Batasunik ez FNren aitzinean

Hamahiru eskualdetatik seitan nagusituta, Marine Le Penen Fronte Nazionalak (FN) nabarmen irabazi du Frantziako Eskualdeetako bozen lehen itzulia. Eskualde guzietan lortu du bigarren itzulira pasatzea, eta, hari nola aurre egin, horixe dute kezka nagusia atzotik Frantziako bertze bi alderdi nagusiek: PS Alderdi Sozialistak eta Errepublikanoak eskuinekoak —lehengo UMP—. Helburu bera dute biek: FNri aginterako bidea oztopatzea. Estrategia komunik ez dute abian ezarri, ordea, eta biak FNren aurka baino, hiru alderdi nagusiak elkarren aurka jarriak dira jada heldu den igandera begira.

Nicolas Sarkozy Errepublikanoak alderdiko buruak agindu argia eman die alderdikideei: «Ez fusiorik, ez gibelera egiterik». Hau da, ez duela ezkerrarekin elkartzeko asmorik, ezta inori bidea erraz uztekorik ere. Frantziako hamahiru eskualdeetatik lautan baino ez du irabazi errepublikanoak alderdia nagusi duen Eskuineko Batasunak, baina posizio irmoa erakutsi du, halere, bigarren itzuliari begira: «Lehen itzuliaren ondotik frantsesen sufragioekin jolas egitearen tentazioari uko egin behar diogu, gure uste sendoei fidel atxikiz». Jarrera «errepublikano» bakarra «alternantzia garbi bat» eskaintzea dela zehaztu du, «salbuespenik gabe»: «Frantziaren heinean dauden aukera politiko bakarrak argitasuna eta konstantzia dira». Eskualde guzietan aurkeztuko da berriro.

PSn, desadostasunak

Erabat bertzelako jarrera hartu du PS Alderdi Sozialistak. Hain zuzen, FNri aurre egiteko gehiengo aski lortuko ez luketen eskualdeetan gibelera egitea erabaki du, hots, bigarren itzulian ez aurkeztea. Hala eginen dute Frantzia iparreko Nord-Pas-de-Calais-Pikardia eskualdean, adibidez. Fronte Nazionalak botoen %40,64 lortu ditu eskualde horretan, Marine Le Pen liderra zerrendaburu dutela. Eskuineko Batasuna du Le Penek gibeletik, botoen %25ekin, eta Ezkerreko Batasunak ez ditu bozen %18 baino lortu. Erretiratzea erabaki dute, beraz, eta bigarren itzulia eskuin muturraren eta Errepublikano eskuindarraren artean jokatuko da. Gauza bera gertatuko da Provence-Alpes-Cote-d'Azuren, non Marion Marechal-Le Pen FNko liderraren lehengusinak botoen %40 lortu dituen. Eskuineko Batasunak %26 lortu ditu, eta ezkerrak, %16. Sozialistek bigarren itzulian aurkezteari uko eginen diote hor ere.

Alsazia-Champagne-Ardenne-Lorrenako Jean-Pierre Masseret sozialistak, ordea, kontra eginen dio PSren irizpideari, eta bigarren itzulian aurkeztu eginen da, horrek FNri bidea erraztu liezaiokeen arren. «Erretiratzea» baino «konfrontazioa bilatzea» hobea dela azaldu du Masseretek: «Fronte errepublikanoaren politika saihesten dugun bakoitzean Fronte Nazionala hazi egiten da hurrengo hauteskundeetan». Eskuin muturraren aurka etsi gabe borrokatzeko deia luzatu du: «Ez dugu amore emanen».

FN, Eskuineko Batasuna eta Ezkerreko Batasuna, beraz, elkarren aurka arituko dira bigarren itzulian Alsazia-Champagne-Ardenne-Lorrenan. Bertze eskualde anitzetako kasua izan daiteke: Paris eta inguruak hartzen dituen Ile-de-France eskualdean hiru alderdiak arituko lirateke elkarren aurka heldu den igandean, erraterako. Berdin Pays de la Loiren, Normandian, Languedoc-Roussillon-Midi-Pyreneesen eta Auvernia-Rhone-Alpeetan.

Marine Le Penen alderdia eskualde guzietan berriro aurkeztuko den zalantzarik ez dago, bertzalde. «Eliteen kontrako matxinada» gisa baloratu ditu emaitzak alderdiko liderrak, eta Frantziako batasunaren ordezkaritzat hartu du bere alderdia, bertzeen diskurtsoari kontra eginez: «Fronte Nazionala da zinezko fronte errepublikano bakarra, herriak behar duen batasuna lortzeko bokazioa duena». Bigarren itzulian ahalik eskualde gehien bereganatzea du xedea; historian lehen aldia litzateke eskualde bat FNk eskuratuko balu.

PS, berdeen babes eske

Frantziako Gobernuarekiko dagoen desadostasuna argi islatu da eskualdeetako bozen lehen itzulian. Izan ere, hexagonoko bi eskualdetan soilik lortu du bozen gehiengoa PS kide nagusi duen Ezkerreko Batasunak: Bretainian eta Akitania-Limousin-Poitou-Charentesen. Horietan ere sozialistek ez dute bigarren itzuliko garaipena segurtatua, dena den, eta eskualde anitzetan bezala EELV Europa Ekologia Berdeen babesa lortu beharko dute bigarren itzulian irabazi nahi badute.

Ipar Euskal Herria barne hartzen duen Akitania-Limousin-Poitou-Charentes eskualdea da horren adibide: Ezkerreko Batasuneko Alain Rousset zerrendaburuak ekologistekin akordioa eginen duela jakinarazi du jada. Bozen %30,39 lortu ditu sozialistak eskualdean, baina hurbil ditu Eskuineko Batasuneko Virginie Calmels bozen %27,19rekin eta FNko Jacques Colombier botoen %23,23 lortuta. Ekologistekin negoziazioa ez du edozein preziotan eginen, halere: AHT abiadura handiko trena finantzatzeari utziko diola ziurtatu du, ekologistek hala eskatuta. Orain arte proiektua sutsuki defendatzen zuen, eta ikusi beharko da engaiamenduari eutsiko ote dion.

Ipar Euskal Herriko emaitzei begiratuta, berriz, Calmelsen zerrenda da nagusi, bozen %29,4rekin. Bigarrenik doa Roussetena, bozen %27 lortuta, eta hirugarren postuan FN, %16rekin. Esanguratsua da eskuin muturrak lortutako boz kopurua: ia 17.000 boto lortu ditu Zuberoan, Lapurdin eta Baxenabarren. Herriz herri begiratuta, berriz, are adierazgarriagoa da: Ipar Euskal Herriko 158 herrietatik guzietan atera du gutxienez boto bat eskuin muturreko zerrendak.

Korsikan ere egin dute Asanblearen osaera erabakitzeko hauteskundeen lehen itzulia. Paul Giacobbi buru duen ezkerreko koalizioak lortu du gehiengoa, bozen %18,42rekin. Berezia da uharteko egoera. Izan ere, zerrenda anitz aurkeztu dira lehen itzulira, zatikatuta, eta bigarren itzuliko argazkia ez dago batere argi. Giacobbiren ezkerreko zerrendak hurbil du Gilles Simeoniren Femu a Corsica alderdi abertzalea, botoen %17,62 jasota. Corsica Liberako independentistekin elkartuz gero —bozen %7,72 lortu dituzte—, bigarren itzulian emaitza ona lortzeko aukera lukete abertzaleek. Eskuineko eta ezkerreko alderdiek ere gainditu beharko dituzte haien arteko zatiketak, bigarren itzulian ongi kokatu nahi badute.

Frantziaren menpeko bertze uharteetan ere, aski ezberdinak dira emaitzak. Reunionen izan ezik, hain zuzen, bertze guzietan ezkerreko zerrendak atera dira garaile. Guyana Frantsesean, adibidez, lehen hiru alderdi bozkatuenak ezkerreko koalizioak dira. Guadalupen ere ia boz guziak lehen bi alderdiengana joan dira: ezkerreko koaliziora eta PS Alderdi Sozialistara. Martinikan ere ezkerreko koalizioak irabazi du lehen itzulia, bozen %30ekin, baina Gran Sanbleko independentistek ere lortu dute arrakasta, haiek ere botoen %30 erdietsita.

Erdiak abstenitu dira

Komunikabideetan gutxi aipatu den arren, abstentzioa izan da eskualdeetako hauteskundeetako bertze irabazlea: orotara, bi hautesletik bat ez da bozkatzera joan. Ipar Euskal Herrian are handiagoa izan da abstentzioa: %53,1, hain justu. Ez du sorpresarik eman, dena den, hauteskunde kanpaina bera ia oharkabean pasatu baita.

EH Bai eta EAJ alderdi abertzaleak ez dira aurkeztu eskualdeetako hauteskundeetara, Akitania handian ezerezean geldituko zirelakoan. EH Baik, halere, boto zuria emateko deia egina zien hautesleei: Ipar EuskalHerrian orotara 3.718 boto zuri zenbatu dituzte: boz guzien %3,53.