Egia da, arrazoi zenuten. Ez dago egungo euskal kultur mundutxoan buelta bat eman besterik pentsamenduaren monolitikotasunaz jabetzeko. Ideologia bakarraren monopolioa martxan dago, ezarri da, ezarri dugu, zertan ari ginen ohartu gabe, eta hara non gauden orain. Ziklikoa da ideologia, muturrek elkar ukitzen dute, eta aurreregi joatea atzeregi joatea da, ezkerreregi joatea eskuineregi amaitzea da, espirala faltsua da. Begiratzen diot sortu dugun honi eta damutu egiten naiz. Zer egin dugun!
Zein da egungo euskal kultur hegemonia? Zein dira euskal artistek ahotsa izan nahi badute esan behar dituzten gauzak eta esan ezin dituztenak? Zein dira gaur egungo euskal kultureta progre moderno cool txatxi hiper super diber izateko baldintzak? Kantzelazioaren kultura betean ez dago zenbait gauza esaterik, denok dakigu hori. Sortu dugun gizarte zurrun eta zigortzaileak ez du permititzen, esaterako, feminismoarekiko kritikak egiterik, eta hori oso toxikoa da. Nonahi egurra eman diezazuten nahi ez baduzu, men egin behar zaio egungo genero-politikatransfeministen ikuspegiari, bat etorri zein ez. Arazoa ez da feministekfeminismoaz hitz egitea, arazoa da kontrako iritzirik adierazi ezina.
Egon da inoiz banda-zabalera hori haustera ausartu denik, sinesten zituenak esateko lekua aurkitu eta baliatu duenik, errelato nagusiak hori baimendu ez arren. Eta zein izan da erantzuna? Kantzelazioa, kriminalizazioa eta gaitzespen orokortua. Alex Sarduik hanka sartuko zuen akaso, baina erantzun neurrigabe hori onartezina izan zen. Gizon talde naturalei, haien bizipenak haien ikuspuntutik kontatze hutsagatik, errealitate propioa ukatu genien errukirik gabe. Eta zenbat halako. Gero eta luzeagoa da zerrenda, eta ez dago, modu errespetuzko eta umilean bada ere, ñabardurak adierazterik, zalantzak agertzerik, inposizio misandrikoari ertzak bilatzerik. Non geratu da demokrazia?
Adierazgarri behar luke hala nola euskal komunitate artistikoetan dagoen pentsamendu bakarrak. Besteez ez aritzeko, dakardan neurera. Kalean, inguruan, ikerketetan... askok uste du genero-ideologia gehiegi inposatzen dela. Zergatik ez dago hori uste duen bertsolaririk? Euskal herritarren zati bat homofoboa bada, zergatik ez du inork kantatzen bertso homofoborik? Ez al litzateke aniztasunerako mesedegarri transei nazka dien bertsolariren bat? Euskal Herrian jenderik gehiena zisa bada, zergatik daude hainbeste bertsolari bollera? Zergatik ez dago gizonen eta heterosexualen aurkako propagandari aurre egiten dion euskal artistarik? Hau dena ez matxista naizelako –zer esango dut, bada, nik!–, ezpada komunitate osasuntsu, errespetuzko eta irekiek matxistei ere egin beharko liekeelako leku.
Euskal Herri plural, abegikor eta tolerante batek guztiona behar luke. Denok behar genuke Euskal Herri horretakoak. Alda ditzagun dinamika itxi eta kantzelatzaileok, eta has gaitezen aniztasun errealaren alde lanean. Jende zoriontsua herri libre batean.
PD1: Orain irakurri berriz artikulua azpiko hitz eta perpausak ondokoekin aldatuta: feminismo → euskaltzaletasun; genero-politika → hizkuntza-politika; transfeminista → diglosiaren aurkako; feminista → euskaltzale; Alex Sardui → Kutxabankeko presidentea; Gizon talde naturalak → Patricia Aldasoro 11 Entzuteko saioko elkarrizketatua; misandriko → erdarafobo; genero-ideologia → euskara; homofobo → antieuskaldun; trans → abertzale; zis → erdaldun; bollera → euskaldun; gizon → frantses; heterosexual → espainol; matxista → euskarafobo.
PD2: Bertsolaritzan –eta gainerako komunitateetan, imajinatzen dut– badaude matxistak, transfoboak, homofoboak, gizon-emakumeak, heterosexualak, zisak eta abar (ez baleude hobe), eta erruz hitz egiten dute hortik. Euskarafoboak, antieuskaldunak, espainolak, frantsesak eta abar, nik dakidala, ez daude (eta hobeto). Badakit ez direla auzi guztiz konparagarriak, baina onar bitez lizentziak.
