Diskurtso faxistaren aurrean, errebeldia errepublikanoa

Garaituak gara, ahaztuak, bide bazterretan jarraitzen dutenen bilobak. Gure oihu itoa faxismoaren biktimek ereindako lur honen sustraietatik ateratzen da, salatzeko —eskubideen urraketak, demokrazia eta askatasuna defendatzeagatik belaunaldi oso baten desagerpena, ihesa, erbestea, tortura eta heriotza gorabehera— gaur egun hain manatua den hitz hori ez dugula isilduko ultraeskuin adoretsu baten tropelien aurrean.

Azken kirtenkeria izan da Kondor Legioak Gernikan egindako bonbardaketaren harira, telebistan azaltzea «bonbardatu zutenak ez zirela hain txarrak eta bonbardatu zituztenak hain onak ere ez». Kazetari bat horrelako astakeria esatera nola ausart liteke, jakinda Durangon, Gernikan, Malagatik Almeriarako bidean izandako sarraskian (Desbandá izenez ezaguna) eta faxisten hegazkinen beste hainbat erasotan populazio zibila izan zela helburua...

Benetan kezkagarria zera da, une horretan inork ez jartzea oihua zeruan eta esandako baieztapen lotsagabeak ez arbuiatzea. Horra hor faxismoaren zuriketa bat, distantziakidetasun faltsu bat, zeinetan hamarkadak daramatzaten behin eta berriz, egiaren, justiziaren eta erreparazioaren printzipioak lortzera bideratutako politika publikorik ez dagoelako. Herri honetako memoria demokratikoa zorretan dago frankismoaren milaka biktimarekin. Errepikatuko dugun arren, ez da bakarrik iritsiko. Berrogei urteko diktadurak, demokrazia amnesikoaren hamarkadak gehituta, egungo puntu batera garamatza, non eskuin muturraren gorakadak diktadura odoltsuaren hamarkadak zuritzea ahalbidetzeaz gain, hura goraipatzea ahalbidetu duen ahalik eta espazio gehien aprobetxatuz, erakundeetako tribunak, komunikabideetako solasaldiak, gure herri eta hirietako espazio publikoa barne.

Eskuinaren eta eskuin muturraren diskurtsoaren aurrean, Bigarren Errepublikaren legezkotasun demokratikoan berdintasuna eta justizia soziala defendatu zutenak kriminalizatuz, gure errebeldia antolatzea dagokigu, egia defendatzen jarraitzea, biktimen erreparazio juridikoan aurrera egitea. Ezin dugu atzera egin.

Durango eta Gernika bonbardatu zituztenetik 85 urte igaro direnean, milaka eta milioika sakrifikatu zituztenetik, Bilboko Begoñako hilerrikoa bezalako hobi ezezagunak irekitzen jarraitzeko unea da. Ezin dugu milimetro bat ere amore eman eskuinaren probokazioen aurrean.

Eskuin muturrak Donostian egoitza bat irekitzen badu, gure hirian fragata-hitzaldi belizistak egitera ausartzen badira, guk errepublikaren errebeldia antolatu behar dugu. Apirilaren 14 batean, biharko egunez, udal hauteskundeei esker, Errepublika ezarri zen. Gaur gure hiritik memoria duineko politikak aldarrikatzen jarraitzen dugu. Uliako hobia ikuskatzeko eskatzen ari gara, familia batzuek han senideak dituztela ziurtatzen dutelako. Alde juridikoari eusten diogu, erantzule genoziden zigorgabetasunarekin amaitzeko. Horregatik, eskatzen dugu administrazio publikoek biktimak bultzatu eta lagundu behar dituztela prozesu juridikoetan, eta Argentinako kereilari ekar diezaiotela diktaduran gure hirian izan ziren eskubideen urraketei buruzko azterketetan orain arte jasotako testigantzen dokumentazio guztia; izan ere, egiatan, justizian eta erreparazioan aurrera egitea izango da inork berriz ere bizia kenduko ez digula bermatzeko oinarria.

85 urte, herriaren poeta hil zenetik, Miguel Hernandez miliziano konprometituaren heriotzatik. Nahikoa da preso dauden oinen eta eskuen etsipena. Ez duzue arimarik hezurretan, ezta odolik bihotzean? Zergatik ez daramazue prest zitalkeria bakoitzaren aurka igitai bat eta mailu bat?

Errebeldia eta protesta, dena aldatzeko. Pertsonen bizitza erdigunean jarriko duen proiektu bat eraikitzeko, bizitza duina, bizitza justua eta eskubideduna, desberdintasunekin amaituko duena. Proiektu anitza, desberdintasunetik abiatuta batu nahi dena, memoria eta etorkizuna izan dadin, feminismoan, ekologismoan eta sozialismoan oinarrituta.

Duela hamarkada bat baino gehiago esaten genuen: eskuak hutsik ditugu, baina eskuak gureak dira. Jarrai dezagun lanean zintzotasunetik eta apaltasunetik, errepublikaren etorkizuna ahalbidetuko duen poetaren errebeldia militantea.