'Sisiforen paperak'
Konpainia: Tanttaka. Egilea: Harkaitz Cano. Zuzendaria: Fernando Bernues. Eszenografia, musika: Ikerne Gimenez. Antzezleak: Anjel Alkain, Joseba Apaolaza, Iñigo Azpitarte, Kepa Errasti, Mireia Gabilondo, Olaia Gil, Asier Hernandez, Asier Hormaza, Iñaki Rikarte, Alexandru Stanciu, Dorleta Urretabizkaia. Ekoizpena: Espainiako Centro Dramatico Nacional, Arriaga Antzokia, Viktoria Eugenia Antzokia, Principal Antzokia. Lekua: Bilboko Arriaga antzokia. Eguna: Azaroak 27.
Prestige petrolio-ontzi zaharkituak 2002an Galiziako Costa da Morten eragindako hondamendi ekologikoa Kantauri itsaso osora zabaldu zen handik gutxira, eta Madrilgo gobernua desesperatuta zebilen orban beltz haiek disimulatu nahian. Askok diote Euskaldunon Egunkaria-ren kontrako operazio zantar hura ederto etorri zitzaiela Aznar, Rajoy eta enparauei beren eskandaluzko gabeziak estaltzeko.
Kontua da 2003ko otsailaren 20 hartan eman zuela Guardia Zibilak euskara hutsezko egunkari bakarraren kontrako hil-kolpea, Del Olmo jujearen aginduz. Horren harira gogoratzen dut Acebes ministroaren zinismo neurrigabea, esan zuenean egunkariaren itxiera euskararen hobe beharrez egina zela. Azkenik, zelan ez, Donostian egin zen manifestazio ahaztezin hura dut dugu guztiok gogoan.
Aurrera jarraitu baino lehen, esan gabe doa oso eskertuta gaudela Euskaldunon Egukaria-ren eta haren ondorengoen parte izan ginenok neure kasuan kolaboratzaile soil bezala, baina lehen urtetik bertatik odisea hura antzokietara eraman izanaz, eta hemendik aitortzen dut zaila iruditzen zaidala urte haietako emozioa, kazetaritzarako grina, euskara gero eta dotoreago ikustearen poza... antzezlan bakar batean jasotzea. Hemen gertatzen da norberaren eleberri kuttunak zinemara eramatean gertatzen den hori berori: ezinezkoa dela zure baitan dauden irudi haiek guztiak zuk nahiko zenukeen erara jasota geratzea.
Harkaitz Canok idatzitako testuak ahalegin berezia egin du garai haietako erredakzioetan zegoen giroa irudikatzen, bai kazetaritza-ereduari bai euskararen tratamenduari dagokienez. Alde horretatik, nolabaiteko zentraltasuna eman die egunez eguneko jardunean agertzen ziren kontuei, oso estilo literarioan ene uste apalean, eta ez hainbeste antzerkiak behar duen eran, halako moldez non seguru nago oso gustura irakurriko baitugu taula gainean ikusi dugun testua, egunen batean liburu forman agertuz gero.
Fernando Bernuesen eszenaratzeak, berriz, bi eremu handi planteatu ditu: eszenaurrean marko zuri moduko bat eta atzean erredakzioa batzuetan eta epaitegia besteetan izan dena. Atzealdeko eremu hori kartoizkoa izan da itxuraz, horrela irudikatuz alde batetik paperak kazetaritzan eta prozedura judizialetan daukan pisua, eta, bestetik, geure egunkariaren eta, oro har, euskal kulturaren eraikuntzak daukan ahulezia kronikoa. Hala ere, eszena esanguratsuak aurrealdeko marko zurian gertatu dira hala egunkariaren bizitzari buruzkoak nola Guardia Zibilen menpe jasandakoak eta horrek rol figuratibo hutsean utzi du atzeko dekorazioa, balizko dramaturgia batean benetako eraginik izan gabe. Bestetik, aipatzekoa da trantsizioetan Ikerne Gimenezek gitarra elektrikoarekin iragarri dituela bi mundu haien arteko kontrastea eta tentsioa.
Testua, aldiz, gertakizunen izen ezagunetatik aldendu nahi izan da: egunkari zarratua Elea deitu da, adibidez; Martxelo, Karmelo; Torrealdai, Torregarai, eta epaile jaunaren rola Mireia Gabilondok hartu du. Gainera, lehen esandako bi munduak askotan tartekatu eta batzuetan aldi berean azaldu zaizkigu, baina denok ezagutu ditugu benetako protagonisten izenak, eta emanaldia amaitutakoan Martxelo Otamendi eta Harkaitz Cano argiztatu ditu foku batek, ikusleen txalo beroak haientzat ere bazirela adieraziz.
