Koru arrunt bat baino are profesionalago

Kea Ahots Taldeko zuzendaria da Enrique Azurza (Tolosa, Gipuzkoa, 1967), beste kargu batzuen artean; egon, ez baitago lanez pobre: Bilboko Abesbatzen Elkarteko zuzendaria da, Euskal Herriko abesbatza elkarteen presidentea, Tolosako Hodeiertz koruko zuzendaria eta Musikeneko irakaslea —azken horretan, irailetik aurrera atsedenaldi bat hartuko du, dena den—. Donostiako 78. Musika Hamabostaldian izango da bihar, Kea Ahots Taldea zuzentzen: hiriburuko Santa Teresa komentuan izango da, arratsaldeko seietan.

Duela hogei urte sortu zuen Azurzak Kea Ahots Taldea. Ez da koru «arrunta», ezpada koru musikako abeslari profesionalez osatutakoa: Euskal Herriko hamabi kantari dira; koru zuzendariak eta konpositoreak, tartean. «Koru arruntekin alderatuta, modu profesionalagoan egiten dugu lan —bizpahiru astean behin entseatzen dugu, goizez—, etamusika zailagoa egiteko aukera dugu», azaldu du.

Musika garaikidean berezitu zen hasieratik taldea, horren gabezia sumatuta. Hamabostaldian, aitzitik, Antzinako Musikaren zikloaren barruan egingo dute kontzertua. Ez du kontraesanik ikusten zuzendariak: «Musika garaikidean espezializatu gara gainontzeko taldeetatik bereizi eta izaera propio bat garatzeko, baina, azken bost urteetan, asko uztartu dugu antzinako musikarekin. Bach egin genuen, esaterako, Iñaki Alberdi akordeoi jotzailearekin; klasikoa, gaurko ikuspuntu batetik landuta». Erantsi du antzinakoak eta garaikideak ez direla horren ezberdinak teknikaren eta zehaztasunaren ikuspuntutik; antzinako lanak afinazio aldetik zorrotzagoak direla izatekotan, eta behin hori menperatzea lortuz gero egina duela musikariak garaikideetarako bidea. «Joan-etorriko bidaia da, taldeko kide askok aurretik antzinako musika egin baitute».

Tenebrae factae sunt izeneko programa gertatu dute Hamabostaldirako; Errenazimentuko Duarte Lobo, Alonso Lobo eta Gregorio Allegri konpositoreen obrekin osatu dute. Donabera bat da: Aste Santuko azken hiru egunetako goiz otoitza. Azurzak azaldu du: «Ostiral santuan abesteko idatzitako musika da. Jesusen heriotza oroitzen dute kristauek egun horretan. Antzina ez zen musika instrumenturik erabiltzea onartzen meza hartan: erabat a capella izan behar zuen ezinbestez. Kristauentzat egunik tristeena zenez, hileta musika da».

Herri txiki, kantari handi

Euskal Herriko abesbatzen elkarteko presidentea den aldetik, ondo ezagutzen du Azurzak egungo euskal koruen egoera: «Abesbatzen euskal mundua oso aktibo dago. Garen herri txikirako, maila oso handiko koruak ditugu; umeenak, sinfonikoenak, ganbera musikakoak...». Duela hamabost egun Bartzelonan izan zen, Musika Koralaren Munduko XI. Sinposioan. Euskal Herriko musika koralaren Ahaire antologia aurkeztu zuten, ekainean kaleratu berri dutena. «Kanpoan, Espainian eta Europan, potentzia txiki gisa ikusten gaituzte. Dena den, autokonplazentzian erortzera garamatza horrek batzuetan, eta kritikoak ere izan behar dugu: musika koralak herri honi ematen dion izenerako, gehiago zaindu beharko litzateke, eta inbertsio publikoa areagotu; besteak beste, gazteria erakartzeko».

Azken urteetan izandako aldaketa globalek ezinbestez mundu korala aldatu dutela esan du: lehen koruak elizei oso lotuta bazeudela, baina, hori amaitu ostean, kantatzea maite duten taldeak direla. Iruditzen zaio kalean, tabernetan, afarietan eta halakoetan ez dela lehen beste kantatzen, baina euskal herritarren kantuzaletasunak gaur oraindik tradizio handia duelakoan dago.