Pausaldian

Aurtengo negu epelean, etxera bidean korrika gindoazela, eguna luzatzen hasia zuela iragartzen zuen ilunabar koloretsu bati begira gelditu ginen. Alabari eskutik heldu eta azaldu nion negualdiaren makurrena iragana zela eta, aste gutxiren buruan, ordu aldaketarekin batera, are luzeagoak izanen zirela arratsaldeak. Alabak, umeek sarri ohi duten bezala, ustekabeko erantzuna eman zidan: «Ba nik ez ditut argi ordu gehiago nahi; negua nahiago, hartzen modura egiteko lo eta etxean lasai egoteko». Harrituta eta pentsakor gelditu nintzen, eta otu zitzaidan ez litzatekeela hain txarra izanen aurtengo negu samurra betiko balitz, goizetan, asteburuetan gutxienez, izaren azpian nagi gelditzeko eta arratsetan, astegunetan gutxienez, lehenago etxeratzeko ilunaren aitzakian.

Handik gutxira, Laster, laster! liburuaren azalaren argazkia bidali zigun adiskide batek, istorio horretako ama-alabak gure antzera ibiltzen direlako goizero: alaba lasai eta patxadaz; ama, aldiz, lasterka eta presaka. Liburua arrapaladan ibiltzearen arriskuez mintzo zaigu eta, arrisku horien larriaz ohartarazteko, ipuinaren bukaera aldean ama ezbehar bat izateko zorian dago kalea itsumustuan zeharkatzeagatik. Liburua eskuratu, eta gustura eta barrez irakurri genuen, aurki etorriko zen horren bihozkadarik txikiena ere izan gabe. Hurrengo egunetan, nik dena lasterka eta alabak dena soseguz egiten segitu genuen, harik eta astelehen goiz batez, eskaileretan behera gindoazela, estropezu egin nik eta, krak!, orpoa hautsi.

Elbarritze iragankor tupustekoa ez da gogotsu hartzen den egoera, arazotsu bihurtzen direlako eguneroko premia txiki funtsezkoei loturiko zeregin asko. Erraz samar ikasi dut muletekin eta txingoka ibiltzen, baina nekezago egin zait hainbat astez buruaski izanen ez naizela onartzea, ez baita samurra nor bere kasa ezin moldatzea, ezgauza izatea alabaz arduratu edo ama zaintzeko, bazkaria prestatu, etxea garbitu edo erosketak egiteko: hain dugu kaskoetan errotua buruaskitasunaren dogma. Jakin arren gezur galanta dela, ziria sartu digutela horretan ere, hartzeak eta emateak egiten gaituela gizaki.

Egunotan, bada, tribuaren abaroa funtsezkoa izaten ari zait egoerari onena ateratzeko. Tribukideak arduratzen ari dira egunero behar ditudan ogiez eta arrosez. Hala, gorputz-buru-bihotzetako premiak asebeterik, lasaialdi goxo samar batean murgiltzen hasi naiz eta ohe ondoko irakurgaien meta luzeari heldu diot. Literaturaren aterpera bildu naiz nerabezaroaren garaitik inoiz ez bezala. Bi egunez Burundin ibili naiz Gaël Fayeren eskutik, udazkenean euskaraz irakurri ahalko dugun eleberrian barrena. Iñigo Aranbarriren munduko tokirik ederrenean izan naiz, iradoki eta esan gabekoen erresuman galdurik. Idazleen gorputzez eta literaturaren joko zelaiez gogoetan aritu naiz Eider Rodriguezek jositako bideetatik. Eta Uxue Alberdik kontrako eztarrira jaurti dizkigun bizipenek eragindako urdail korapiloa askatzen aritu naiz.

Literatura begietatik xurgatzea bezainbeste gustatzen zaidanez literatura belarrietatik barneratzea, Xerezaderen Artxiboaren kaira itzuli naiz eta edertasun asaldagarriko ipuinen uhinetan pulunpatu naiz. NoViolet Bulawayo ezagutu dut Mikel Elorzak bikain itzuli eta Ana Moralesek bikain kontaturiko kontakizunari esker. Garazi Arrula itzultzaile fina izateaz gain idazle trebea ere badela jakin dut Xerezaderen uhinetan igerian, eta Gu orduko hauek metan lehena dago orain.

Alabak Huntzaren Lasai, lasai kanta abestu zidan istripua gertatu berritan: «Batera aspertuko gera, lasai, lasai». Haurrak batzuetan argitsuak dira helduok ez bezalako modu batean. Hala da, lasai aspertzen ari naiz pausaldi derrigortu honetan, nire ogiez eta arrosez arduratzen den tribu lagunkoi baten babesa dudalako eta, aldi berean, osasun sistema publiko eraginkor batek emaniko arta profesionala jasotzen ari naizelako, bizitzan bi abaroak zaizkigu-eta lasaigarri, biak beharrezko. Hauteskunde egunean ahantzi beharko ez genukeen xehetasuna.