Duela gutxi, hezkuntzarako eta trebetasunetarako ELGAko zuzendaritzak (Ekonomia Lankidetza eta Garapenerako Antolakundea) Ikasleak, gailu digitalak eta arrakasta izeneko txostena argitaratu zuen. Bertan, ikastetxeetan gailu digitalak ezartzearekin lotutako PISA txostenen datuak aztertzen dira.
Txostenean, ELGAk lau arrisku-kategoria nagusi aitortzen ditu ingurune digitalean adingabeentzat: eduki-arriskuak, kontaktu-arriskuak, kontsumo-arriskuak eta jokabide-arriskuak. Teknologia aurreratuaren, pribatutasunaren, osasunaren eta ongizatearen arriskuak ere zeharkako arrisku gisa identifikatzen ditu. Teknologia digitalaren aurrerapenekin, gero eta eduki kezkagarri gehiago daudela diote, gorroto-diskurtsoak, pornografia, eduki iraingarria eta eduki faltsua edo engainagarria barne. Gainera, adingabeek gailu digitaletarako sarbide handiagoa izateak eta algoritmoen etengabeko lanak ere eduki horrekin errazago topo egin dezaketela esan nahi du.
Txostenak azpimarratzen duenez, 15 urteko gazteek matematikan, irakurketan eta zientzietan 81 hezkuntza-sistematan dituzten trebetasunak ebaluatu zituen PISA inkestaren datuek. Datu horiek adierazten dute adingabekoek aisialdirako diren gailu digitalak eskolan erabiltzen dituzten denborak lotura negatiboa duela ikaskuntzako emaitzekin.
Datuek intentzionalitatearen, teknologia eskola-hezkuntzan egoki integratzearen eta ikasleen errendimenduaren arteko erlazio positiboa iradokitzen duten arren, aisialdirako gailu digitalen erabilera distrakzioa da.
Bereziki, ikasgelako ikaskuntzan izan dezakeen eragina funtsezkoa izan liteke; izan ere, ikasleen %65ek diote arreta galtzen duela ikasgelan gailu digitalak erabiliz.
Smartphoneak ikastetxeetan
Beren ikastetxean telefono adimendunak maiz erabiltzen dituzten ikasleek joera handiagoa dute arreta desbideratzeko, eta hezkuntzakoak ez diren jardueren eta jakinarazpenen erakargarritasunari eustea zaila da. PISAren datuek iradokitzen dute hezkuntza-softwarearen erabilerak ere lotura negatiboa duela kontzentrazioarekin, nahiz eta txikiagoa izan.
Gainera, begi-bistakoa dirudi, baina badirudi ikasleek arreta gutxiagotan galtzen dutela ikasgelan sare sozialen jakinarazpenak eta gailu digitaletako aplikazioak desaktibatzen dituztenean, oharrak hartzeko edo informazioa bilatzeko gailu digitalak erabiltzen ez dituztenean, eta ikasgelan dauden bitartean online egoteko eta mezuak erantzuteko presioa sentitzen ez dutenean.
Ikastetxeetan smartphoneak erabiltzeak adingabeen ongizateari buruzko galderak ere sortzen ditu. Adibidez, ikasleen %43k jakinarazi zuten urduri edo irrikaz zeudela telefonoak gertu ez dituztenean. Datuek iradokitzen dute horrela sentitzen ziren ikasleek bederatzi puntu gutxiago lortu zituztela PISA probetan ELGA osoko batezbestekoa baino. Beren bizitzekin ere ez zeuden hain gustura, emozioen kontrol txikiagoa zuten, eta estresarekiko erresistentzia txikiagoa, baina txostenak azpimarratzen du kausalitatearen norabidea ezin dela zehaztu eskuragarri dauden datuetan oinarrituta; hau da, ez dakigu smartphoneak gehiago erabiltzen zituzten horrela sentitzen zirelako edo horrela sentitzen ziren smartphoneak gehiago erabiltzen zituztelako.
Txostenak adierazten du, halaber, ikastetxe baten idatzizko adierazpenek edo arauek diseinu orokorregia dutenean, zehaztugabeak direnean, gailu digitalen bidezko irakaskuntza eta ikaskuntza eraginkorrak babestea ez dela oso gertagarria.
Eskolan eragin positibo frogagarria duen ekintza bat telefono adimendunak debekatzea da. PISA probetako datuek debeku horiek eraginkorrak direla iradokitzen dute, baina neurri handi batean aplikazioaren araberakoak dira. Telefonoa erabiltzea debekatuta dagoen eskoletan ere, ikasleen %29k egunean behin baino gehiagotan erabiltzen zituzten telefono adimendunak, eta %21ek egunero edo ia egunero erabiltzen zuten telefonoa ikastetxean.
