Errealitatean lurreratutako irudimena

Zergatik erabili erreferentzia anglosaxoiak bertako historiak eta mitologiak nahiko material ematen badute istorio bat kontatzeko? Galdera horri erantzunez osatu du Toti Martinez de Lezeak (Gasteiz, 1949) Enda Lur, «aberri identitaterik gabeko tribuek» lurra menderatzen zuten garaian giroturiko istorio fantastikoa. Erdi Aro goiztiar batean, VI. mendean, gerrak, borrokak eta hilketak egunerokoak eta pertsonaia mitologikoak benetakoak bezain «errealak» zirenean. Fantasiaren munduan kokatu behar baita idazlearen nobela berria, Martinez de Lezearen idazkeraren zeinuak gordetzen baditu ere, Iñaki Aldekoa Erein argitaletxeko arduradunak nabarmendu duenez: «fabularako gaitasuna eta mitologia zaharrarekiko ezagutza handia».

Enda Lur 580. urtean dago girotua Euskal Herriko leku zehaztugabe batean, «Vasconia, Euskal Herria edota Nafarroa existitzen ez ziren garai batean», eta Endara du protagonista, ilargi gorriko gau batean jaioa izanik, sorgintzat jo eta bere herritik alde egin duen neskatoa. Endara jainkoen eta gizakien arteko nolabaiteko bitartekari bihurtuko da kanpoko lurretatik datozen inbaditzaileak etxe atarian dituztenean.

Fantasiaren alorrean giroturiko nobela izanda ere, istorioaren benetakotasuna nabarmendu du idazleak: «pertsonaiak errealak direlako, baita lekuak, mendiak, ur-jauziak eta amildegiak ere». Martinez de Lezeak ondo kokatuak ditu eleberria kokatzen den lekuak, baina izenak aldatu dizkio nolanahi ere.

Liburuaren sustapen bideo bat ere egin du Martinez de Lezeak Adiune Proiektuen Fabrikarekin elkarlanean. Bideoan, film baten trailerra balitz bezala, Enda Lur-en aurkezpen bat osatu dute, eta Larrabetzuko biztanleek jokatu dituzte eleberriko pertsonaien rolak.

Liburua gaztelaniaz idatzi du Martinez de Lezeak eta Miren Arratibelek euskaratu du.