Ez daitezela platerak erori

Solaskide guztiei gustatu zaie Alan Esslemont YG4 irlanderazko telebistako zuzendari nagusiak erabili duen metafora: «Plater asko daude biraka, eta denetan egin behar da eskaintza, baina baliabideak behar ditugu horretarako». Daniel Hernandez Kataluniako Ikus-entzunezko Hedabideen Korporazioko gobernu eta estrategia bulegoko zuzendariak heldu dio irudiari: «Jatetxearen maitre izan behar dugu guk, eta platerak ez daitezela erori». Platerekin adierazi nahi izan dute ikus-entzunezko edukiak toki desberdinetan eskaini behar dituztela, ez soilik telebista linealean, eta estrategiak garatu behar dituztela horretarako. Irrati, telebista eta Internet europar hizkuntz gutxituetan 2030era begira: erronkak eta estrategiak ikuspegi askotako arrakasta, irismen eta zerbitzu publikoaren kontzeptuaren aurrean mahai inguruan mintzatu ziren Esslemont eta Hernandez, atzo, Donostian, Irratia eta Telebista Europan 2030 eta EITBk 40 urte EHUren ikastaroan.

Tania Arriaga EHUko irakasleak gidatuta, solasaldi horretan mintzatu dira SC4 galesezko telebistako zuzendari eragile Sian Doyle, Galiziako CRTVG korporazioko zuzendari Alfonso Sanchez Izquierdo eta ETBko zuzendari Unai Iparragirre ere. Esslemontek hizkuntza gutxituen telebisten gaineko gako hau eman du: «Ezin gara telebista linealean gelditu, marka garrantzitsua da, eta ikus-entzuleekin konektatu egin behar dugu».

Doylek azaldu duenez, galesezko kateek finantzaketa handitu egingo dute laster, «plataforma berriei aurre egiteko». Aipatu du, esaterako, Youtube eta Facebook bidez egiten dituzten zuzeneko emankizunak indartu egingo dituztela. «Asko dago egiteko, eta gazteengana iritsi nahi dugu». ETBk bezala, 40 urte beteko ditu aurten galesezko telebistak.

Kataluniako telebista publikoak, berriz, datorren urtean beteko ditu 40 urte. Hernandezek zera aitortu du: «Interneteko nahieran zerbitzua zaharra gelditu zaigu». Horregatik, Interneteko plataforma bat sortuko dute. «TV3etik kanpokoentzat zabalik egongo da, beste eragile batzuek katalanezko edukiak jar ditzaten, eta monetizatu dezaten ere bai». Antzeko egitasmo batean ari da lanean EITB: Primeran. «Edukiak egiten dituen edonork hor tokia izatea nahi genuke», esan du Iparragirrek. «Primeran-ek arreta euskaran izango du».

Konpetentziak eragina duela aipatu dute telebisten arduradunek. Aliantzak lantzeko beharraz ere mintzatu dira. Izquierdok nabarmendu du streaming plataforma handi batzuekin elkarlanean hasiak direla fikziozko proiektuetarako. «Aurrera egiteko aukerak dauzkagu. Erronka hori onartu behar dugu».

Hernandezek iragarri du TV3ek katalanera bikoiztutako 9.000 titulu emango dizkiela plataformei —Netflixek berriki sareratu du TV3en bikoizketa duen lehen filma: Jaws (1975)—. «Netflix prest azaldu da katalanezko audioak jartzeko, baina HBO Max eta Amazon, ez». Iparragirrek azaldu du ETB harremanetan dela plataformekin, baina zailtasunak dituztela euskarazko audioekin: «Euskarazko bikoizketak eskaini nahi dizkiegu, baina Netflixek dio ez direla bateragarriak. Eta HBO Maxek dio teknikoki ezin duela euskarazko audioa gehitu».

«Esanguratsuak» izatea

Telebistetako ordezkariek nabarmendu dute hartzaile gazteengana iristeko erronka ez dela nolanahikoa. Modu desberdinetan ari dira horretan. Galesezko telebistako zuzendariaren arabera, gazteek Instagram bidez ikusten dituzte albisteak. «Eduki batzuk berariaz plataforma digitaletarako ari gara sortzen». Bestalde, Galizian, galegoa Tiktok bidez erakusteko saiakera bat arrakastatsua izaten ari da.

TV3en, sekulako arrakasta lortu du Euphoria izeneko talent show-ak. Hernandezek nabarmendu duenez, %30eko ikusle kuota gainditu du, eta Interneteko plataformetan 12 milioi ikustaldi ditu. Sant Jordi jauregian 17.000 zale bildu dira berriki saioko talentuen kontzertuan.

Iparragirrek argi du erronkari heldu behar zaiola: «Gazteengan jarri behar da arreta. Gauza berriak probatzen ari gara, eta hori da gizarteak eskatzen diguna. Gizarteari erantzun behar zaio».

Bost telebistetako ordezkariak ados daude aldatzeko prest egon behar dutela. Doylek azaldu du aliantzak sortzea garrantzitsua dela. «Eta ziurtatu behar dugu gure telebistak esanguratsuak izatea. Arrakasta izango dugu gure hiztunentzat esanguratsuak baldin bagara». Hernandezek, ildo beretik, zera aitortu du: «Gure telebistak ez badira esanguratsuak, hizkuntzek sufritu egingo dute. Baina, horretarako, diru gehiago beharko da».