'Bañolet' filma estreinatu dute

Maia Iribarnek eta Paxkal Irigoienek zuzendu Bañolet fikziozko filma aurkeztu zuten atzo, Donibane Garaziko zinema gelan. Gaur ere jarriko dute ikusgai. 2020an Durangoko Azokak banatzen duen beka saria ukan zuen lana bukatu berri dute garaztarrek. Filmaren aurkezpen batzuetan, zenbait kantu emanen dituzte bi egileek. 2021ean, filmerako bereziki sortu kantuekin Bloñ diskoa atera zuten.

Bañolet Frantziako menekotasunetik askatu den herria da, zeinetan nerabe gazteak heldutasunera iragateko erritu bat egiten baita. Umoretik badu izen bereko filmak, baina dramatikotik ere bai. Hastapeneko ideietatik bide egin duela esplikatu du Paxkal Irigoienek, bi zuzendarietarik batek: «Bagenekien berriz hunkiko genuela gibeletik. Eta, gero, denbora hartuta, ohartu gara paperetik filmera ez dutela gauza guziek funtzionatzen; beraz, batzuk kendu egin ditugu».

Herri zapalduek elkarturik sortu gizarte berri eleaniztunak eta lehen gidoiko ideia batzuek beste bide bat hartu dute: «Zentratu gara gehiago haurtzarotik heldutasunerat doan bide horretan». Grabaketa ondoko muntaketa saioek ere beste idazketa batera eraman dituela erran du Irigoienek. «Funtzionatzen zuten eszenak aitzinean jarri ditugu; filmari erritmoa emateko ere bai».

Hondarrean, oren baten petiko konposizioa da. «50 minutuko film aski motza da. Entseatu gara kondentsatzera, gauza arinagoa ateratzera».

Grabaketa saioak

«Grabaketa intentsoa izan da», aitortu du Irigoienek. «Hogei bat egun pasatu ditugu, kasik pausarik gabe, giro biziki eder eta sanoan. Izan aktoreak, izan teknikariak, izan sukaldariak, denak kontent ginen elkarrekin bildurik gure leku horretan. Bazen halako poz amankomun bat».

Eiheralarreko herriak barne eta baliabide franko utzi zizkien grabaketarako, eta Bañolet-eko taldea biziki esker onekoa da Erramun Minondo auzapez zenaren aldera. «Gure esku utzi zizkigun eskola, jantegia, eta dena tresna». Gainera, pandemia denboran zen, osasun ziurtagiria denetan erakutsi behar zelarik. Irigoienek dio filmekoak beren ingurugiroan murgildurik bizi zirela: «Mundua beste gauza batean zen, eta gu hortik kanpo bezala sentitzen ginen; lanpetuak ginen».

Joko zuzendaritzan naturalki aritu direla esplikatu du. «Uste dut bagenekiela zer xerkatzen genuen. Zuzentzea ez da egun guziz egiten dugun lan bat; beraz, entseatzen ginen, manera batez; eta ez bazen martxan, beste batez». Jakinik haurrak edota gazteak bazirela arizaleetan. «Jostatu gara usu, eta aski fite sartu dira unibertso horretan», dio arizale gazteez, sortu zuten unibertsoan errotik sartuak zirela: «Haiek Bañoleten ziren».

Argi naturala lortzen saiatu dira grabatzekoan, Irigoienek adierazi duenez. «Entseatu gara eginahala argi naturalarekin ibiltzera. Eszena anitz kanpoan dira; beraz, kanpoko argiarekin egin ditugu». Barneko agerraldientzat, Ninon Lacroix filmegilea etorri zitzaien laguntzera. Maia Irabarneren ikaskidea izan da Lacroix.

Beñat Iturrioz film zuzendari hernaniarrak ere anitz lagundu dituela erran du Irigoienek: «Problema bat bazelarik, izan argian, izan jokoan, izan antolakuntzan, Beñaten esperientzia zabala beti hartu dugu. Beti bazuen arrapostu bat». Grabaketako oroitzapen adierazgarria kontatu du: gau batez egin beharreko irudi hartzea ezeztatu behar izan zuten euriagatik. «Biharamun arrastirian hasi ginen grabatzen, halako gau amerikar bat eginez, eta hori Beñatek baitzekien egiten».

Allande Etxeberrik kudeatu du soinua. Donostiako Irusoin etxeko Santi Salvadorren laguntza ukan dute horretan. «Biziki aditua da filmetako soinu nahasketan eta soinu gehitzen». Salvadorrekin franko ikasi dutela dio Irigoienek: «Eszena huts batzuetatik nola gehitzen diren soinuak».

Muntaketa

Muntaketaren aldia hasi zuten Iribarnek eta Irigoienek: «Zati handi bat Maiak eta biok egin dugu. Baina momentu batez gure saltsan ginen sobera, eta kanpoko begiradak galdegin ditugu, objektibotasun handiagoa izateko».

Muntaketan filma aldatu da, ohi den bezala. «Bertsio anitz egin ditugu», erran du Irigoienek. Formatua trinkotzerat ere ekarri ditu: «Hastapenean, serie bat ikusten genuen, eta film batekin bukatu dugu». Bidea luzea izan bada ere, azkenean emaitzarekin kontent atera dira egileak.

Musikari dagokionez, filma bera bukatu baino lehen filmerako sortu musikekin Bloñ diskoa plazaratu zuten. «Filmak berak musika anitz badu barnean: kantu, batukada, joko kantu. Hatsarretik, nahi genuen eduki bisual bat sortu musika batekin».

Iribarne eta Irigoien elkarrekin ibiliko dira filma aurkezteko gaualdietan, ikus-entzuleekin mintzatzeko eta, noiztenka, kantu batzuk egiteko.

'BAÑOLET'-EN EMANALDIAK
Gaur, 20:30. Donibane Garazin. Frantsesezko azpitituluekin.
Martxoak 21. Donostian.
Martxoak 28. Hendaian (Lapurdi).
Apirilak 2. Iruñean.
Apirilak 3. Zuian (Araba).
Apirilak 6. Donapaleun (Nafarroa Beherea).
Apirilak 27. Baiona Atalanten.