Paisaien eta eraikitako irudien arteko orekaren bila aritzea gustuko du Gert Voor in't Holt argazkilariak ((Ommen, Overijssel, Herbehereak, 1960). Naturan diren parajeetan aurkitu ohi du lanetarako inspirazio, eta, haien bidez, errealitate paraleloak eta fikziozko irudiak sortzen ditu. Argazkia hausnarketarako abiapuntu hartuta, argazki prozesua obraren zati gisa erabiltzen du. Hala egin du Gasteizko Zas Kultur Espazioan paratu duen Enlighten Landscapes (Paisaiak argitu) erakusketan ere: argi efektuak erabilita, «definizio berria» eman nahi izan die «abandonatuta» dauden hainbat parajeri. Hamabi argazkirekin osatu du erakusketa; apirilaren 19ra arte egongo da ikusgai San Anton plazako bigarren zenbakian.
Pandemia iritsi aurretik ernamuintzen hasi zen erakusketa, argazkilariak irudiarekin esperimentatzeko nahiak bultzatuta. Argian topatu zuen horretarako giltza. Aurrez ere ideia beraren bueltan egindako lan batzuk eginak zituen— 1990eko hamarkadako Cityscapes, 2006. urtetik 2014ra ondu zuen Lightscapes bilduma, eta 2016an egindako Fail Again, Fail Better lana—, baina, oraingoan, askoz ere modu «sotilagoan» eraldatu nahi zuen parajea argiztapena erabilita.
Horretarako propio egindako argiztapen gailu bat sortu zuen: bi metro luze den esku-argi moduko bat. «Bi metro eta 72 zentimetro luze da», zehaztu du artistak. «Neurri horretakoa egin nuen propio esku-argia, autoan alde batetik bestera garraiatzeko posible delako», esplikatu du. Argi zuri eta indartsua ematen du gailuak, gaueko iluntasuna argiztatzeko adina potentziarekin.
«Argazkian ageri diren paisaiei ez ezik, argazki ekintzei beraiei ere protagonismoa eman nahi izan diet»
GERT VOOR in´t HOLTArgazkilaria
Hori horrela, argazki makinarekin esposizio luzeak erabilita, nahi zuen efektua lortu du artistak: lehen planoaren eta hondoaren arteko bereizketak eta testura ezberdinak sortu ditu, eta sakontasunaren pertzepzioa eraldatu du. Eta, aldi berean, bestelako helburu bat ere erdietsi duela azaldu du argazkilariak: «Argazkian ageri diren paisaiei ez ezik, argazki ekintzei beraiei ere protagonismoa ematea». Hala, berez argi luze eta mehea dena efektu berezi batekin ikus daiteke argazkietan: abaniko baten modura zabal-zabal ageri da argazki batzuetan, borobil handi eta argitsu baten itxura hartuta beste batzuetan, eta lanpara luze baten modura besteetan.
Hondar espazioen antzera
Gilles Clement paisajista, lorezain eta idazleak erabilitako «hondar espazioa» kontzeptuan inspiratuta egin ditu argazkiak Voor in't Holtek. Clementek Hirugarren paisajearen manifestua testuan horrela definitu zuen «hondar espazioa»: «Hasierako funtzioa galdu duten eta inguruneak berriro beretu dituzten lurraldeak, tarteko guneak, plangintzari ihes egiten diotenak, eta, beraz, lurraldearen erabilerari eta memoriari buruzko interpretazio berria eskaintzen dutenak». Ideia hori oinarri hartuta, giza ekintzak eraldatutako eta inoiz erabilitako tokiak aukeratu ditu argazkilariak bere lanetarako: zehazki, Arabako naturaguneetan topatutako lubakiak, bide etenak, erabilerarik gabeko presak eta basoak aukeratu ditu. Argi zuriarekin lagunduta, toki horiek «berriro definitu» nahi izan ditu.
Argazkilariak azaldu duenez, premisa «sinple» batean du abiapuntu haren lanak: «Paisaia eraikuntza kulturala da». Izan ere, Voor in't Holtentzat natura ez da eremu neutrala, «etengabe aldatzen ari den fenomenoa baizik». Eta, hala, Enlighten Landscapes erakusketa ikuspegi estetiko batetik zein hurbilketa arkeologiko batetik uler daiteke: «Irudi bakoitza leku baten erregistroa da, eta, aldi berean, haren eraldaketari buruzko iruzkina».
«Mundua zer den, gizakiaren esku hartzeak zer ondorio dituen, eta gu eta paisaiaren arteko harremana nolakoa den jakin nahi dut»
GERT VOOR in´t HOLT Argazkilaria
Ingurua hobeto ulertzeko saio bat ere bada, artistak azaldu duenez: «Mundua zer den, gizakiaren esku hartzeak zer ondorio dituen, eta gu eta paisaiaren arteko harremana nolakoa den jakin nahi dut». Eta argiarekin esperimentatzeak eman dio horretarako modua eta aukera, haren hitzetan.
Argazkiak egiteko prozesua luzea eta «exijentea» izan zela nabarmendu du; «abiadura handiko ekintza» gisara deskribatu du irudi bakoitzaren atzean egon den lana: «Argazki bakoitzak erritmo bizia du, bere koreografia propioarekin». Hala ere, pozik eta gustura dago emaitzarekin: «Esperimentatzeko bide bat izan da, baina, aldi berean, inguruaz, naturaz eta argazkilaritzaz ikasteko parada eman dit».
