Guernica 2022

Merkatu Askatzailearen eskutik agindu izan zaigun Globalizazio Urrezko Aro Berriaren etorkizuna ezabatu egin digute. 2007-2008ko krisiak eta COVID-19aren pandemiaren eraginek ekonomiaren hierarkia eta egituren errealitatea utzi digute agerian.

Etengabeko hazkundearen ametsa dekoratu hutsa baino ez omen zen; izan ere, bat-batean, dena krisia eta ardura omen da: krisi energetiko eta klimatikoaren mehatxuak (hori bai, orain arte energia ekoiztu duten erraldoi beraien eskutik, ekonomia berde eta zirkularraren bidez emendatzea lortuko direnak); elikadura krisia (nola ez, enpresa multinazionalei esker, zientzia eta teknologiaren ekarpenak modu egokienean aprobetxatuz, produkzio era berriekin konponduko dena); migrazioen eztanda (arazoa modu arrazionalenean bideratzeko, hor daude, beste hainbaten artean, Mediterraneo hegoaldeko eta Ekialde Hurbileko demokraziaren aldeko lagun, aliatu edo kide zintzoak: Maroko; libiar fakzio desberdinak; Egipto edo Turkiako Estatua —aliatu fidagarria—).

Arazoa ez da orain arte oinarrizkoak izan diren eta urrituz doazen baliabide energetiko eta lehengaiak eskura edukitzea... Ezta etorkizun laburrean beharrezkoak izango direnen kontrola ziurtatzea garai berrietarako trantsizioak mendean eduki ahal izateko (garapen teknologikoaren eta patenteen monopolioa, zein kontsumorako merkatuak eta eskulana barne). Ez gaitezen erra. Txirotzearekin eta gabeziaren orokortzearekin batera, azken urteetan aberastasunen hazkundea eta kontzentrazioa (eta, noski, botere sozioekonomikoarena), tokiko mailatan (gure herri eta hirietan), maila ertainetan (herrialde eta estatutan) eta nazioartean inoiz baino handiagoa izan den arren, hor ez dago arazorik. Jendearen eta naturaren esplotazioa, ustiapen basatia; nagusikeria, ustelkeria; zikoizkeria krudela, genozidio orokortua ez dira arazo. Gerrara deitu gaituzte... Barkatu autodefentsara deitu gaituzte gure baloreak eta bizimodua babesteko. Arerio nagusi bi seinalatu dizkigute: Txina eta Errusia. Si vis pacem para bellum.

Ze etorkizun ederra gure alaba, seme eta ilobentzat! 1.000 milioi euro agindu ditu espainiar gobernuak gastu militarrak handitzeko. Eskandalua eta eztabaida bizia piztu ditu gertakariak. Baina orain gutxi hogei ehiza hegazkin erosteko kontratua sinatu du 2.043 milioitan. Eta NATOko Madrileko biltzarrean gastu militarretan BPG-aren %2ra heltzeko konpromisoa adostu da (Espainiarentzat 20-30 mila milioi inguru). Gauza bitxia; Bruselatik, Espainiako Bankutik edo enpresari elkarteetatik ez dira ohiko ahotsak altxatu gastu horien bideragarritasunaz kezkati. Momentu ona, duda barik, arma enpresetan inbertitzeko (euskaldunak ere nahikotxo daude, animo!)

Norantz, nortzuengana zuzentzen da Guernica-ren salaketa? Zeozertarako balio du Guernica koadroak? Margolana harrera protokolarioak egiteko apaingarria baino ez da? Maisu Lan Handia Museo Handi Batean? Estatu eszena-toki «hunkigarria»?

Azken oharra: ez dezala irakurleak ulertu lerrook Errusia eta Txinako elite eta botere taldeak zuritzeko idatzita daudela. Geopolitikaren jokoan berdin-berdin aritzen baitira. Baina bakoitzari berea eman behar zaio.