Asintonia

Reservoir Dogs filmean konturatu nintzen lehenengo aldiz gertakizunen larriarekin bat ez datorren musika atsegin eta axolagabeak eszena izugarri indartzen duela, paradoxikoki. Ilehoria izeneko pertsonaiak (Michael Madsen) polizia bat bahitu eta aulki batean lotu ondoren torturatzen du Stuck in the Middle with you abestia entzun eta dantzatzen duen bitartean. Psikopataren pertsonalitatea argi azaltzen da musika eta ekintzen arteko desfase horren bidez; Stealers Wheel taldearen abesti dantzaria entzuteaz batera pertsona bat hil arte axola gabe torturatzeak oilo ipurdia jarri zidan. Horrekin oroitu naiz lapidatu behar zuten emakume baten azken elkarrizketa ikusi dudanean, urdaila korapilo bat eginda eztarrian. Protagonistak: neska, bere aita eta, fedeak gidatuta, zigorra ebatziko duen gizona. Nik ikusitako bertsioan, entzun daiteke gizonen koru bat, melodia atsegin bat abesten, hiru ahotsetara. Musikaren eta gertaera lazgarriaren arteko asintoniak are lazgarriago bilakatzen du emaitza. Musika gozoak laguntzen zaitu aita, neska eta zigortzailearen arteko elkarrizketa beldurgarria entzuten den bitartean. Neskari gauza bakarra axola zaio une izugarri horretan: aitaren barkamena. Eta behin eta berriz eskatzen dio. «Aita, barkatu». Neskaren ahotsean unearen estutasuna baino gehiago bere aitarekiko beharra sumatzen da. Aitak ez dio barkatu nahi. Eta halako batean, «ez deitu aita, zu ez zara-eta jada nire alaba» esaten dio. Harriz kolpatua bere alaba hil behar duten goiz horretan, alabak inoiz baino gehiago aitaren laguntza eta babesa behar duen unean, aitak bere herra eta bihozgabekeria guztia agertzen du. Ergela da aita, ezjakina. Beldurtuta dago eta koldarra da, eta alaba hil behar dion gizonaren alde agertzen da, gizon horri atsegin emateko, alaba hil behar dion gizonari plazer egiteko. Eta musikak jarraitzen du, gertatzen denarekiko inolako loturarik gabe, suizidaren inguruan txoriek kantari diharduten moduan. Aitak barkamena ematen dio, azkenean, neska zigortu behar duen gizonak bultzatuta. Eta orduan neskak eskua emateko eskatzen dio aitari. «Aita, eman eskua». Hark ezetz dio. «Nire bihotzak ez dit hori egiten utziko!», botatzen du alaba kendu behar dion gizonari begira, bere esaldi anker horrek asebetetzen duen neurtu nahian. Neska harrika hilko dute eta aitaren eskutik dator lehenengoa, kolpe gogor, bihozgabe, beldurgarria. Gizonen ahots epelek are aztoragarriago bilakatzen dute eszena. Egia ez balitz, gure begiz ikusi ez bagenu, ezinezkoa dela esango genuke.

Azkenik, irudi bat etorri zait burura: igande bat, dantzan ari dira gizon-emakume gazteak. Batzuk nekatu eta tabernara doaz, edo zumardi-plazako jesarlekuetan jarri dira. Egun eguzkitsua da, udaberriko arratsalde garbi eta epela. Dantzatzeko musika aditzen da kioskotik; haize tresnez osatutako banda ari da jotzen. Halako batean, gizon batzuk sartzen dira plazan. Armatuta doaz. Musika isiltzen da pixkanaka, desordenan, eroriz bezala. Musika bera apurtu izan balitz bezala. Armadun gizonek biribil bat egin dute plazaren erdian. «Nire gizonek egindako biribilaren barruan dauden guztiak hilko ditugu. Besteak joan zaitezkete etxera —esaten du buruzagiaren ahots ankerrak—. Bitartean jo dezala bandak». Bandak aiko-maiko ekiten dio jotzeari, errepertorioko pieza dantzagarri bat. Zu gizon horiek egindako biribilaren barruan zaude. Armadun gizonen ondo-ondoan. Zentimetro batzuk baino ez daude etxera joateko eta bizitzen jarraitzeko baimena dutenengandik. Inork ez daki zergatik hilko zaituzteten. Baina hori ez da garrantzitsua. Gizon armatuek tiro egiteari ekiten diote, eta zuk, odolaren gorriak ikusmena ilundu baino lehen, bizirik jarraituko dutenen aurpegia ikusi duzu, ardi izutuen modura begira, eta bals atsegin eta urduri baten soinuarekin batera itzali zara.