Euskara eta argia

Gure hiriak semaforoz eta zebrabidez josita daude. Oinezkook pazientziaz itxaron behar dugu lehenengoetan, argi berdea lortu arte; besteetan, berriz, lehentasun osoa dugu ibilgailuen aurrean.

Aitortzen dut, oinezko naizen aldetik, batzuetan ez dudala itxaroten koloreak nire asmoak ahalbidetzea (nahiz eta gidari gisa beti errespetatzen dudan), baina amore ematen dut, eta ulertzen dut automobilean doazenek ere ibiltzeko eskubidea dutela. Badakit hirian zirkulatzea ezinezkoa litzatekeela denak zebrabideak balira eta bertan nire lehentasuna inposatuko banu.

Herritarren bizimodua ere, kontu handiz arautu beharreko kudeaketa eta jarduera desberdinez josita dago. Ildo horretan egiten ditugun eskaerei lehentasunak eta zirkulazio-fluxuak ezartzen dizkiegu, eta bizikidetza osasungarrirako gure nahiak bete ditzakegula ziurtatzeko arauak ezartzen ditugu esparru publikoan.

Hori guztia Barakaldon sortutako eztabaidaren ondorio da. Izan ere, epai horrek baliorik gabe uzten du udal-azpikontrata bateko langileen %100ek beren lanpostuetarako hizkuntza-eskakizunak egiaztatu behar izatea. Batzuek eskatu dute informazioa jasotzeko edo jarduera bat euskaraz egiteko duten eskubidea beste edozein eskubideren gainetik izatea, langile horien lan-eskubideak barne, hala nola negoziazio kolektiboarena, eginkizunak zehazteko objektibotasunarena edo lanpostuaren egonkortasunarena.

Baina ez da horrela, eta batzuetan itxaron egin behar izaten dugu, zentzuz, noski. Jakina, administrazioek gure bi hizkuntza ofizialetako edozeinetan erantzun behar diete herritarren eskaerei, baina horrek ez du esan nahi betebehar horrek nahitaez modu berean hartzen dituenik enplegatu publiko guztiak, funtzionarioak, bitartekoak edo azpikontratatuak, kasu honetan bezala. Gure legerian eta jurisprudentzian, lanpostuko maila desberdinetan euskararen ezagutza eskatzea arrazoizkotasunari eta proportzionaltasunari lotuta dago: lanpostu baten hizkuntza-eskakizunak finkatzeko, argudiatu egin behar da, justifikatu, eta dagokionean, negoziatu.

Ez dakit zehatz-mehatz zenbat euskaldun bizi diren Barakaldon. Asko izatea espero dut, horrek esan nahiko lukeelako herri horretan urte askotan euskararen ezagutza eta erabilera areagotzeko egin ditudan ahaleginak ez direla alferrikakoak izan. Baina asko edo gutxi izan, euskaraz artatua izateko duen eskubidea ez da besteen gainetik jartzen.