Araba Bizirik-eko kideak

Landa-eremua mugitzen ari da

Rebeka Gonzalez de Alaiza eta Roberto Ruiz de Arkaute
2024ko ekainaren 13a
05:00
Entzun

Landa-eremuaren esnatzean hainbat kausa elkartzen dira, eta lurraldean sakabanatuta dauden herrien erresistentzia-ahalmenak bete-betean erantzuten die. Iraultza berdea deiturikoan, traktorea nekazaritza-desarrollismoaren fenomeno emergente gisa agertu zenetik, gure herrietako bizitzak izugarrizko eraldaketa jasan du, aurrerapenak ezarri dizkion aldaketei lotuta. Lehenik eta behin, lursailen kontzentrazioak etorri ziren, eta, biziraupeneko nekazaritza merkatu-nekazaritza bihurtzeaz gain, monolaborantza, hazi autoktonoen desplazamendua eta lurreko ziklo naturalen behaketaren eta esperimentazioaren oinordeko diren nekazarien ezagutza-praktikekiko mespretxua sustatu zituzten. Laborantza-lurra menderatzeko erregai fosilak, ongarriak eta biozida sintetikoak erabiltzeko betebehar saihetsezina beharrezkoa bihurtu zen nekazaritzaren praktikatik lasai bizi ahal izateko. Aldaketa horietara egokitu ez zirenek bizirauteko beste modu osagarri bat bilatu behar izan zuten, edo, besterik gabe, desagertu egin ziren.

Landa-eremuko eraldaketa erradikal horiek, nekazaritza-prozesuen zirkulartasuna hausteaz gain, erabateko kanpo-mendekotasuna sortu zuten hazien jabe berriekiko, nitratoen, fosfatoen eta pestiziden ekoizle eta merkaturatzaileekiko. Aldi berean, landa-eremuan lan egiten dutenek gero eta makineria espezializatuagoa eta neurrigabeagoa erosi behar, eta bizitza osorako zorpetzean murgiltzen dira. Gero eta laborantza-lur gehiago behar da nekazaritza-unitate bat ekonomikoki bideragarria izan dadin. Nekazaritza-ekologiako ekoizpen-moduetara igarotzen ari diren nekazariek bizirauteko zailtasunak dituzte, besteak beste, lurrak zentralizatzeko eta bereganatzeko joeraren aurka doazelako, horiek baitira diru-laguntza publikoak jasotzen dituzten ereduak.

Gobernu guztiak, interes merkantilistaren morroi, politika berberak bultzatzen ari dira. Horren adibide dira Merkataritza Askeko Tratatuak, jatorrian eta helburuan prezioen indizea igotzeari buruzko arauketarik eza, merkataritza-gune handien diru-sarrerei mesede eginez; nekazarien eta abeltzainen belaunaldi berriei lurra eskuratzeko erraztasunean inplikaziorik eza; tokiko salmenta-merkatuei buruzko araudi itogarria; zerbitzu mediko eta eskola-sistema urriak desegitea...

Inbertsio-funtsek kudeatutako transnazionalek munduko elikadura kontrolatzea helburu duten joera nagusi horiek, elikatzeko eskubidea ahultzen ari dira, ahalik eta etekinik handiena lortzeko. Lurraldera errotuta dagoen nekazaritza eta abeltzaintza amildegira eramaten duen eredu baten gainbeherarekin batera, orain oligopolio energetikoaren enpresak landa-eremua bortxatzen ari dira laborantza-finka eta herri-mendi ugari desjabetzeko. Arpilatzea eta espoliatzea dira negozio-nitxo berria, ugaltzeko balio izan duten energia-iturrien eskasiari aurre egin behar dion mundu batean.

Mobilizatzeko arrazoirik ez da falta. Eta ultraeskuina beti adi egoten da kaleko nahigabetik atera dezakeenari, landa-eremuko jendeak egiten dituen aldarrikapenetan sartzen saiatzen da. Haiei nekazaritza, abeltzaintza, lurralde-oreka eta natura- eta landa-ekosistemen zaintza ez zaie axola.

Korronte kapitalista horrek kaleko protesta batzuen babesa eta haserrea bereganatzeko duen trebetasuna izan liteke alor parlamentarioan erreibindikazio hauek jasaten ari diren utzikeriaren sintoma, progresismotik hasi eta kontserbadurismo zaharkitueneraino, ez baitira gai ezarritako esparru politiko instituzionalean ezkerretik erantzun alternatibo bat emateko. Langileen artean banatzeko baliabide nahikorik ez dagoenez, eskuinak, bere forma guztietan, mendeko klaseen sektoreei gero eta presio handiagoa egiten ari zaien eta berez sortzen ari diren erantzunen erradikaltasunaz jabetu nahi du. Hala ere, oraindik ere badira mugimendu batzuk egungo aldrebeskeriari aurre egiten jarraitzen dutenak. Eta ez dira gutxi. Lurrari lotzen zaizkio eta naturaren fluxuei lotutako itxaropena sustraitzen dute.

Beraz, gaur faxista eta nazi hauen arribismo bizkarroia salatu nahi dugu, kalea gorrotoarekin astintzen dutelako eta hainbat herri-ordezkari egiten ari diren bidezko aldarrikapenak bereganatu nahi dituztelako.

Ekainaren 1ean manifestazio jendetsua egin zen Gasteizen. Kalean frogatu zen berriro posible dela kausa komuna egitea, esparru sozial eta are ideologiko askotatik, aurre egin behar diogun lurraren jabetza galtzearen mehatxuaren aurrean. Arerioak, boteretsua eta erakundeekin ondo lotua, «perroflautas» esaten digu, faxista eta nazi horiek ere erabiltzen duten terminoa. Bitxia da kointzidentzia, haien matoiak besterik ez baitira.

Landa-mundua errespetatzea eta sakrifizio-lurralde ez bihurtzea aldarrikatzen dugunean, sinetsita gaude landa-eremuak ez duela hiri-munduarekiko gutxiagotasun-egoeran egon behar. Beharrezkoa dela ondo kontserbatutako landa-ingurunea eta ondo babestutako ingurune naturala. Guztion ondarea da, eta kapitalismoaren paradigma berriak trantsizio berdea deitu duenak ezin du suntsitu. Horregatik, funtsezkoa iruditzen zaigu aldarrikapen horiek lotesleak izatea eta lehen sektorearen jarduera estrategikotzat jotzea, eta ingurune naturala benetan errespetatzea.

Gasteizen indarrez entzun zen aldarrikapena «horrela ez» izan zen. Baina izan zen beste eslogan bat, enpresa handien mesederako jazarpen eta eraispen horren aurkako jarrera sendoago islatzen zuena: «Energia kapitalista ez da inoiz iraunkorra izango».

Argi dago zein diren errebindikazioak eta batzen gaituzten printzipio orokorrak: errespetua, elkar zaintzea eta zeharkakotasuna. Hor ez daude eta ez dira espero faxista eta nazi horiek, duela ez asko gure landa—eremuko ezpondak eta arekak lotsaren eta desohorearen leku bihurtu zituztenak.

Iruzkinak
Ez dago iruzkinik

Ordenatu
0/500
Interesgarria izango zaizu
Nabarmenduak
Orain, aldi berria dator. Zure aldia. 2025erako 3.000 babesle berri behar ditugu iragana eta geroa orainaldian kontatzeko.