Behin-behineko antzeztoki bilakatua da Izurako zalditegia, Axut konpainiaren Lurrez estali obrari harrera egiten baitio ekaineko asteburu guziz, ostiraletik igandera, 20:30ean. Arantxa Hirigoien (Larresoro, 1974) eta Xumai Gorostiaga (Larresoro, 2007) aktoreek esperientzia «paregabea» izaten ari dela uste dute. Taula gainean, eta hortik kanpo, ama-semeak dira. Hirigoienek bide oparoa egina du antzerkian, eta Gorostiagaren lehen esperientziari konplize begirada batekin so egiten dio.
Publiko aitzinean Lurrez estali ematen ari zarete maiatzaren 31tik, asteburu guziz. Nola sentitzen duzue zeuen burua taula gainean?
ARANTXA HIRIGOIEN: Biziki esperientzia ona da. Gogoa genuen maiatzean hainbat errepikatan ibili ondoan lan hori ikusleei erakusteko.
XUMAI GOROSTIAGA: Biziki ontsa pasatu da estreinaldia, eta bikain pasatu dugu guk ere. Gogoa ematen du segitzeko.
Antzerki munduan murgildua zara, Arantxa: taula gainean hainbat aldiz aritua, Axut kolektiboko kidea...
HIRIGOIEN: Bai, azken urteotan bereziki hezkuntza aldetik murgildua naiz antzerki munduan; orain arte segitu ditudan Axuten proiektuak oholtzaren beste aldetik segitu ditut, tailerren bidez eta arlo pedagogikotik. Esperientzia hau oholtzatik bizitzea ikaragarria da! Ximun eta Manex Fuchs gaztetik ezagutzen ditut, elkarrekin ginen kolegioan eta lizeoan; beraz, bizipen hori haiekin partekatzea bikaina da, anitz ikasi dut eta anitz ikasten ari naiz. Desafio bat izan da enetzat.
Xumai, nola etorri zaizu esperientzia hau? Ttipitik ibilia ote zara antzerki munduan?
GOROSTIAGA: Batere ez. Ez nuen nehoiz pentsatuko horrelako antzerki batean arituko nintzenik. Ttipitik antzerkiak so egin ditut, Etxepare lizeoko antzerki tailerrean ibilia naiz, baina oraingo esperientzia hau pixka bat gainera erori zait, bai. Ama jin zitzaidan.
HIRIGOIEN: Ez, ez arras! Lehendabizi, Ximun [Fuchs] jin zitzaigun istorioarekin, eta orduan hasi ginen barnetik jokalarien bila eta bi gazte behar genituen. Justu garai horretan, Axuten izenean, Manexek [Fuchsek] masterclass bat eskaini zuen Miarritzen, eta agertu ziren Maitexa [Iriarte] eta Xumai, eta nik Etxepareko tailerrean nituen beste antzerkilari batzuk. Afera da Maitexa eta Xumaik elkar ezagutzen dutela, familian baikara... Horrek sinpletzen zuen dena. Familia baten istorioa kontatzen du antzerkiak, baina aktoreon artean egiazko familia bat ere bada, eta horrela proposatu genituen Maitexaren eta Xumairen izenak.
«Etxalde baten inguruan kokatua da istorioa, eta horretarako jin gara Izurako Latsagara. Uste dut ikusleek ere estimatzen dutela, egiazko leku bat baita: ez dugu antzoki bat etxalde bilakatu; alderantziz, eszenografia hor dugu jadanik».
ARANTXA HIRIGOIEN Antzezlea
Gehiegi kontatu gabe ere, lerro handietan, zer kontatzen du Lurrez estali obrak?
HIRIGOIEN: Erranen nuke familia baten istorioa dela, hiru belaunaldirena, eta interesgarria da egiazki hiru belaunaldi horiek oholtzan ditugula. Gure bizia, gure egunerokoa, nondik heldu garen, zer uzten dugun, zertarako, zer sakrifizio egiten dugun, gure hautuen damuak eta onarpenak... Egia da kokatua dela etxalde baten inguruan eta horretarako jin gara Izurako Latsagara. Uste dut ikusleek ere estimatzen dutela, egiazko leku bat baita: ez dugu antzoki bat etxalde bilakatu; alderantziz, eszenografia hor dugu jadanik. Gure herriaren historia ere aipatzen du, laborantzaren egoera eta gure etorkizuna. Iraun nahi badugu, laborantza bizia behar dugula, horri loturik hizkuntza, herria... Metafora anitz badira, fikzioa da, baina egiazko galderak pausatzen ditu. Ximunek erraten duen bezala, ez dugu antzerki-dokumental bat egiten, baizik eta antzerki dokumentatu bat.
Antzerkia osatzeko prozesua nolakoa izan da?
GOROSTIAGA: Testua lehen aldiz etxean irakurri genuen, eta amak irakurtzeko oinarri bat pasatu zidan. Lehen aldiz elkartu ginen abendu bukaeran, eta irakurketa kolektibo bat egin genuen etxaldean, aktore gehienekin. Horrela segitu dugu, hilabetean behin irakurketak egiten, eta maiatzean hasi ginen errepikekin. Orduan hasi ginen eszenan antzezten, maiatzeko zubiak baliatuz, hamasei egunez.
HIRIGOIEN: Amateurrak eta profesionalak nahasiak gara. Normalean, profesionalen antzerkiak direnean, egunero badira errepikak. Baina hor ez zen posible, batzuek lana dutelako ondoan: bada laborari bat, psikomotrizitate aditu bat, ikasleak... Beste manera batez antolatu behar zen.
Amateurrak eta profesionalak nahasirik aritzeak zer du berezi?
HIRIGOIEN: Diferentzia da batak ogibidea hori duela eta besteak ez. Baina antzezleen mailan ez da batere diferentziarik. Elkarri anitz ekartzen diogu, anitz partekatzen dugu.
GOROSTIAGA: Ximunen gogoa ez zen profesionalak baizik izatea. Erraten du ez zituela pertsonaiak jokarazi nahi, baizik eta pertsonak.
HIRIGOIEN: Antzezle bat laboraria da, hurbiletik ezagutzen du egoera...
«Lehen aldiz elkartu ginen abendu bukaeran, eta irakurketa kolektibo bat egin genuen etxaldean, aktore gehienekin. Horrela segitu dugu, hilabetean behin irakurketak egiten, eta maiatzean hasi ginen errepikekin».
XUMAI GOROSTIAGAAktorea
Nola bizi izan duzu, Xumai, antzezle profesional batzuekin aritu ahal izatea?
GOROSTIAGA: Adibidez, Ramon Agirre bazela jakin nuenean, harritua nintzen; enetzat Goazen!-eko aktorea zen. Ikusi nuen lehen aldian zaila zitzaidan irudikatzea, baina lehen egunetik normaltasunez pasatu zen. Denak biziki zintzoak dira, eta ongi pasatu da berehala, ez zuten estresik sortzen. Sekulako esperientzia da, dudarik gabe!
Gogoa zenuke bide horretan segitzeko gerora begira?
GOROSTIAGA: Nire ustez, aisialdi bat da gehiago, baina, halere, nire ideien zerrendan sartua dut.
HIRIGOIEN: Oraindik lehenean da. Engaiamendu handia izan da, eta errana genion proiektu honetan parte hartzeak erran nahi duela maiatzeko eta ekaineko asteburu guziak libratu behar izatea, beste gauza batzuk alde batera utziz tarte horretan. Uste dut merezi izan duela.
Ama-semeak taula gainean elkarrekin aritzea nola bizi duzue?
HIRIGOIEN: Salatuko dugu antzerkian ere ama-semeak garela, etxean bezala! Bizipen polita da zure haur batekin hori partekatzea; antzerkia, Larresorotik Izurarako joan-jinak...
GOROSTIAGA: Oraingoz, ez da gehiegi!... Orain arte ama taula gainean ikusten nuen, eta orain harekin taula gainean izatea plazera da.
