Biologoa eta basozalea

«Basoak» eta «kalteak»

Olatz Loinaz Lizaso
2024ko ekainaren 18a
05:00
Entzun

Hautsak harrotu ditu ezezagun talde batek Urola bailaran Kutxabanken monolaborantza baten aurka egindako ekintzak. Honen harira EHNE, ENBA eta GBE Gipuzkoako Basozale Elkarteak prentsaurrekoa eskaini zuten. Honetan, gertaera gaitzetsi eta egileak zigortzea eskatu zuten.

Denboratxo bat pasata, baretasuna itzuli delakoan, gai honen inguruko hausnarketa batzuk plazaratu nahi nituzke.

Hasteko esan beharra dago ez garela basoez hitz egiten ari. Baso Biziak mugimenduek edota Naturkon bezalako eragileen ikerketek azaldu dutenez, basoak beste zerbait dira: bizidunen komunitate bat, espezie eta adin ezberdinetako landare (ez zuhaitz bakarrik), bertan bizi diren animalia mota ugari, onddo, bakterio eta abarrek osatua. Guztiek elkar erlazionaturik sistema ekologiko bat osatzen dute.

Landaketa industrialak, aldiz, espezie eta adin bakarreko zuhaitzez osatutako eremuak dira, non interes ekonomikoa duen espezie bakarrean jartzen den arreta guztia, eta sortzen diren beste guztiak mozten diren, konpetentziarik egin ez dezaten. Esan beharrik ez dago bioaniztasunari dagokionez oso pobreak direla.

Gipuzkoan eta Bizkaian oso gutxi dugu lehenengotik, eta asko bigarrenetik. Hala, baso hitza ez da modu egokian erabiltzen, eta horrek nahastura sortzen du gizartean. Ziurrenik nahita eragindako nahastura, gainera.

Beraz, zuzenagoa litzake Gipuzkoako Basozale Elkarteak bere izena egokituko balu. Gipuzkoako Lur Jabeen Elkartea izena hartuta, errazago ulertuko litzake oreka ekologikoaren aurretik etekinen bila dabilen jabegoa ordezkatzen dutela. Horrela, hobeto ulertuko litzateke hauen artean indar gehiena, nola ez, lur jabe handienek dutela eta kasu gehienetan lur hauek haiek lantzen ez dituztela (langile esplotatuek baizik). Izan ere, behin interesa eman dioten zuhaitz espezie horiek bere hazkundera iritsitakoan, guzti-guztiak botako dira, arraseko mozketa bidez, lurzorua babesgabe utziz eta lur galera handiak sortuz. Prozesu hau eta bioaniztasun galera ederki azaldu ditu Aranzadiko Arturo Elosegik plazaratutako ikerketak.

Lurra maite duenak ez dio tratu txarrik ematen, eta milaka urtetan sortutako lurzorua mantentzen eta handitzen ahaleginduko da. Alderantziz egiten du epe laburreko mozkinak nahi dituenak, bere eskuetara iritsi den ondasuna xahutu eta ondorengoei lur txirotua uzten die.

Bestalde, asko harritzen nau (inozoa ni) sektorearen zati bat ordezkatzen duten bi euskal sindikatu lur jabe egurzaleekin bat egiten ikusteak. Hobe lukete (eta ez diet halakorik entzun) sektorean dabiltzan langileen lan baldintza gogorrak salatuko balituzte, eta horien eskubideak defendatu. Ez al digute esaten, ba, beraiek zaintzen dutela paisaia, natura eta finean bizitza sostengatzen dutela? Kasu honetan behintzat, kontrako jarduerak defendatzen ari dira, diruzalekeria txertatua daramaten jabe handiekin lerratuz.

Ustezko kalteei buruz, zera bururatu zait: ikusirik ustiaketa industrialak ze kalte sortzen ari diren gure mendietan, hobe dela landaketa mota hauek ahalik eta lasterren kendu eta mendez mende bertara egokitutako askotariko landaretzarekin ordezkatzen badira, edo naturari bere berreskuratze lana bakean egiten uzten badiogu. Zenbat eta hektarea gehiagotan horrelako jarduerak egin, orduan eta errazago bermatuko da ondasun natural eta kolektiboaren iraupena, nahiz eta poltsiko bete batzuk kaltetu.

Ez al diogu ba interes orokorrari erreparatu behar? Ba, horretarako, lurra gaizki zaintzen duenari kendu egin beharko zaio.

Iruzkinak
Ez dago iruzkinik

Ordenatu
0/500
Interesgarria izango zaizu
Nabarmenduak
Orain, aldi berria dator. Zure aldia. 2025erako 3.000 babesle berri behar ditugu iragana eta geroa orainaldian kontatzeko.