Sei saridun eta hutsune bat

Beste sei dira, atzoz geroztik, Jose Ibarrolaren Liburu nabigatzailea eskulturaren ale bana etxeratu duten egileak, Euskadi literatura saria irabazi izanaren oroigarri. Sei dira, eta ez zazpi, euskarazko arloan sariari uko egin baitzion epaimahaiak izendatutako irabazleak, Mikel Peruarenak.

Hautagaia zela jakinarazi ziotenean sariketatik kanpo geratzea propio eskatu zuen arren, epaimahaiak aurrera egin zuen izendapenarekin. Sariak banatzeko ekitaldian, aldiz, euskarazko ataleko saria ez zela emango baino ez zen jakinarazi, idazleak uko egina ziolako, haren izenik aipatu gabe. Saridunak biltzen dituen argitalpen txikian ere ez dator Peruarenari buruzko aipurik. Euskadi Literatura Saria jasotzeari ezetz esan dion lehen egilea da.

Sari banaketa ekitaldi ibiltaria izatea erabaki zuen Eusko Jaurlaritzak orain dela zenbait urte. Aurten Gasteizera itzuli dira. Hainbat urtez Lehendakaritzan egin zen banaketa, Jaurlaritzako lehendakaria buru, baina atzo Europa jauregiaren txanda izan zen, Cristina Uriarte Hezkuntza eta Kultura sailburua buru.

Joan den hilabetean jakinarazi zituzten lehiaketako irabazleen izenak. Atzo, banan-banan agertokira igo, eta euren ikuspuntua azaltzeko aukera izan zuten, oroitarria jaso eta denek batera familia argazkia atera aurretik. Soilik Joxe Azurmendi saiakerako irabazlea falta zen. Alemanian dabil Azurmendi, eta, haren izenean, haren obren editoreak jaso zuen, Xabier Mendigurenek. Amaia Azkue abeslariaren ahotsak eta Joxean Bengoetxea piano jotzailearen doinuek lagunduta egin zen banaketa.

Joseba Zulaikaren Vieja luna de Bilbao saiakerak lortu du gaztelaniazko arloan Euskadi saria. Bilbori buruz hogei urte baino gehiago idazten aritu da Zulaika. Haren belaunaldiko geldialdiez gogoeta egin du, baina atzera begirako nostalgikorik egin gabe. Esker ona azaldu zien liburuarekin lagundu diotenei. «Hiriari eta euren bizitzari buruz hitz egiteko denbora hartu zuten ehunka bilbotarrei. Haiena da liburu hau», azpimarratu zuen.

Euskarazko saiakerarik onenaren saria Mendigurenek eskuratu zuen, Joxe Azurmendiren partez. Idazlea «nazioko pentsalaririk handiena» da, Mendigurenen aburuz. Nazionalismo zibikoaren ideiaz hausnartu du Historia, arraza, nazioa liburuan. Besteak beste, Frantziako nazioaz aritzen da Azurmendi. «Marsellaise hainbeste entzuten dugun egunotan, gaurkotasuna badu liburuak», Mendigurenen hitzetan.

Lankidetzari gorazarre

Euskadi sarietako berriena, ilustrazioarena, Ana Gonzalez Lartitegirentzat izan da, El libro de la suerte lanari esker. Sergio Lairla idazlearekin elkarlanean egindako album grafikoa da. Lankidetza horri gorazarre egin zion Gonzalez Lartitegik, hitza hartu bezain laster. «Biona da meritua. Narrazio grafikoaren atzetik beti dago gidoia, ez bakarrik idatzitakoa, baizik eta fikzio baten eraikuntza, erdibana egindakoa».

Haurrentzako obra da El libro de la suerte. Hala ere, irudigilearen aburuz, posible da literatur sorkuntzaren «konplexutasun guztia» horretara eramatea, «irudiaren boterea letren zerbitzuan jarrita». Azken hitzak heldu den urteko irabazleari egin zizkion: «Animatzen dut lan ona egitera, frogatuko duena ilustrazioak ez daudela hor bakarrik ikusmena hipnotizatzeko, baizik eta suspertzeko».

Musikaren txanda itzuli zen itzulpen sariarekin. Izan ere, William Shakespeareren Sonetoak itzultzerakoan, hainbat poema musikatu dituzte. Horietako batek eman zion sarbidea itzultzaileari, Juan Garzia Garmendiari. Hitzaldi laburrenetakoa izan zen harena. Saridunak poema bat errezitatu zuen, eta, amaieran, jatorriko obraren egileari «Thank you, Will» (Eskerrik asko, Will) ingelesez esanez agurtu zen.

Literatura, denentzat

Bizenta Mogel idazlearen bizitzan bilatu du oinarria Yolanda Arrietak Argiaren alaba idazteko. Autoekoiztutako liburu hori haur eta gazte literaturako sailean nagusitu da. Egileak azpimarratu zuen gazteenentzat ere badela literatura. «Sailari hiru letra itsatsi nahi izan dizkiot. Haur literatura berdin haurrek ere jasotzeko literatura». Guztientzat balio duen sorkuntza ere azpimarratu zuen Arrietak: «Bi urtetik ehun urtera arteko haur eta gazte literaturan sinesten dut».

Ekitaldiko azken sariduna Martin Olmos izan zen. Escrito en negro liburuak eskuratu du 2015. urteko Euskadi saria, gaztelaniazko lanen artean. Eskerrak eman zizkien epaimahaiko kideei, haren lanari erreparatzeagatik. «Desesperaziotik hurbil dauden gizonen bizitza makurretan oinarritutako rapsodia barbaroen bilduma baino ez da», azaldu zuen.

Ekitaldia amaitzeko, Uriarte sailburua mintzatu zen. Halako lehiaketak antolatu beharra defendatzeko baliatu zuen aukera. «Hauek dira Euskadiko sari nazionalak, eta garrantzitsua da saritzea, txalotu ahal izateko».