Ideia antimilitaristen berrarmatzea

Telebistan ikusten dugu Estatu Ukrainarreko presidente legitimoa den irudi porrokatua. Europako beste herrialde batzuentzat Ukrainako gerran jarrera interbentzionistarik ez izatearen ondorioez ohartarazten gaitu.

Zelenski, azken aste hauetan, pantaila baten bidez, Rock Star moduko World Tour batean murgilduta, estetika militarreko kamiseta estuarekin agertu zaigu Diputatuen Kongresuan. Ukrainako egungo egoera eta joan den mendeko 37an Gernikan bizi izandako egoera parekatzen ditu. Eta puntu horrek karraspeoa eragiten du PPkoen eta Voxekoen artean.

Bitxia da indar armatu argi eta garbi neonazien buruak 1937an Gernikan gertatutakoa erabiltzea gerrako krimenak salatzeko. Are bitxiagoa, kontuan izanik Erresuma Espainiarrak inoiz ez duela barkamen hitzik izan gaur egun bakearen sinbolo bihurtu den hiribildu harentzat.

Beste era batera esanda, era guztietako apaindura naziak dituzten soldaduen buruak Kondor Legioak egindako krimena salatzea surrealista da. Baina Espainiako Diputatuen kongresuak, ñabardurak eta karraskak aparte, txalo-zaparrada ozena eskaini zion ukrainar goren-goreneko agintariari.

Beste leku batzuetan, zorte desberdina izan du. Grezian, militar nazi bati hitza eman ondoren, eskandalua handia izan da. Izan ere, komeni da gogoratzea, orain dela gutxi, Greziako justiziak Urrezko Egunsenti mugimendu politiko neonazia erakunde kriminal izendatu duela. Eta Portugalen, ikusitakoak ikusita, uko egin diote Zelenski Lusitaniako Parlamentuan agertzeari.

Espainiako Erresumara itzuliz, ikusten dugu telebista-kanalek ahotsa ematen dietela Ukrainako politikarien hitzekin minduta sentitzen diren pertsonei, nahiz eta bere kausaren alde egon. Izan ere, ñabardura egin behar da: bonbardatuak estalinistak ziren eta gerra fratrizida izan zen. Hortaz, aipatzen dugu Gernikan gertatutakoari buruz hitzez hitz kazetari jakin batek esandakoa: «Bonbardatuak ez ziren hain onak, ezta bonbardaketak egin zituztenak hain txarrak ere». Hori guztia Espainiako adierazpen-askatasunean babestuta dago. Alabaina, bitxia izango zen pareko komentarioa egitea, adibidez, Hipercorri buruz? Gure ustez bitxia ondorio judizialengatik.

Eta bitartean, Josep Borrell goi diplomatiko espainiarrak dio txaloak oso ondo daudela baina arreta ez desbideratzeko: hemen errekonozimendua garrantzitsua dela, baina funtsezkoa dela Ukrainara arma astunak bidaltzea. Garrantzitsuena, duela gutxi Euskal Herriko diru-laguntza gehien jasotzen duen egunerokoak gogoratzen zigun bezala, zera da: «Armagintzarako aukera. Euskal armagintza Ukrainako gerrak eragindako gorakada garrantzitsurako prestatzen ari da». Borrell arma-merkatua defendatzen ari da, sarraskiengatik eskuak burura botatzen ditugun bitartean. Butxakoa bezalako sarraskien biktimak, krimenaren egiletzaren arabera, kategoria batekoak edo bestekoak izango dira. Hala ere, lehen, bigarren edo bosgarren mailako biktima gisa kategorizatzeak kontsolamendu gutxi du hildakoarentzat.

Gerrak, gerrek, biktimak eta urradura etengabea eragiten dituzte biztanlerian. Putin satrapak edo Zelenski komiko eta estuak zabaltzen duten gerra propagandaren arabera, biztanleria zibila Iskander edo Tochka-U bonben eta misilen eztanda gorgarriaren aurrean erortzen da. Eta, zortea badute, ihes egin ahal izango dute, eta zorte handiagoz, dena azalaren kolorearen eta jatorriaren araberakoa, errefuxiatu kategoria lortu ahal izango dute.

Bi herrialdeetako mugimendu antimilitarista eta bakezaleaz, ezta hitzik ere. Zer esan desertoreei buruz, beren herrialdeetan mespretxatu egiten baitituzte bizi diren lurraldearen arabera dagozkien armadekin kolaboratu nahi ez izateagatik. Pertsona horiek Europako ateetan arbuiatzen dituzte hain delitu larria egiteagatik: derrigorrezko izen-ematea ukatzea eta hain bidegabea eta kaltegarria den eskalada beliko honetan parte hartu nahi ez izatea.

Ez dira bakerako garaiak. Bake zuzen eta desmilitarizatuak Iñaki Anasagasti bezalako karikaturei traba egiten diela dirudi. Bai, gerra hemen hasten da, hemen egiten da, arma-enpresen sare klientelar honetan. Eusko Jaurlaritzak Ukrainako egungo gerra txalotzen duten enpresei diru-laguntzak ematen dizkie. Horrez gain, Ukrainara armak bidaltzea onartu du. Horregatik, gatazka armatuari eutsi behar zaio, eta ez da irtenbide diplomatikoen aldeko apusturik egin behar. Irteera diplomatikoak Ukrainako biztanleei beren etxebizitzetara itzultzea eta besteek suntsitu dutena berreraikitzen hastea ahalbidetu ahalko lituzke. Geopolitika nazkagarriaren eta kapitalismo eta inperialismo higuingarrien babespean irtenbide diplomatikoa suntsitu egin dute.

Gerra hemen hasten da eta hemendik ere aurre egin behar diogu gerra-eskaladari eta gastu militarraren igoerari. Desobeditu egin behar zaie armadak indartzeko eta euskal armagintza enpresak bultzatzeko aurrekontuei. Horregatik, aurten ere, gastu militarrari eragozpen fiskala egiteko deia egiten dugu. Gerraren aurrekontua bakearen, armagabetzearen eta antimilitarismoaren alde lan egiten duten erakundeetan erabili behar da. Era berean, euskal industria militarraren aurkako salaketan parte hartzera gonbidatzen zaituztegu, apirilaren 23an.

Diputatuen Kongresua gerra goresteko tribuna bihurtu da. Gerrei desertzioekin, intsumisioarekin, antimilitarismoarekin, desobedientzia zibilarekin eta, batez ere, mobilizazioarekin egin behar zaie aurre. Gernika, Butxa, Gaza eta hainbat eta hainbat gerra-adierazpen gehiagorik ez. Arduradunak berak dira, testuinguru desberdinetan, baina beti grina ekonomiko, inperialista eta kapitalista bera. Antimilitarismoaz eta justizia sozialaz berrarmatzea dagokigu.