Hil ditzagun idoloak

Onerako zein txarrerako, banda askok soinu eta musika estiloa aldatzen dute beren ibilbidean zehar. Kasu batzuetan, genero etengailuak bandak dibertsifikatzeko aukera ematen du musika aldakorraren industriarako. Beste kasu batzuetan, genero aldaketa batek talde bati bere soinu ikonikoa deskubritzen laguntzen dio.

Aldaketa etengabeko gaia da gizartearen aurrerapenean. Bizitzan, ideologietan eta teknologian gertatzen diren aldaketek lekua sortzen diote gizarteari aurrera egiteko eta bere burua hobetzeko. Teoria bera aplika dakioke musikari. Zaleek beti kexu dirudite beren talde gogokoenak soinua aldatzeagatik, baina ez al dakite soinu aldakorra ona dela? Musika eszenan gero eta aniztasun handiagoa izateko aukera ematen du, eta musikaren soinuaren eboluzioa lortzeko bidea irekitzen du.

Ez dago artista bakar bat ere entzuleen kexei immunitatea ematen dienik soinuaren aldaketa dela eta.

Musikak nire bizitzako alde garrantzitsu bat izaten jarraitzen duen heinean, ikusten dut gaur entzuten ditudan banda gehienek ez dutela entzuten hasi nintzenean zuten soinu bera, edo, atzerago joanez, ezta talde gisa hasi zirenean zuten soinua ere. Musikariek horrelako kexak izaten dituzte.

Ulertzen dut zergatik gorrotatzen duen zenbaitek artistak soinua aldatzen duenean. Gustatzen zitzaien artista hura itzaltzen ari zen musika mota hori, eta ez dute hori aldatzea nahi. Gainera, giza izaerari dagokio aldaketa gorrotatzea.

Hala ere, pentsatzen dut soinu-aldaketa beharrezkoa dela musikarientzat. Soinu bakarrera mugatzen badira, musika zikindu egingo zaie. Zahartu eta aspertu egingo da, eta mundu guztia nekatuko da.

Musikariei zaleak harro edukitzea gustatzen zaie. Jendea harritzea gustatzen zaie. Zer du harrigarritik gauza bera behin eta berriz esateak? Aurreikuspenak ez du liluratzen.

Baina badira musikariak edo bandak genero jakin batean geldiarazten dituzten zaleak, ihes egiten uzten ez dietenak. Jendearen itxaropenari lotuta geratzen dira orduan. Sormena itotzen hasten zaie. Zerbait grabatu ondoren berriro grabatzen hasten diren artistek soinu bera izango dute beti.

Musikak aldaketa eskatzen du. Pixkanaka edo bat-batean gertatu behar da. Aldaketak garunak lan gogorragoa egitera behartzen du, emozio ezberdinak eragiten ditu, eta gogoa zerbait guztiz bakarra sortzera behartzen du. Musikaren industrian inor ez balitz soinua aldatzera ausartuko, musika genero bakarra izango genuke. Ehunka artista izango genituzke antzekoak.

Gainera, pentsatu honela: entzun al duzu bizitza osoan musika bera? Edo aldatu al dira zure lehentasunak urteetan? Musikaren entzule gisa, aldatu al da zure soinua?

Izan ere, zurea baldin bada... eta ziur aski, onartu nahi baduzu edo ez... orduan, zergatik ezin dute bandek berena aldatu?

Musikariaren esku dago. Ikusi dut pertsona askok ulertzen dutela artistak zerbait zor diela—gaizki ulertu ere—, egoera alderantzizkoa denean.

Artista batek bere musika hartzea erabakitzen du. Arrazoiak aldatu egin daitezke, frustrazioagatik, bere generoaren monotoniagatik, industrian esanguratsu egoteagatik, sormenezko esperimentazioagatik. Ekoiztutako musika ona den bitartean, generoak ez luke arazo izan behar.

Zea Mays taldeko Aiora Renteria elkarrizketatu berri dut Emen Gonak saioan, eta taldearen soinu-garapenaren inguruan aritu ginen. Taldea lehen urteetan jarraitu nuen, baina soinu ustez berria garatu zutenerako nahiko urrun harrapatu ninduen, bestelakoak entzuten. Garai hartan lan berrietako abesti solteak gainetik entzun eta burura etortzen zitzaidan lehen gauza esandakoari lotuta doa: hau da, nolabaiteko dezepzioa jasotzen nuen nik gogoratzen nuen soinu horretatik urrundu izanagatik. Hala ere, jarraitzen nuen Aioraren ahotsa miresten, taldekideen pasioa oro har.

Elkarrizketa prestatzeko diskografia osoa entzun nuen, disko bakoitza harekin komentatzeko helburuz, eta hara non topatu nuen taldearen zentzuzko garapena, pausoz pauso egina, lan batetik bestera osagarri berriak sartzen jakin duena, uneko eraginei kasu egin diena, eta, nire lasaitasunerako garrantzitsuena: esentzia galdu ez duena. Hazi egin den talde baten aurrean nengoen, bai ahotsari bai instrumentazioari dagokionez, bide berriak aurkitu dituena. Ikasi dut ere uneko hit-a ez dela beti diskoko esanguratsuena izaten, eta diskografian zehar ezkutuko perla ugari aurkitu nituen. Harro diskoan, esaterako, berrietatik nire gustukoena dena. Aioraren ahotsean teknika berriak igarri nituen, argitasun berri batek antzinako tentsioa eta agertoki gainean itotzeraino eramaten zuen energia hura guztia atzean utzi eta ahotsari etekina eta distira berri bat ateratzen ikasi duenaren pasioa.

Aiorak nire usteak baieztatu zituen gaiaren inguruan galdetu nionean, entzuleen partetik kexa edo dezepziorik heldu al zaien galdetzean. Baietz erantzun zidan, baina harro daudela egindako eboluzioaz, eta garrantzitsuena haientzat taldekideek sortzen duten horretan sinistea eta ziur egotea dela, aurrera egiteko ezinbestekoa eta ziurtasuna ematen diena. Eta gustuko ez duenak erraza dauka: ez dezala entzun.

Estiloa aldatzen baduzu, saldua zara. Zure sustraiei leiala bazara, pottoka bat zara, eboluzionatu behar duena. Ez omen ditugu idoloak hiltzen, askatzen. Haiek behar ditugulako akaso, alderantzizkoa delakoan.