Apaiztu eta urtebetera izan zuen semea. Bere izen bera jarri zion: Bernart —ez zuen disimulurako ahalegin handirik egin, akaso ez zuen premiarik sentituko eta—. Mutikoak 25 urte zituela, Donibane Garaziko aranburutarren alabarekin, 14 urte zituen Johana Aranbururekin, ezkontza hitzartu zuten. Aranburutarrak familia aberatsa ziren eta Johana zen oinordeko. Bazegoen tartean, beraz, interes ekonomikorik ere. Baina arazo bat sortu zen. Ordurako Johana ezkonduta zegoen Baigorriko Martin Mendikoagarekin. Ez, ordea, elizgizonen aurrean! —pixka bat bakarrik zegoela ezkonduta esan zitekeen—. Xextra sortu zen apaizaren eta mendikoagatarren artean. Tartean, Johana Aranburu. Giltzapetu egin zuten Johana apaizak eta semeak Eiherelarren, ezkontza egunera arte. Baina deskuidu batean Mendikoaga familiakoek bahitu egin zuten eta Baigorrira eraman lehenik, Lapurdira gero, ondoren Berriozarrera…
Bernart Etxepare idazlea du protagonista arestian aipaturiko historiak. Yon Etxaideren Joanak joan dakar gogora derrigor. Koldo Azkona, Danserie Ensemble taldeko musikari eta ikerlariaren lanari esker jakin dugu honen berri. Jakin ahala, ezin izkriba zitekeen hizkuntza hartan eleberri bat idazteko gogoa sortzen du.
Azaroko goiz berunkara bat argitu dit ikerlanaren emaitzak. Euskaldunxeago, nafarxeago sentitzeko arrazoi on bat…
