TikTok sare soziala azken urteotan fenomeno global bihurtu da, milioika erabiltzaile erakarri, eta edukiak partekatzeko modua iraultzen ari baita. Bere arrakastaren gakoa, zalantzarik gabe, algoritmo sofistikatuan datza. Algoritmo horrek erabiltzaileen interesak eta lehentasunak zehatz-mehatz aztertzen ditu, eduki pertsonalizatuak eskaintzeko eta arreta denbora luzatzeko. Hala ere, arrakasta handiko teknologia horren alde positiboak goraipatzeko modukoak diren arren, ezin ditugu alde ilunak eta gizartean izan dezakeen eragina alde batera utzi.
Pertsonalizazioaren magia eta sortzaile berrien oparotasuna
TikTok-en algoritmoa erabiltzaile bakoitzaren gustuak detektatzeko diseinatuta dago. For You orrialdea horren erakusgarri argia da: bideo bakoitzean igarotako denbora neurtuz, plataformak eduki erakargarria eta interesgarria eskaintzen du etengabe. Honek erabiltzaileengan esperientzia liluragarria sortzen du eta eduki sortzaile txikiei ere ikusgarritasuna eskaintzen die, askotan beste plataforma batzuek eskaintzen ez duten moduan. Ondorioz, TikTok-ek komunitate sendoak sortzea eta interes komuneko pertsonak elkartzea errazten du.
Baina... zergatik da horren erakargarria? Alde batetik, algoritmoak eduki berritzaile eta freskoa eskaintzen duelako, eta bestetik, erabiltzaile guztiei aukera berdintasuna ematen dielako ospea eta ikusgarritasuna lortzeko. Egunero sortzen diren bideoen kalitateak eta aniztasunak plataforma honen arrakasta bermatzen dute.
Algoritmoaren alde iluna: emozioak eta pribatutasuna jokoan
Hala ere, TikTok-eko algoritmoak erabiltzaileen arreta mantentzeko duen obsesioak albo ondorio kezkagarriak sortzen ditu. Eduki emozionalki kargatuak, askotan polemikoak edo toxikoak, sarritan lehenesten ditu, erabiltzaileengan erreakzio indartsuak eragiteko. Horrek desinformazioa eta gorroto mezuak zabaltzeko bidea irekitzen du, eta nerabe eta gazteen artean autoestimu arazoak edo antsietatea eragin ditzake.
Bestalde, pribatutasunarekin lotutako kezkak ere handiak dira. TikTok-en algoritmoak datu pertsonalen bilketa masiboa egiten du; hau da, erabiltzaile bakoitzaren jokabide digitalaren jarraipena egiten du. Horrek erabiltzaileen pribatutasunaren urraketa eragin dezake eta, are gehiago, sare sozialaren jatorria kontuan hartuz gero —Txina, hain zuzen ere—, Mendebaldeko herrialdeek segurtasun nazionalean izan dezakeen eragina zalantzan jarri dute behin baino gehiagotan.
Sortzaileek eta erabiltzaileek salatu dute algoritmoak askotan modu arbitrarioan funtzionatzen duela, eta sarritan edukien ikusgarritasuna kontrolatzeko gaitasun hori Txinako Gobernuaren interesen arabera alda daitekeela. Honen adibide dira gai politiko sentikorrak edo jatorrizko herrialdearen kritika duten edukiak ezkutatzeko edo mugatzeko salaketak.
Ondorioak eta etorkizuneko erronkak
TikTok-ek arrakasta itzela lortu du bere algoritmoaren sofistikazioari eta edukien pertsonalizazioari esker. Hala ere, ezin ditugu alde ilun horiek gutxietsi, gizartean eta norbanakoengan izan ditzaketen eraginaren garrantzia handia baita. Algoritmoaren gardentasuna eta erantzukizuna areagotzeko beharra premiazkoa da, eta pribatutasunaren babesa lehenetsi beharko litzateke.
Etorkizuneko erronka nagusia oreka hori lortzea izango da: teknologia aurreratua erabiltzaileei esperientzia aberasgarria eskaintzeko eta, aldi berean, arrisku sozial eta etikoak murrizteko. Sare sozialen aro berrian, TikTok bezalako plataformek ardura kolektibo handiagoa izan behar dute, edukiak ez baitira soilik entretenimendurako tresnak, baizik eta baita gizartea aldatzeko tresnak ere.
