Heziketa digitala

Sare sozialetako guru ekonomiko faltsuak

2024ko uztailaren 26a
05:00
Entzun

Guru ekonomikoak denbora gutxian diru asko irabaz dezakegula sinetsarazten diguten pertsonak dira, normalean «irabazle» izateko eta/edo «inbertitzen» ikasteko ikastaroak salduz edo inbertsioak gomendatuz.

Askok marketin-teknika desberdinak erabiltzen dituzte arreta erakartzeko, eta munta gutxiko iruzurgiletzat jo ditzakegu edo haien «txorakeriek» grazia egin diezagukete, baina horrelako pertsonak oso arriskutsuak dira eta diru asko irabazten dute honekin. Oro har, nerabeak eta gizon gazteak izaten dituzte helburu.

Haien diskurtsoan eta ikastaroetan, garapen pertsonaleko mezuak nahasten dituzte oinarrizko aholku ekonomiko osatugabeekin eta nortasuna manipulatu eta deuseztatzeko teknikekin.

Argiago ikusteko, Llados ospetsuaren adibidea ikusiko dugu. Gizon honek hainbat ikastaro mota saltzen ditu, «barruan daramazun irabazle hori bihurtu eta, horrela, sistemari ihes egin ahal izateko eta zure ametsetako bizitza bizitzeko».

Egiten duen marketin motagatik birala egin zen, hitz egiteko modu berezia du, «ez zaitez fucking looser bat izan», «piztia geldiezinak gara» edo «alboetara begiratzen dut eta fucking pantzak eta fucking mileuristak baino ez ditut ikusten» bezalako esaldiak erabiltzen ditu. Horrek atentzioa eman zien «Interneteko beste ero bat» bezala katalogatzen zuten jende askori, bai eta gazte eta nerabe askori ere. Gazte eta nerabe horiek mezua arreta handiagoarekin entzuten hasi ziren, luxuzko bizitza erakusten zuten bideoekin eta emakume ikaragarriekin batera zetorrelako.

Bere diskurtsoa urrutitik begiratzen badugu, saltzen duena kirolaren eta diziplinaren bidez gure bizitza hobetzea, eta bizitzan aurrera egiteko eta milioiduna izateko irabazlearen pentsamolde bat sortzea da.

Diskurtsoa hurbilagotik begiratzen badugu, ikastaroetan nahitaez jarraitu behar ditugun jarraibideek beste kutsu bat hartzen dute. Horien artean lo gutxi egitea dago, «lo egitea pobreen kontua da», «05:00etan jaiki behar gara burpee-ak egiteko (burpee erresistentzia anaerobikoko ariketa da, bularreko flexioak, eserialdiak eta jauzi bertikalak konbinatzen dituena)», «zure frekuentzia jaisten den bakoitzean, lurrera burpee-ak egitera, gaizki sentitzen zarenean lurrera, norbaitek kritikatzen bazaitu lurrera...», «egun osoan lanean egon behar duzu, atseden hartzen baduzu edo pentsatzeko denbora baduzu bizioak agertzen dira», «geldirik egotea eta pentsatzea toxikoa da, zalantzak dituzunean zure frekuentzia jaisten da», «ikastetxeak ez du ezertarako balio, galtzaile bat izaten bakarrik irakasten dizute». Frekuentzia egoera fisiko eta mental bat da, irabazlea izatea eta dirua ekartzen dituena.

Baina haren ikastaroak eta diskurtsoa arretaz aztertuz gero, askoz ere beldurgarriagoak dira. Aberats egingo gaituztela esaten duten ikastaro hauek, izan ere, jarraitzaileen nortasuna deuseztatzeko sektek erabiltzen dituzten ezaugarri eta teknikak erabiltzen dituzte.

Alde batetik beti dago egia duen guru bat, metodo miragarri bat duena, esklusiboa dena eta berak bakarrik ezagutzen duena. Izan ere, klaseetan berak dio: «Ez duzue inor ezagutu Jainkoarengandik ni baino hurbilago dagoena. Ni argiztapenean nago, orain inork ulertzen ez duena ulertzen dut, jeinuak inork ikusten ez duena ikusten dut».

Gerturapen-maila desberdinak daude. Kasu honetan, 50, 100, 1.000, 3.000 eta 10.000 euroko ikastaroen bidez. 10.000 euroko ikastaroarekin Miamira joateko zozketa batean sartzen gara. Maila guztietan ikastaroen edukia berbera da, baina zenbat eta gehiago ordaindu eta zenbat eta gertuago egon, orduan eta gehiago igotzen da gure frekuentzia.

Piramidearen oinarriaz baliatzen dira beren negozioa sortzeko. Gainera guru ekonomiko hauen kasuan dirua irabazteko metodoak ez du funtzionatzen. Ikastaroetara norbait eramaten badugu, %30eko komisioa dugu. Beraz, nerabe eta gazte asko daude sare sozialetan mezu horiek errepikatzen eta estekak jartzen, besteek ikastaroak haien bidez eros ditzaten.

Kritikatzea ideia txarra dela sinetsarazten digute. Alde batetik aurretik prestatutako erantzunak ematen dira. Erantzun horien arabera, zerbaitek funtzionatzen ez badu, gu gaizki aplikatzen ari garelako da. Halaber, zalantzak planteatzean, guruak edo jarraitzailerik leialenek kritikatzen gaituzte, «zalantzarik badugu gure frekuentzia jaisten delako».

Egoera disoziatiboetara bultzatzen gaituzte, kontzientzia aldatzera. Ahultze fisikoaren bidez egin ohi da. Gogoratu ditzagun hasierako esaldi «barregarriak», hala nola «lo egitea pobreen kontua da», «05:00etan jaiki behar duzu eta egun osoan gauzak egiten eta ariketa fisikoa egiten egon behar duzu...». Lehen astean irizpideak jarraitu ezkero, ondo egongo gara, baina gero gure egoera fisiko eta mentala asko okertuko da nekea pilatuta dugulako eta lorik gabe gaudelako. Hori dela eta, manipulatuak izateko aukera handiagoa dugu, eta ez dugu denborarik izango egiten ari garenari buruz hausnartzeko.

Familia eta lotura sozialak hausten saiatzen dira. Hizkuntza berria ere sortzen dute, jarraitzaileak desberdin sentiaraz daitezen. Kasu honetan, «haiek» eta «gure» arteko aldea sortzen dute. «Gu gara esna gaudenak, haiek oraindik Matrix-en daude», «gu irabazleak gara, haiek plebeioak dira». «Inork kritikatzen bazaitu, urrundu zaitez. Zure amak kritikatzen bazaitu, urrundu zaitez aurrera egiteko oztopo bat delako, ez zaitu ulertzen, ez daki guk dakiguna. Zure aitak, anai-arrebek, bikotekideak edo lagunek kritikatzerakoan, urrundu zaitez frekuentzia jaisten dizutelako».

Nortasuna deuseztatzea. Azkenean, jarraitzaileak erabat bakarrik eta baliogabetuta egotea lortzen dute, beren kabuz pentsatzeko gai ez izatea eta metodoaren edo guruaren defendatzaile fanatiko bihurtzea. Jarraitzaileekin arrazoitzea oso zaila da, manipulazioa ez baita soilik mentala, emozionala ere bada.

Sare sozialen bidez, pertsona mota horien mezuak jende askorengana iristen dira. DBHko nerabeei ematen dizkiegun eskoletan Llados eta horrelakoak sare sozialetan jarraitzen dituzten eta ikastaroak egin nahi dituzten asko aurkitzen ditugu. Llados-ek ordainketa-ikastaroen aurretik eskuragarri duen «doako informazio-gelak» 65.000 kide baino gehiago ditu.

Iruzkinak
Ez dago iruzkinik

Ordenatu
0/500
Interesgarria izango zaizu
Nabarmenduak
Orain, aldi berria dator. Zure aldia. 2025erako 3.000 babesle berri behar ditugu iragana eta geroa orainaldian kontatzeko.