Itxaron-zerrenden aurrean, Osasun Publiko sendoagoa

Osasun arloko itxaron-zerrendek kezka handia sortzen dute eta herritarrak ez daude gustura. Hala adierazten du arrazoi horregatik aurkeztutako erreklamazio kopuru handiak, Osasunbideko memorietan jasotzen den bezala. Pandemia ondoko gaur egungo egoeran, Nafarroan, nolabaiteko aurrerapausoren bat eman beharrean, egoera kroniko bihurtzen ari dela ikusten dugu: 7.000 pertsona baino gehiago operazio kirurgiko baten zain daude, eta 50.000 baino gehiago daude laguntza espezializatuko lehen kontsultaren zain.

Horrek guztiak atzerapen handiak eragiten ditu zenbait espezialitatetan, besteak beste, kardiologian, kirurgia baskularrean, errehabilitazioan edo kirurgia orokor eta traumatologikoan. Aipamen berezia merezi du Osasun Mentalaren egoerak, itxaron-zerrendak handitzeko joerari eusten baitzaio, eta nabarmenagoa da Sistema Publikoan Osasun Mentaleko arreta askoz ere gogo handiagoz bultzatzeko beharra.

Argi dago prebentzioa sendatzea baino hobea dela, eta prebentzio-mailaren barruan, gaixotasun bat agertzea saihestu ezin izan denean, arreta goiztiarra dago konplikazioak eta heriotzak saihesteko; hori zaildu egiten da egungo egoerarekin, diagnostikoak atzeratu eta tratamenduak atzeratzen direnean, eta horrek segurtasunik eza, ondoeza eta gaixotasunak larriagotzea eragiten du, eta, gainera, osasun-gastua handitzen da.

Hala, itxarote-denborei buruzko Arreta Espezializatuko Itxarote Bermeei buruzko 2010eko Foru Dekretuan ezarritako guztia mugatuta geratzen da, Oinarrizko Osasun Laguntzaren krisiarekin batera, oraindik ez baita konpondu. Ez da harritzekoa honaino iritsi izana, Nafarroako Gobernuaren jarrera pasiboa ikusita, urte honetarako izoztutako Osasun Sailaren aurrekontuetan ondo islatzen baitzen.

Pandemiak mahai gainean jarri dituen ebidentziek sistema publikoaren aldeko apustu handia eskatzen dute, eta dinamika kontinuistetan ez erortzea, osasun publikoa uzteak galtzaileak eta irabazleak baititu. Galtzen dugunok langile-klaseak gara, talderik ahulenak, adinekoak... Irabazi, osasunaren negozioa egiten dutenek irabazten dute, beren klinika eta aseguru pribatuekin. Finantzazio publikoarekin prozedura eta proba diagnostikoak azkartzeko gai diren erakunde gisa saltzen diren enpresa-mutuek irabazten dute, eta enpresen interesak langileen osasunaren kontura babesteko bokazioa ezkutatzen dute. Indibidualismoak eta desberdintasunak irabazten dute. Itxaron-zerrendak osasun kolektiboa suntsitzeko arma dira.

Itxaron-zerrendei aurre egiteko, osasun publiko sendoa eta plantilla finkatua behar dira, zentroak eta ekipamenduak %100ean funtziona dezaten. Baliabide gehiago behar ditugu, eta hobeto inbertitu; izan ere, Oinarrizko Arreta, Osasun Publikoa eta Lan Osasuna indartzeak herritarren osasuna prebenitu eta hobetzea dakar, eta, aldi berean, Arreta Espezializatuan gasturik ez egitea. Ez digu balio zentro pribatuekin ituntzeak, ezta Osasunbideko profesionalek aparteko orduak egiteak ere. Bi neurriek baliabideak xahutzea, arazoa betikotzea eta osasun publikoko lan-giroa okertzea besterik ez dute lortzen.

Osasun Publiko sendoagoa behar dugu, eta horrek Nafarroako Gobernuaren apustu sendoa eskatzen du, baina baita profesionalen eta erabiltzaileen konpromisoa ere, ondasun kolektibo preziatu hori defendatzeko eta duintzeko. Osasuna.