«Zarata dela eta, boza galtzen dugu egunaren hondarrerako»

Berrogei urtetik gora igaro dira Durangoko Disko eta Liburuen Azoka aurrenekoz zapaldu zutenetik, baina ez dute oroitzen zein urte izan zen estreinakoa. Lucien Etxezaharreta kazetari eta Maiatz argitaletxeko arduradunak (Urkodoi-Hazparne, Lapurdi, 1946) eta Pello Elzaburu Pamiela argitaletxekoak (Alegia, Gipuzkoa, 1956) aspalditik elkar ezagutzen dute. Eta jarraitzen dute lanean orain Durangoko Azoka den horretan.

Nola oroitzen duzu azoka zapaldu zenueneko lehen aldia?

PELLO ELZABURU: Ezin dut zehaztu urtea; 1970eko hamarkadaren hondar samarrean izan zen, hori bai. Durangoko eliza aterpea dut gogoan, hor egiten baitzen azoka, eta bi sentsazio: hainbeste liburu euskaraz eta hotza, eguraldi hotza, baina gu hunkiturik.

LUCIEN ETXEZAHARRETA: Nire lehen irudia da jende multzo zabal hori, eta euskararen burbuila handi bat, irakite bat.

Esperientziaren talaiatik: azoka da ala elkargune da?

P. E.: Biak dira. Ezin dugu ezkutatu, guretzat ekonomikoki bultzada bat da. Gure eskalan, urteroko sarreren %10 Durangon sartzen dira, gutxi-asko. Eta horrek lanpostu bat gehiago ala gutxiago izatea esan nahi du.

L. E.: Negozioa eta elkargunea, eta bereziki iparraldetik ikusita, euskararen erakuste bat.

P. E.: Bi editore periferiko gara, eta guretzat oso garrantzitsua da jendearen feedback-a sentitzea.

Norekin izan duzu solasaldi interesgarriena urteotan?

P. E.: Nik iltzatua daukat barruan Xabier Lete 2008an Egunsentiaren egun izoztuak sinatzera etorri zenekoa. Beretzat susperraldi moduko bat izan zen. Emozio bizia sentitu nuen.

L. E.: Autoreekin orobat. Egile saldo zabal bat eskura izatea ederra da, eta literaturazale gazteekin ere bai.

Norekin dituzue trago batzuk hartzeko?

P. E.: Joseba Sarrionandiarekin; hemen egotea gustatuko litzaidake. Elizpeko aldi haietatik Landakora pasatuko da zuzenean, eta zein aurpegi jartzen duen ikustea...

L. E.: Irratilaria naiz, eta bisitari ezezaguna ezagutzea izaten dut gogoko. Haren erantzuna zait interesgarria, zer irakurtzen duen jakitea.

Zein da azokan bizi izan duzun une desatseginena?

P. E.: Ez dut izan une bereziki desatseginik pertsonalki.

L. E.: Zarata uneak! Noizbehinka bizi izaten ditugu, eta deserosoak dira oso. Ez dakit nola negoziatu antolatzaileekin zarata gutxiagorekin hobeki hitz egiten ahal dela jendearekin. Boza galtzen dugu egunaren hondarrerako.

Durangoko Azokako bihotzeko txokoa?

L. E.: Plateruenako txoko hori maite dut. Handi, zahar, gazte, aberats, pobre... denak berdintzen dira hor, zarata handiaren erdian.

P. E.: Garai batean, pamielakideok biltzen ginen La Gipuzkoana jatetxean, eta ohitura hori galdu egin dugu guk geu. Faltan sumatzen dut...

Urteotako guztiotako kantu bat eta liburu bat?

P. E.: Ruper Ordorikaren Zaindu maite duzun hori kantua gure nortasunaren eta kulturaren ereserki bilakatu da ia-ia. Eta liburua... gure argitaletxearentzat, periferiatik erreferente bilakatu zelako, Bernardo Atxagaren Soinujolearen semea plazaratzea izan zen oso berezia.

L. E.: Nik sarri entzun izan dudana Durangon eta gogoz oroitzen dudana Xabier Leteren Nafarroa arragoa da.