1980ko hamarkadan AEBetako zinema independenteari haize berriak ekarri zizkion David Lynchen begiradak. Esperimentazioaren bidetik ekin zion zinemagintzari, eta mundu ilunak, surrealismoz bustitako istorioak eta larritasun sentsazio etengabea eragiten duten kontakizunak eraman zituen pantailara. XX. mendeko beste sortzaile askorengan eragin nabarmena izan zuen Lynchek, eta obra berezi eta oparoa utzita hil da, 78 urterekin. Haren familiak eman du heriotzaren berri, sare sozialetan.
Lynchek berak iaz jakinarazi zuenez, biriketako enfisema bat zuen, eta, ondorioz, ezin zuen etxetik atera; zinema ez zuela sekula utziko ere adierazi zuen orduan, baina aitortu ere egin zuen etxetik ezin ateratzeak eragotzi egingo ziola filmak errodatzea.
Moissoulan (Montana, AEB) sortu zen Lynch, 1946an, baina, aitaren lantoki aldaketek bultzatuta, batetik bestera igaro zuen haurtzaroa. 1960ko hamarkadan Filadelfian kokatu zen, eta han ekin zion irudiekin bere lehen lanak egiteari. Six Men Getting Sick (1966) film laburra izan zuen estreinakoa, eta ordutik aurrera zinemagintzan murgilduko zela erabaki zuen —nahiz eta artean, argazkilaritzan eta musikan ere aritu izan zen gerora—.
1970ko urteetan Los Angelesera jo zuen zinemagintza ikastera, eta ikasle garaian hasi zen lantzen bere lehen film luzea izango zena: Eraserhead (1977). Esperimentazioaren aldeko apustua egina zuela erakutsi zuen zuzendariak lan horrekin, eta kultuzko bilakatu zen urteekin. Surrealismoa eta ezinegona nahastuz, mundu ilun batean bizi den eta desitxuraturiko semea zaindu behar duen gizon baten istorioa kontatzen du filmak. Lanak harridura nabarmena eragin zuen, baina kritikak segituan goraipatu zuen.
Edonola ere, hurrengo urteetan iritsiko zitzaion sona handiagoa Lynchi, The Elephant Man (1980) filmari esker. Mel Brooks ekoizleak eskatuta zuzendu zuen lan hura. Joseph Merricken istorioan oinarritua, malformazio fisiko handiak dituen gizon bat du protagonista filmak, eta zuzendariak hari esker eskuratu zuen Oscar sarietarako lehen izendapena. Aurreko filmean bezala, kutsu surrealista emanez eta zuri-beltzean errodatu zuen lana.
Dune (1984) onduko zuen ondotik, Frank Herberten zientzia fikziozko nobelaren moldaketa, eta espero baino oihartzun apalagoa izan zuen. Ordea, bi urte geroago bere lanik esanguratsuenetako bat estreinatuko zuen: Blue Velvet (1986). Bertan, hiri baten alde iluna deskubritzen duen ikasle bati segitzen dio kamerak, eta, besteak beste, Isabella Rossellinik eta Dennis Hopperrek egin zuten lan Lynchen esanetara. Halaber, lehen elkarlana izan zuen Angelo Badalamenti konpositorearekin, zeinak ordutik aurrera haren film guztietan parte hartuko zuen. Zinema garaikideko lan nabarmenetakotzat jo izan da film hori, eta Oscar sarietarako beste izendapen bat eskuratu zuen Lynchek hari esker.
Wild at Heart (1990) izan zuen hurrengo filma; Urrezko Palma irabazi zuen Cannesko zinema jaialdian. Eta, garai berean, telebistara ere egin zuen jauzi, Twin Peaks (1989-1991) telesailarekin. Ordura arte pantaila txikian erakutsitako lanik abangoardistenetakotzat jo zuten askok, eta milaka ikusle kateatu zituen telebistara, Laura Palmer gazteari zer gertatu ote zitzaion argitu nahiak gosetuta.
Beste hainbat telesail zuzendu zituen hurrengo urteetan, baina ez zuen zinema alde batera utzi. Hala, Lost Highway (1997) eta The Straight Story (1999) eman zituen 90eko hamarkadan, eta Mulholland Drive-rekin (2001) eman zion hasiera hurrengoari. Lan harekin Oscar sarietarako hirugarren eta azken izendapena eskuratu zuen zuzendari gisa, baina ordukoan ere ez zuen irabazi —hori bai: ibilbide osoaren ohorezko aitortza emango zion AEBetako Zinema Akademiak 2019an—.
Errodatu zuen azken film luzea Inland Empire (2006) izan zen, baina film laburrak eta bideoklipak ontzen segitu zuen ordutik aurrera. Eta, zinemaz gainera, bestelako arte diziplinak ere landu zituen; musikagintzan utzi zuen lanik, baita margolaritzan ere, eta argazkilari gisa nahiz diseinatzaile ere aritu zen.
