Sindikatuak, zertarako?

Langile borroka antolatzea da sindikatuon eginkizun nagusia; horretara bideratzen dira eta bideratu behar dira indar gehienak. Eta funtsezko zeregina da, gainera, borrokak ematen diolako sindikalismoari langileak antolatzeko gaitasuna, enpresaburuan aurrera langileen ahotsa indarrez eramateko aukera eta instituzioen aurrean langileen izenean hitz egiteko zilegitasuna. Sindikatuetatik gaurko egoerari begiratzen diogunean, argi dugu prekaritatearen kontrako borroka antolatzea eta horretan emankorrak izatea dela gaurko zeregin nagusia.

Eskubiderik eta babesik gabe, prekaritateak biluzik uzten gaitu boterearen aurrean. Eta biluzik ez dago borrokatzerik. Prekaritatea dominazio sistema bat da, kapitalismoaren garai honek behar duen jendartea lortzeko sistema. Horretan datza haren indarra. Eta neurrikoa izan behar du egiten den borroka sindikalak.

Biluzik nahi duten langileria politikoki, ideologikoki eta organizatiboki jantzi. Borrokarako baldintzak sortu. Borrokatzeko tresnak eskaini. Antolatzeko guneak ziurtatu. Patronalaren boterea mugatzeko gai den langile harresi bat eraiki. Merkatuari espazioa kentzeko eta ekimen publikoa indartzeko bide bat izan. Langileek kolektiboan babesteko eta kolektiboki aritzeko eskura eduki behar duen aukera dira sindikatuak, eta hori lortzea da sindikatuaren erronka garrantzitsuena, baita zailena ere.

Prekaritateari aurre egiteko gaitasunetik indarberrituko dira sindikatuak, langileen eskubideak enpresaburuen eta instituzioen aurrean defendatzeko. Lan merkatuaren bazterretan, aitortzarik gabeko lanetan eta enpleguaren eremu araututik kanpo lan egiten dutenen eskubideen alde borrokatzeak egingo du baliagarria sindikalismoa langile belaunaldi berrien artean. Baita betidanik sindikatuen eremutik kanpo geratu diren kolektiboen artean ere.

Lan mundura sartu berri den gaztearekin sindikalismoaz eztabaidan hasiz gero, sindikatuak eta langileen eskubideak parekatzea izaten da ohikoa. Eskubideak eskuratzeko borroka dago sindikatuen jatorrian. Eskubideak modu kolektibo eta antolatuan defendatzea da ekinbide sindikalaren oinarria. Eta lan eskubideen defentsan eraginkorrak izatea da buruhauste nagusia momentu honetan. Lotura egitea derrigorrezkoa da sindikalismoak historikoki jokatu duen papera aztertzeko eta balioesteko.

Baina badu bere alde txarra ere. Lan munduan eskubide eskasekin eta prekaritateak jota sartzen den gazteak sindikatuak eta lan eskubideak lotzen dituenean, biak ikusten ditu urruti, bere errealitatetik kanpo. Iraganeko gauzak. Gaztearen utzikeriari, aurreiritziei eta ezagutza faltari leporatu ahal diogu ikuspegi hau, eta hala izan daiteke askotan, baina ez du zertan horrela izan.

Sindikatuak urrunak, ezezagunak eta eskura ez dituen tresna bezala ikusten dituen gazte askok ez du borroka alboratu, gazte antolatuak dira. Adierazgarria da prekaritatearen kontra borrokatzeko eragile berriak sortu direla azken aldian han eta hemen. Gaurko testuinguruan eta gaurko baldintzen arabera sortutako borrokarako tresnak dira, eta gazteen ekimenez sortu dira gehienetan. Zertarako sindikatuak?

Urtarrilaren 30eko greba orokorra mugarria izango da pentsioen borrokan, lan munduan ugaritzen ari diren borrokak hauspotzeko balio izango du, eta greba feministetako aldarrikapenak indartzen jarraitzeko balioko du. Euskal Herrian gorpuzten ari den mobilizazio garai berrian kokatuko gaitu, testuinguru paregabea langile belaunaldi berriekin sindikalismoaren gaurko garrantziaz eta etorkizuneko balioaz eztabaidatzen jarraitzeko.