Bide-sistemaren %13ri bakarrik eragiten dion prozesu geldiezina

Hiri askotan ematen ari den joera bat da: orduko 30 kilometroko abiadura ezartzea, kale guztietan edo batzuetan bakarrik. Horrela gertatu da Pontevedran, Oviedon, Bilbon, Burgosen, Iruñean, Bartzelonan, Sorian, Zaragozan, Palman, Salamancan, Madrilen, Cuencan, Valentzian, Kordoban, Sevillan, Cadizen, Malagan, Murtzian eta Las Palmasen. Europako beste hiri batzuek ere 30 km/h-ko gehieneko abiadura hartu dute euren hiriguneetan: Dublin, Londres, Paris, Lyon, Milan, Erroma, Brusela, Viena, Berlin, Kopenhage, Stockholm, Helsinki eta Looz, besteak beste.

Pontevedran, beste neurri batzuekin batera, abiadura mugatzeak istripu-kopurua murrizten lagundu du, eta ibilgailuen eta oinezkoen zirkulazioaren arteko bizikidetza eredu bihurtu da: hirigune osoan 30 km/h-ko abiadura ezarri du, baita oinezkoei lehentasuna ematen dien 20 km/h-ko muga ere eremu batzuetan; hiri osoan hesiak erabat kendu ditu eta araututako aparkalekua asko mugatu. Hogei urtean, %78 murriztu du auto-ilaretan galdutako denbora, eta %35 hobetu arintasuna.

Bestalde, 300.000 biztanle baino gehiago dituen hiria da Bilbao eta bere hiri-bide guztietan 30 km/h-ko abiadura ezartzen duen lehena. Muga hori duela hamasei hilabete ezarri zen, eta emaitza nabarmenak lortu dira. Ondorioz:

1. Araudi berriak bide-sistemaren %13ri bakarrik eragiten dio.

Egungo ildoaren aurretik, Bilbok dituen 477 kilometro-bideen %87k jada 30 km/h-ko abiadura zuten. Beraz, araudi berriak sarearen %13ri soilik eragiten dio, 50 km/h-tik 30 km/h-ra igaro denari, eta hori, guztira, 48 kilometro baino ez da.

Lehen araudi horren aurretik, hiriko batez besteko abiadura 30 km/h baino txikiagoa zen, 29,6 km/h. Ezarri ondoren, abiadura %5 murriztu da, 28,2 km/h-ra.

2. Ezbehar-kopurua

Bilboko joan-etorrien %61 oinez egiten dira. Biztanleen %10 bakarrik mugitzen dira autoz. Osasunaren Mundu Erakundearen arabera, 50 km/h-ko abiaduran harrapatuz gero, hilgarria izateko arriskua 30 km/h-koa baino zortzi aldiz handiagoa da.

Bilbori erreparatzen badiogu, 30 km/h-ko kale-politika garatzen hasi zirenetik, duela hamasei hilabete, biktimak izan zituzten istripuak %10 murriztu ziren. Iazko bigarren erdian 356 istripu gertatu ziren; 2017ko epe berean, berriz, 397.

3. Berotegi-efektuko gasen isurketak

Orduko 30 kilometroko abiadurak klima aldaketa murrizten laguntzen du, abiadura txikiagoak karbono dioxido gutxiago isurtzen duelako, hori ibilgailuek bideetatik igarotzean altxatzen dituzten partikula esekien murrizketarekin lotuta baitago. Gainera, abiadura txikiagoak energia aurrezten du, erregai-kontsumoa murriztu eta gidatzeko ohiturak aldatzen baititu.

Mugaketa hori ezarri zenetik, Bilbon ez da 2016an eta 2017an emandako berotegi-efektuko gasen gailurrik, balio gomendagarrien gainetik, berriro gertatu.

4. Kutsadura akustikoa murriztea

2017ko zarata-maparen arabera, trafikoa zen zarataren arrazoi nagusia. Behin 30 km/h-ko kaleen araudia ezarrita, kutsadura akustikoa 3 dezibel murriztu da.

5. Bizikletaren segurtasuna eta erabilera handitzea

Kaleetatik igarotzen diren oinezkoen kopurua nabarmen handitzen dela egiaztatu da, baita 30eko guneetan bizikletaren erabilera %15-%20 handitu ere. Motordun ibilgailuen erabilera, berriz, murriztu egiten da, eta hori Europako politiken helburuetako bat da.

30 km/h-ko abiadurak leku eta segurtasun handiagoa eman die bizikletei. Horrez gain, udal-alokairuaren zerbitzua hobetu egin da eta lagundutako pedalak dituzten bizikletak ere jarri dira. Ondorioz, bizikleten erabilera areagotu da eta 50.000 pertsonak erabiltzen dute dagoeneko bizikleta Bilbon astero.

6. Garraio publikoa

Garraio publikoan, Bilbobus autobusen batez besteko abiadura orduko 11 kilometro da (PMUS). Zergatiak busentzat bakarrik diren bideetan sartzen diren autoak eta etengabeko ilarak dira. Paradoxikoki, abiadura 30 km/h-ra murrizteak trafikoaren arintasuna hobetzen du, autoak abiadura uniformeagoetan ibiltzen baitira.

Bilboko hiri osoan 30 km/h-ko abiadura ezartzeak ekarri duen eztabaida bide-sistemaren %13ri soilik eragiten dion aldaketa batera mugatzen da, bereziki hiriko sarrera-irteeretan. Bide guztiak 30 km/h-ra daude aspalditik, eta, argi ikusten den bezala, abantaila handiak ditu. Zergatik planteatu orain eztabaida hau? Nori egiten dio mesede?