Hamar urte bete ditu aurten Ikusmira Berriak egonaldi programak, eta «harroago» ezin daitezkeela egon esan dute hura sustatzen duten hiru erakundeetako ordezkariek —Donostiako Zinemaldia, Tabakalera eta Elias Kerejeta Zine Eskola—. «Ikusmira Berriak-en arrakasta bertatik igaro diren zinemagileen arrakasta da», nabarmendu du Maialen Beloki Donostiako Zinemaldiko zuzendariordeak.
2015ean martxan jarri zutenetik, ikus-entzunezko 50 proiektu garatzen lagundu du programak; proiektu horietatik 23 nazioarteko zinema jaialdietan estreinatu dira, eta horietatik hamasei saritu dituzte. Beste batzuk amaitze bidean dira —Irati Gorostidiren lehen film luzea, kasurako—, eta oraindik garatze fasean dauden beste sei proiektuk, berriz, lur hartu berri dute Tabakaleran, duela bi aste hasi baitziren lanean aurtengo ediziorako hautatutako sei zinemagileak. Urte hasieran jakinarazi zuten zein izan diren zinemagile hautatuak, eta haiekin arituko diren tutoreen berri eman dute gaur: Manuel Abramovich, Laura Citarella, Tizza Covi eta Rainer Frimmel, Valerie Delpierre, Radu Jude eta Claudia Llosa.
Urtemugaren harira, programaren balantzea egiteko unea ere izan da aurkezpena. Belokik esan duenez, urteek aurrera egin ahala «ikaragarri» aldatu da egitasmoa, eta zerikusi gutxi du oraingo egoiliarren esperientziak hasierako egoiliarrek izan zutenarekin. Programak nazioartean izan duen sendotzeari eta bertatik igaro diren proiektuen «aniztasunari» egin dio azpimarra, eta Tabakaleran batzen den «zinemagile komunitatea» indartzeko bide bat dela nabarmendu du: «Ikusmira Berriak Tabakaleran batzen den zinemagile komunitateari eman nahi diogun babes integralaren barruko urrats bat da. Elias Kerejetan prestakuntza jasotzen duten zinemagileak, edo Nest bidez sartzen direnak, gero leku bat topatzen dute hemen euren proiektuak garatzen jarraitzeko, eta gero, zortea badugu, Donostiako Zinemaldian ere gurekin izaten dira euren pelikulak aurkezten».
«Elias Kerejetan prestakuntza jasotzen duten zinemagileak, edo Nest bidez sartzen direnak, gero leku bat topatzen dute hemen euren proiektuak garatzen jarraitzeko»
MAIALEN BELOKITabakalerako zuzendari nagusia
Bide beretik jo dute Edurne Ormazabal Tabakalerako zuzendari nagusiak eta Carlos Mugiro Elias Kerejeta Zine Eskolako zuzendariak ere. «Hiru erakundeak elkarren osagarri gara, eta Ikusmira Berriak-ek modu erabat organikoan islatzen du hori. Hemendik igaro diren proiektuen erdiak inguru ekoitzi izana normala iruditzen zaigu, baina ez da batere; zerbait ikaragarria da», adierazi du Ormazabalek. Mugiro, berriz, programaren «dimentsio sinbolikoaz» aritu da: «Hiru erakunde dira, oso diferenteak sortzez eta helburuz, baina etxea konpartitzen dutenak; eta etxeetan gertatzen dena gertatzen da, utzi egiten dituzu, baina beti itzul zaitezke, eta horrek erabat berezi egiten du etxe hau; ikasle zein egoiliar izandakoak itzultzea baitakar».
Violeta Gil, Victor Iriarte, Claire Atherton
Aurtengo edizioan aukeratutako sei zinemagileak ere izan dira aurkezpenean: Fede Gianni, Alexandra Latishev, Kathy Mitrani, Joana Moya, Jaime Puertas Castillo eta Daniel Soares. Duela bi aste hasi ziren lanean Tabakalerako zine eta ikus-entzunezko laborategian, eta maiatzaren akabera arte arituko dira bertan; sei astez, denera. Irailean, bi astetarako bueltatuko dira, eta, Zinemaldiarekin bat eginda, zinema industriako profesionalei euren proiektuak aurkezteko aukera izango dute orduan. Bi une horiek dira egun egonaldiaren ardatzak, baina tarteko denboran lanean segitzeko aukera izango dute tutoretza saioakonline jasoz.
Bakoitzaren tutorea nor izango den ere aipatu dute gaur. Giannirekin arituko da Abramovich, esaterako. Il Cascatore / Cowboy Billi da haren proiektua, eta iaz Veneziako Kritikaren Astean hautatua izan zen izen bereko film laburra du oinarri. «Cowboyaren figuran» arakatuko duen lan bat dela gogorarazi du, 1960ko hamarkadan eta Erroman girotuta egongo dena.
«Hemendik igaro diren proiektuen erdiak inguru ekoitzi izana normala iruditzen zaigu, baina ez da batere; ikaragarria da»
EDURNE ORMAZABAL Donostiako Tabakalerako zuzendari nagusia
Latishevi costarricarrarekin arituko da Citarella, berriz. Trenque Lauquen (2022) aurkeztu zuen hark Zinemaldiko Zabaltegi-Tabakaleran, eta Sirenas / Mermaids hirugarren film luzearekin lagunduko dio Latisheviri. Elias Kerejeta Zine Eskolako ikasle ohia da, eta hala da Puertas Castillo ere; Vento Film ekoiztetxearen sortzaile Tizza Covi eta Rainer Frimmel zinemagileak izango ditu hark tutore, eta, Joan Gurutzekoa poeta mistikoaren figura oinarri hartuta, hiru gazte queer elkartuko ditu Retorno al valle filmean. «Iraganeko zauri eta keinu jakin batzuk hartu eta otoitz moduko bat sortzea da pelikularen asmoa», azaldu du.
Soaresek, ostera, Radu Jude errumaniarra izango du bidelagun, eta 900 toneladas / 900 Tons bere lehen film luzea landuko du harekin. «Bikiak izan berri dituen bikote berezi baten inguruko filma da», aurreratu du. Llosa, berriz, zeinak Urrezko Hartza irabazi zuen Berlinalen La teta asustada (2009) filmarekin, Mitranirekin arituko da; zinema ikasleen Nest sailetik igaro ondoren, La danza de las sombras izeneko bere lehen film luzea prestatzen ari da bera.
Lan saioak eta tailerrak
Euskal kategoriaren barruan hautatu zuten Moya, eta hark Delpierre ekoizlea izango du tutore —Estiu 1993 (Carla Simon, 2017) eta 20.000 especies de abejas (Estibaliz Urresola, 2023) lanen produktore izandakoa, besteak beste—. Bere lehen film luzea prestatzen ari da Moya ere; La Koreana, un poema ferromagnético de luz y memoria izena du oraingoz, eta Malagatik (Espainia) Bizkaiko Zugaztieta herri meatzarira emigratuko duen emakume baten istorioa kontatuko du.
Tutoreekin izango dituzten saioez gain, idazketako, sorkuntzako eta muntaketako tailer eta lan saioak ere izango dituzte egunotan egoiliarrek. Violeta Gil idazle, filologo eta sortzaile eszenikoarekin, Victor Iriarte zinemagilearekin eta Claire Atherton muntatzailearekin ariko dira, hain justu.
