Zuloen atzealdean

Bi hilabete eskas pasatu dira Azpeitiko Garmendipe futbol zelaiko aldagelan zuloak aurkitu zituztenetik; hilabete eskas, albistea komunikabide guztietan lehertu eta herrian zalaparta sortu zenetik. Kezka, ezinegona, amorrua… denetarik sumatu eta sentitu da herrian, puri-purian egon da gaia berripaper, telebista, irrati, webgune eta sare sozialetan, eta nola ez, puri-purian, herriko kale, kafetegi, taberna eta bestelakoetan. Salaketa jarri bezain pronto, zuloak estali genituen, berehalakoan; baina behatxuloa estaltzeak ez du, inondik ere, atzeko hutsunea tapatzen.

Joan dira telebista eta fokuak, uxatu da morboa, eta gelditu da gaia herriko argitasun xumean. Eta ilun-beltzak agertu dira zenbaiten ahotan, gertatutakoaren larritasuna zalantzan jartzeraino. Neska horiei protagonismo bila dabiltzala esan diete kalean batzuek, euren buruari garrantzia emateko egin dutela. Euren gurasoek entzun dute gaiari larritasun gehiegi eman diotela, horrelakoak beti gertatu izan direla eta gertatuko direla. Halakoxe gordin eta halakoxe gogor, nola dauden galdetu ere egin gabe, eta inolako konplexurik gabe. Biktimak eurak berdugo sentitzea lortu dute, salatzearekin ondo egin ote duten zalantza pizteraino.

Emakumeen kontrako erasoa bortxaketa edo jipoi fisikoetara soilik mugatzen den ustea hedatuegi dago, marka fisikorik gabe minik egongo ez balitz bezala. Baina norberak nahi gabe, beste batek zelatatua izatea bera da erasoa zelatatuarentzat, hasteko, beste baten kontrolpean dagoelako bere intimitatea. Eta gertaeratik urrunago doa erasoaren erreplika, emakumearen kasuan: batetik, salatuz gero, txorakeriatzat hartu diotelako, eta are gehiago, protagonismo bila dabiltzala esan diotelako; eta bestetik, gertatutakoa gertatu ostean, beldurra, ziurgabetasuna, eta segurtasun eza berak sentituko dituelako entrenatzera joaten den aldiro, aldagela horietan sartzen den bakoitzeko.

Ez da kasualitatea Azpeitikoa, ez eta umekeria ere. Aurretik gertatu zen Getxon, gertatu zen Erandion, eta ondoren gertatu da Igorren eta baita Errenterian ere. Eta sintoma bertsuak daude behatxuloaren atzeko hutsunean: exagerazioaren itzala, emakumeen ziurgabetasuna eta askok jazotakoa zaurgarria dela ez ulertzea. Gizonen ikuspegitik mugitzen da gure gizartea, kulturala dena normaltzat jotzen da, eta horren aurrean erantzukizuna daukagu administraziook. Gizonen mundua emakumeengana bideratzeko erantzukizuna daukagu, benetako berdintasuna paperetik ekintzetara eta gizartera pasatzekoa, bideratzekoa eta aplikatzekoa, eta exijitzekoa. Eta baita kirolean ere, gizonena delako eremu horren gehiena, gizonen begi eta buruetatik diseinatu eta eraikia. Benetako hezkidetza behar du gizarteak, baina ez haur eta gazteek bakarrik, heldu eta nagusiek ere bai, eta geuk ikasi.

Zuloak tapatzeko nahikoak dira porlan, pladur edo baldosak. Aldagelak sarriago gainbegiratu eta zaintza zorrotzagoa eginda konponduko da hori. Baina behatxuloaren atzeko hutsunea estaltzeko sakoneko lana daukagu egiteko, eta hori guztion erantzukizuna da.