Hizkuntzaren perbertsioa

Iñaki Bernaola, behin eta berriz, euskaraz eta erdaraz, ikastetxe pribatuei ematen zaizkien subentzioak defenditzeko akats berberean tematzen da, hots, garraio publikoa (autobusa, kasu) pribatuarekin (kotxe partikularra) alderatuz. Hau da Bernaolak dioena: «Bilbotik Gasteizera zure kotxean bidaia egiten duzunean inork ez du zalantzan jartzen ibilgailu pribatuan egin duzula, eta Autobuses La Unión-en egiten duzunean inork ere ez du kolokan jartzen garraio publikoan egin duzula». Eta hain lasai geratu da konturatu gabe (ala bai?) «publikoaren» esanahia nahasten ari dela, zerbitzu gisa, jabetza-zerbitzuarekin. Autobuses La Unión-ek, izan ere, zerbitzu publikoa eskaintzen du, baina enpresa pribatua da. Enpresa guztiek zerbitzu publikoak eskain ditzakete, baina batzuk jabetza publikokoak dira (gero eta gutxiago) eta beste batzuk pribatuak. Horregatik, jabetza pribatuko zerbitzu publikoa (medikua, mekanikoa...) erabiltzen dudanean, ordaindu behar dut.

Inork ere ez du zalantzan jartzen, Bernaolak izan ezik, agian, enpresa publikoak hiritar guztionak direla, nahiz eta gobernuak kudeatzen dituen. Horregatik, berriro oker dabil ikastetxe publikoen jabetza gobernuari egozten dionean. Zerbaiten kudeaketa eta bere jabetza ez dira gauza bera. Hau da, hain zuzen, ikastetxe horien kasua, zeinen titulartasuna gobernuak bere gain hartzen duen gizarte osoaren ordezkari gisa, baina jabea izan gabe.

Era berean, ikastetxe pribatuek —guztion diruarekin subentzionatuak— zerbitzu publikoak eskaintzen badituzte ere, jabetza pribatukoak izaten jarraitzen dute (pertsona batena, sozietate batena, inbertsio-funts batena edo kooperatiba batena).

Hain oinarrizkoa den hau esateak ikastolen etsai bilakatzen du norbait, Bernaolaren iritzian, pribatuak direlako, kasualitatez, nahiz eta askok trikimailu linguistikoen bidez hori ezkutatu nahi izan.

Ezin uka daiteke ikastolen etsaiak badaudela, baina garbi dago euskal historia eta kulturarekin zer ikusirik duen ororen etsaiak diren berak direla eta, beraz, ez dutela antzekotasunik publikoaren defentsatik historia eta kultura horiek, euskara barne, nola ez, defenditzen eta laguntzen ditugunokin.

Ikastolen existentzia errespetatzen dut eta historia eta kultura horiek mantentzeko egindako ahalegina, baldintza zailetan maiz, miresten dut; baina balio horiek berberak defenditzen dituen irakaskuntza publikoa izanik, ez dut laguntzen eta ez dut lagunduko diru publikoz subentzionatuak izan daitezen, balio horien etsaiak diren beste gainerako ikastetxe pribatuei ematen zaizkien subentzioak baztertzen ditudan bezala.