Duela gutxi, zenbait komunikabidetan argitaratu zen Madrilgo institutu batean eta Donostiako beste batean norbaitek Whatsapp talde bat sortu eta adingabeak gehitzen ari zela haien baimenik gabe. Behin taldean sartuta, material asaldagarria partekatzen zen, hala nola haur-pornografia, muturreko pornografia eta indarkeria esplizitua.
Sortutako zalapartaren ondoren, badirudi albistea adingabeek oraindik erabili ezin dituzten aplikazioak erabiltzeak duen arriskuaz kontzientzia pizteko baliagarria izan beharrean, asmo txarreko pertsona gehiagori ideia bat emateko balio izan zuela, eta antzeko egoerak ikusten hasi gara hainbat probintziatako institutuetan.
Gasteizko institutu batean talde batera gehitu zituztela esan ziguten, eta esaten zietela, ospetsuak izan nahi bazuten, argazkiak eta informazio pribatua bidali behar zituztela. Beste institutu batean, irudi sexualak eskatzen zizkietela, eta bidaltzen ez bazituzten iraindu eta mehatxatu egiten zituztela, heriotza mehatxuak barne. Hernaniko institutu batean esan ziguten Gipuzkoan jende askoko talde bat zegoela, eta sticker pornografikoak partekatzen zituztela, eta umeenak zirela nabaritzen zirenak.
Haurrei eta nerabeei argi utzi behar zaie material mota eta ekintza batzuk legez kanpokoak direla, eta Polizian salatu behar direla ikusi bezain laster. Haur-pornografia (hemezortzi urtetik beherakoen sexu-materiala, bost urterekin edo hamazazpirekin), muturreko indarkeria, beste batzuen irudiak baimenik gabe partekatzea, mehatxuak... delituak dira, eta ondorio penalak dituzte. Norbaitek talde batean sartu eta horrelako gauzak bidaltzen badizkigu, edo zuzenean txat bidez bidaltzen badizkigu, txatak mantendu behar ditugu, ez ezabatu, eta Poliziarengana joan behar dugu salaketa jartzera, hori ikertu eta delitu horien egileak atxilotu ditzaten. Herritar guztien betebeharretako bat da, eskubideez gain betebeharrak ere baditugulako, delitu bat ikusten dugunean salatzea.
Gogora dezagun Whatsappeko erabilera baldintzetan ezartzen dela aplikazioa erabili ahal izateko hamasei urte baino gehiago izan behar dituztela erabiltzaileek, eta, beraz, prebentzio-aholku on bat da sare sozialak erabiltzeko adinak errespetatzea.
Onena Whatsapp aplikazioak aukera hau ezartzea litzateke: norbaitek gu talde batean sartzeko baimena eskatu eta guk onartu behar izatea. Hala ere, gutxienez, taldera nork gehi gaitzakeen aukeratzeko aukera dugu. Whatsappeko ezarpenetan, pribatutasunaren atalean, Taldeak atala dago. Bertan, «Nork gehi nazake taldeetara» aukera dugu, eta bertan «Guztiak», «Nire kontaktuak» edo «Nire kontaktuak... izan ezik» aukera dezakegu.
Familiek adingabeei smartphoneak ematen dizkietenean edo sare sozialak erabiltzen uzten dietenean, haurrei eta nerabeei azaldu behar diete salatu beharreko material mota bat dagoela. Hori esaterakoan, familia asko harritu egiten dira, eta esaten digute ez dutela egokia ikusten haurrekin pornografiaz, haur-pornografiaz eta material asaldagarriaz hitz egitea. Arazoa da smartphonea badute eta sare sozialak erabiltzen badituzte, hori ikusteko probabilitatea oso handia dela, eta horregatik, adina errespetatzea oso garrantzitsua da smartphoneak emateko eta sare sozialak erabiltzeko orduan. Smartphone bat izateko, gomendatutako adina hamalau eta hamasei urte artekoa da, adingabearen heldutasunaren arabera. Ikusi dugu familia gehienek pentsatzen dutela beren adingabeak besteenak baino helduagoak direla, eta smartphoneak lehenago ematen dizkietela.
Denbora asko daramagu ohartarazten haurrek eta nerabeek smartphoneak eta sare sozialak erabiltzearen arriskuez, eta taldeen kontu hori gerta daitekeen gauzetako bat baino ez da.
Badirudi familiek horrelako egoerak ikusten dituztenean, hausnartu eta teknologia mota hori emateko itxaron beharrean, gauza horiek beren seme-alabekin ez doazela edo beren seme-alabak beste mundu batean bizi direla eta beraiei ezin zaiela ezer gertatu pentsatzen dutela. Bada garaia begiak ireki eta bizi diren errealitatea onartzen hasteko. Oso gogorra izan arren, aitortu behar dute beraien seme-alabak ere arriskuan daudela, pornografia ere ikusten dutela eta sexualitatea ikusteko moduan eragiten diela, Interneten ezezagunekin ere hitz egiten dutela, pederasten kontaktuak eta eskaerak jasotzen dituztela, egunero desinformazioaren eraginpean daudela, sare sozialen toxikotasuna beren bizitzetan txertatzen ari direla, pantailak gehiegi erabiltzen dituztela…
Hori gelditzeko eta buelta emateko denbora dago, baina hori egiteko funtsezkoa da arazo handi bat dugula onartzea, ikusi nahi ez izateak eta beste alde batera begiratzeak ez du inoiz ezertan lagundu.
