Praktika artistikoari begiratzeko «denbora propio bat eraikitzea». Hitz horiekin laburbildu du Ibon Aranberri artistak JAI Jardun Artistikoentzako Institutuaren ardatza. Hasieratik, egitasmoaren hiru tutoreetako bat da bera, Asier Mendizabal eta Itziar Okariz artistekin batera. Duela ia hiru urte jarri zuten martxan sorkuntza artistikoa sustatzeko egitasmoa Donostiako Tabakalera zentroak eta Gasteizko Artium museoak. Hirugarren aldia izango du aurten ikasketa programak, eta bertan parte hartu nahi duten artistek jadanik zabalik dute izena emateko epea. Bi berritasun dakartza aurten deialdiak: batetik, egitasmoarekin bat egin duela Jorge Oteiza fundazio museoak; eta, bestetik, parte hartzaile gehiagori lekua egingo dietela, iazko hamarren aldean, hamaseiri orotara.
Hiru hilabetez, ekainaren lehenetik abuztuaren 31ra bitartean, sortzaileek Tabakalerako Artisten Guneko Tailerrean jasoko dituzte prestakuntza saioak. Bertako espazio kolektiboez gain, bakoitzak estudio bat ere izango du prestakuntza aldiak irauten duen bitartean, eta tutoreek indibidualki ere egingo diete jarraipena beren lanei. Halaber, Oteiza museoa egitasmora batzearekin, Altzuzako zentroan (Nafarroa) ere egun batzuk igaroko dituzte sortzaileek, abuztuan. Era berean, programaren zenbait jarduera Artium museoan ere egingo dituzte. Bi gune horietan «proposamen konkretuak» garatuko dituztela azaldu du Aranbrrrik.
Aurreko aldietan bezala, Aranberri, Mendizabal eta Okariz tutoreak izango dira. Haiekin batera, hainbat sortzailek osatutako irakasle taldea izango dute bidelagun parte hartzaileek. Egitasmoa sustatzen duten erakundeetako programa eta erakusketetan parte hartu duten artistak aritu izan dira irakasle urtero, eta ildo beretik osatu dute taldea aurten ere. Hamabi izango dira, guztira, artista-irakasleak: Rosalind Nashashibi, Georgia Sagri, Lea Porsager, David Bestue, Ainara Elgoibar, Alejandro Cesarco, Jon Mikel Euba, Mattin, Pierre Bal-Blanc, Isabel Herguera, Erlea Maneros eta Txaro Arrazola. Astero, txandaka, haietako baten eskutik jasoko dituzte saioak sortzaileek.
Institutuak ikerketa batzorde bat ere badu, hiru tutoreez gain Catalina Lozano Artiumeko komisario buruak eta Oier Etxeberria Tabakalerako programa publikoen arduradunak osatzen dutena. Batzordekide horiek izango dute eskola osatuko duten hamasei parte hartzaileak aukeratzeko ardura. Izena emateko epea apirilaren 14ra arte egongo da zabalik; Tabakaleraren, Artium museoaren zein Oteiza museoaren webguneen bitartez egin daiteke.
Sendotzeko bidean
Aranberrik azaldu duenez, praktika artistikoaren eta pedagogiaren inguruko hainbat gogoeta eta kezka konpartitu izan ziren ikasketa proiektuaren abiapuntua. «Orain arte izan duen gorputza gehiago hurbiltzen da prototipo batera. Hirugarren urtera iritsita, esan dezakegu oraindik ikusteko dagoela zein den horrelako egitasmo baten benetako eskala edo dimentsioa». Ziurrenik, aurreko bi edizioen aldean, aurtengo aldia hasierako ideiatik hurbilago dagoela erantsi du.
Hain zuzen, JAIk bere ibilbidea «pandemiaren unerik konplikatuenean» hasi zuela ekarri du gogora Clara Montero Tabakalerako Kultura zuzendariak. «Hala ere, udan martxan jartzea erabaki genuen, nahiz eta prototipo gisa izan. Iaz ere programa prototipo bat izatea suertatu zen, baina aurten aukera izan dugu programa sendotzeko eta apustu hori berritzeko». Bide horretan, pozgarritzat jo du aurten bai parte hartzaile gehiagori lekua egitea bai Oteiza museoa egitasmora batu izana.
Pozik egin dutela bat adierazi du Juan Pablo Huercanos Oteiza museoko zuzendariordeak, JAI hasieratik segitu duten egitasmoa dela azalduta. Jorge Oteiza «artisten artista» gisa definitu du, eta haren obraren transmisioan sakontzeko sorkuntza garaikidearekin harremanetan jartzea funtsezkoa dela gehitu. Horretarako ere balioko du JAIk, haren ustez.
Beatriz Herraez Artiumeko zuzendariak ere azaldu du praktika artistikoa «pentsatzeko, ikertzeko eta elkarbanatzeko leku bezala» ulertzetik sortu zela JAI. Eta espazio hori eraikitzeko, artisten bidelagun izango diren tutore eta irakasleen «ahotsen aniztasuna» aipatu du. «Indarrak eta ikuspuntuak batzen dituzten halako egitasmoek ahalbidetzen digute erronka anbiziotsuei heltzea».
