Bihar, martxoak 23, Kontziliazio Arduratsuaren Nazioarteko Eguna izango da. Zenbait azterlanen arabera, enplegatuentzat lanaren eta bizitza pertsonalaren arteko oreka soldata baino garrantzitsuagoa da. Randstad inkesta entzutetsuaren historian, 22 urtean lehen aldiz, lehentasun hori lehen postura igotzen da, soldata alboratuz. Zehazki, lanaren eta bizitza pertsonalaren arteko oreka enplegatuek gehien balioetsi zuten faktorea izan da. 35 herrialdetan inkestatutako 26.000 langiletik %83k lan-segurtasunaren maila berean eta %82k soldataren aurretik.
Emaitza horrek aurrekaririk gabeko paradigma-aldaketa dakar: agerian uzten du lan-eremuko pertsonentzat garrantzitsuena beren bizitzetara egokitzen den lan bat aurkitzea edo horri eustea dela. Argi dago lan egitea soldata soil bat baino askoz gehiago dela. Lantokiko eskaeretan eta aurreikuspenetan gertatzen diren aldaketak ohikoagoak dira langile gazteenen artean eta haien bizitza profesionalaren eta pribatuaren arteko oreka gehiago baloratzen dute.
Era berean, garrantzitsua iruditzen zait lan pertsonalaren intentsitatea aukeratu ahal izatea, lan-malgutasuna ohikoa bihurtzea: beren lanak beren bizitzetara egokitu ahal izatea. Horri dagokionez, langile gehienek euren lantokiak komunitate-zentzua izatea nahi dute. Erakundearekiko leialtasuna antolakundeko kide izatearen zentzuaren bidez sendotzen da. Argi dago bai eremu publikoan, bai pribatuan, banakako lan bikaina egitea, eta, aldi berean, talde-lan eraginkorra sustatzea lehentasun bat izan behar dela. Komeni da pertsonei exijitzea eta era berean pertsona horiek errespetatzea, enpleguan segurtasuna, baldintza onak eta erronka egokiak ematea. Guzti hau motibazioa sustatzeko eta norberaren gaitasunetan autokonfiantza eragiteko hauspo egokia da.
Zein da kontziliazioaren egoera Euskadin?
Hasteko, bidean zailtasunik ez dela falta azpimarratu nahiko nuke. Eustaten datuen arabera, EAEko biztanleria landunen %30 inguruk diote zailtasun handiak dituztela uztartzeko. Sailak egindako Familiei eta Familiei buruzko Inkestaren arabera, seme-alabak dituzten familien %54tan 16-69 urte bitarteko pertsonaren batek ezin du lanik egin adingabeak edo mendeko pertsonak zaintzen dituelako.
Nire ustez, lan-bizitza eta bizitza pertsonala orekatzea win win estrategiaren adibide bat da: langileek beren beharrak aseta eta lasaitasun handiagoa lortzen duten bitartean, enpresetan absentismo txikiagoa gertatzen da eta talentua gehiago erakarri eta atxikitzen da. Aldi berean eraginkortasun zein konpromiso handiagoa dago eta irudi korporatiboa hobetzen da. Horregatik guztiagatik, kontziliazioak erantzukidea izan behar du enpresa-zuzendaritzen eta plantillen artean.
Ezinbestekoa da kontziliaziora bideratutako neurriak emakumeentzat bakarrik ez izatea. Kontu handiz jokatu behar dugu, eta lanaldi-murrizketa handiagoa edo lan-eszedentziak eskatzera behartzen dituzten emakumeak diskriminatzen dituzten kontziliazio-planteamenduak saihestu behar ditugu. Etxetik kanpo ordaindutako lana eta ordaindu gabeko zaintza-lanak uztartzeak karga emozionala, estresa eta nekea eragiten ditu.
Zaintza publiko eta komunitarioaren euskal ereduaren bidez zainketekin erantzukidetasuna duen gizarte bat artikulatzeko prozesu bat lantzen ari gara. Helburua emakumeek pairatzen zuten gainkarga saihestea izango litzateke.
Kontzilia Komunitateko enpresekin pilotaje bat egiten ari gara kontziliazioaren aldeko apustua gauzatu duten enpresen ahalegina ebaluatzeko eta aitortzeko. Ahalegin horri balioa emango dion aintzatespen-sistema bat garatuko dugu. Kontzilia Komunitatearen bitartez egiten dugun beste ekintza bat Euskaliten eskuliburua ezagutaraztea da, kontziliazio politiketan kalitatea ere neurtzeko.
Azken hiru urteetan, Euskadiko 92 enpresak eskatu dute kontziliazio-programa bat ezartzeko laguntza. 350.000 eurotik gorako inbertsioa egin dugu programa horiek martxan jartzeko. Zerbitzuak eta programak diseinatzerakoan, kontuan izan behar dira profil zaurgarrienak, hala nola guraso bakarreko familiak, kalteberatasun-egoeran daudenak edo sarerik eta laguntzarik ez dutenak. Genero-estereotipoak eta rolak gainditzeko lagungarria den ikuspegi intersekzionala erabili behar da eta kontziliazioaren eta zaintzaren arloan gizarte erantzukideak antolatzeko aukera bermatu behar da..
Kontziliazio-politika talentuaren errendimendu handiago gisa ezagutarazteko enpresa-konfederazioekin eta kooperatibekin akordio zabalak lortzeko prest gaude. Trantsizioak oinarri dituen une historiko honetan erantzukidetasuna bermatuko duten uztartze-politiken konbinazioa bultzatzen ari gara.
