Jakina denez, 2024an Zientzia, Unibertsitate eta Berrikuntza Ministerio berria sortu da. Bere buru Juan Ignacio Pérez Iglesias errektore ohia dago. Horrela, Hezkuntza eta Unibertsitateak bereizten dira hauek arlo zientifiko-teknikoarekin lotzeko. Horrela, Espainiako Estatuko bilakaerak jarraitzen du. Egin dezagun bilakaera honen historia laburra:
1979-1981 aldian, Adolfo Suárezekin, jadanik Unibertsitate Ministerio bat zegoen Hezkuntzatik bereizita. 2000-2004 aldian, Hezkuntza Unibertsitateetan txertatu zen, Ikerketatik bereizi zen Zientzia eta Berrikuntza Ministerio berria sortzeko. 2004an, Zapaterorekin, Zientzia eta Berrikuntza Hezkuntzara itzuli ziren, horrela Hezkuntza eta Zientzia Ministerioaren izen klasikoa berreskuratuz. 2008an Zientzia eta Berrikuntza Ministerioa sortu zen eta bere gain hartu zuen Goi Hezkuntzaren ardura. 2009an, Goi Mailako Hezkuntzaren funtzioak Hezkuntzara itzuli ziren. 2018an, Hezkuntzak Unibertsitateak atala galdu zuen berriro, Zientzia, Berrikuntza eta Unibertsitate Ministerioa sortuz. 2020an, Pedro Sánchezek, historian lehen aldiz, Unibertsitateen ardura bakarra duen Ministerio bat sortu zuen, 2018koarekin bereiziz. Azkenik, 2023an, Sánchezek berak Zientzia, Berrikuntza eta Unibertsitate Ministerioa berreskuratu zuen.
Unibertsitateko historian erraz antzeman daitekeen bezala, historikoki batasun eta banantze sorta etengabea izan da. Unibertsitateak atala Hezkuntzarekin lotuta egon da batzuetan. Beste batzuetan bakarrik nabigatu du. Eta beste garai batzuetan, oraingoan bezala, Zientziarekin eta Berrikuntzarekin lotuta egon da.
Ondoz ondoko mugimendu hau ez da tentsiorik gabekoa izan. 2008an, adibidez, Unibertsitateak atala Zientzia eta Berrikuntzarekin lotu zenean, kritika ugari egin ziren Hezkuntzak jasandako bereizketagatik. Sindikatu, ikasle eta Bolonia prozesuaren kontrako sektoreen aldetik batez ere. Garmendia ministro andreak ongi merezitako kritikak izan ziren. Ikerketa bere balorazio kapitalistaren eta hazkunde ekonomikoaren menpe jartzen duen ikuspegi guztiz neoliberalagatik. Horrek zilegitasuna eman zion garai hartan oso aktiboa zen Boloniaren aurkako mugimenduari.
Unibertsitatearen komertzializazioaren aurka zeuden ikasleek manifestazio handiak eta Fakultate zenbaitetan blokeoak burutu zituten. Zapaterok, su gurutzatu horren aurrean, Hezkuntza eta Unibertsitateak berriro batzea beste aukerarik ez zuen izan. Horretarako, gauzak baretu asmoz, Angel Gabilondo, aurrerakoitzat jotzen zen ministroa izendatu zuen. Honek ikasleekin elkarrizketarako jarrera hartu zuen eta bekak eta laguntzak areagotzeko promesak barne hartu zituen, horrela Boloniako prozesuari izaera sozialagoa eskaintzen saiatuz.Gaur egun, Unibertsitateen eta arlo zientifiko-teknikoaren arteko lotura esklusibo horri buruzko kritikak apenas entzuten dira. Areago, kontuan badugu 2020an Manuel Castells eta Jon Subiratsekin Unibertsitate Ministerioa sortu zenean ere, unibertsitateetako errektoreek eta komunitate zientifikoko zati batek atzerapausotzat jo zutela.
Alderdi zientifiko-teknikoarekiko atxikimendu hori, batez ere I+Gko ikerketaren atal komertzialagoa, beste ikerketa mota batzuen kaltetan joan ohi da. Esaterako, oinarrizko zientzia edo ezagutza Humanista, Soziala, Artistikoa edo Lurraldekoarekin zerikusia dutenak. Gainera, ikerketa zientifikoari ematen ari zaion garrantziak desorekak sor ditzake. Gaur egun unibertsitate munduan lan mota hau da egonkortasuna ematen duena, aurrerapen akademikoa sustatzen duena eta merituak zein pizgarri ekonomikoak ematen dituena. Eta gainera, ezinbestekoa da, ez dezagun ahaztu, Europa edo munduko rankingetan egoteko. Irakaskuntza debaluatuaren kaltetan, berau aldi baterako langile edo prekarioen esku geratzen delarik. Edo irakaskuntza eta ikerketa partekatzen badira, bigarrenak lehentasun argia du.
Baina ez dezagun ahaztu irakasle batek ikerkuntza-jardueraren titulazioan sartzen diren zenbait ezaugarri izan behar dituela: ezagutza zientifikoa, sintesi-gaitasuna, hedatzeko eta komunikatzeko erraztasuna, baldintza pedagogikoak, etengabeko egokitzapena, irakaskuntza-tresnen kudeaketa, kualitate psikologikoak eta gizatiarrak eta abar. Horrek titulazio, denbora eta dedikazio bereziak eskatzen ditu konpentsazio akademiko eta sozial gutxirekin.
Beharbada horregatik Joxerramon Bengoetxea hautagaiak Osasuna eta Hezkuntzaren gaiak lehentasuntzat jo ditu eta biei aurre egiteko figura zehatzak sortzea proposatzen du.
