Podcast bat sortu dute zubereraren ahoskatze zuzena sustatzeko

Euskarazko podcasten munduak itsasargi berri bat du: XiberoKazt. Zubereraz egina da, eta Su Azia elkartearen asmoa zubereraren ahoskatzean egiten diren akatsez ohartaraztea eta euskalkiaren ahoskera sustatzea da. Ez hori bakarrik, baina hori bai behintzat.

Bi astean behin sareratzen dute podcastaren atal bakoitza. Euskal Kultur Erakundeak eta Pirinio Atlantikoetako Departamendu Kontseiluak diruz lagundu dute proiektua, eta horri esker abiarazi du podcasta Su Azia elkarteak.

Allande Sokarros kazetari eta elkarteko ordezkariak podcastaren abiapuntua zein izan den azaldu du: «Proiektua sortzeko gogoa sortua zaigu ohartu garelarik kalean, jendaurrean edo irratian mintzatzen den zubereran gero eta ahoskatze akats gehiago entzuten direla». Kazetariak onartu du edozein hizkuntzatan direla ohikoak akatsak. «Haatik, badira mintzaera ez-egoki batzuk gero eta zabalduago direnak: hala, aho mintzozko h-ak ez ahoskatzea, r bikoitza ia-ia frantsesezkoaren moduan erratea,azken aurreko silaban zubereraz egin ohi den zapadura edo azentu tonikoa ez errespetatzea». Akats horiek belaunaldi gazteetan nabari direla iruditzen zaio Sokarrosi, baina ez horietan bakarrik: «Adinez aurreratuagoak diren euskaldun batzuen ahoetan ere hauteman daitezke. Eta bilakaera kezkagarri hori ez da, batzuek erran izan duten bezala, idazkera arautuaren ondorioz gertatzen. Gertatzen da zuberotar askok eta askok euskara ez dutelakotz nahikoa baliatzen».

Testuinguru horretan sortu dute XiberoKazt: «Egoera horri, gure ahal txikiez, aurre egiteko». Idatzizko artxiboen baliapeneanoinarritzen ari dira gehienbat podcastaren atalak osatzeko. Testu zaharrak eta garaikideak erabiltzen dituzte irakurraldietan. Kantu tradizional batzuk ere sartzen dituzte hamabosteroko ataletan. Abestien testuingurua eta esanahiak azaltzen dituzte. Atal horretaz arduratzen dira Jean-Michel Bedaxagar eta Jean Bordaxar, Su Azia elkarteko presidentea eta presidenteordea.

Aurreneko emanaldietan, gainera, Emmanuel Intxauspe hizkuntzalariak zubereraz ezarritako Iturriagaren elhestaldiak elkarrizketa tartea entzuteko modua izan da. Sokarrosek nabarmendu duenez, podcastean haur literaturako zenbait pasarte eman dituzte: ipuinak, alegiak, kontakizunak... Junes Casenave-Harigile zenak utzitako zenbait lan berreskuratu dituzte, bidenabar, podcasterako.

XiberoKazt egiten duten Su Azia elkarteko kideak boluntario gisa ari dira. Baina teknikari profesional batekin burutzen dute emankizuna.

Podcastaren bigarren urrats batean, Sokarrosek iragarri du Su Azia elkartearen soinuzko artxibo «aberatsak» baliatuko dituztela. Iruditzen zaio, gainera, XiberoKazt ez dela soilik Zuberoako euskaldunentzat: «Hego Euskal Herriko euskaldun gehienek Zuberoaz eta zubereraz daukaten ezagutzaren parte handiena maskaraden eta pastoralen ingurukoa da. XiberoKazt entzuteak leiho berri bat ireki dakieke, beren belarrietarako preziagarria izango dela espero dugularik».