa kopurua gehiegizkoa dela. Azken hori salatu du gobernuak, oposizioak Asanblean duen gehiengoa baliatu baitu aurrekontu proiektuari zuzenketak egiteko eta beste batzuk baztertzeko, gobernuaren iritziaren kontra.
