Sei urterako ituna sinatuz, lankidetza indartu dute EEPk eta Euskaltzaindiak

EEP Euskararen Erakunde Publikoaren eta Euskaltzaindiaren arteko lankidetza sendotu egin zuten atzo bi erakundeotako buruek, Mathieu Bergek eta Andres Urrutiak. 2008an izenpeturiko hitzarmena berretsi zuten, eta 2022ra luzatu: nehoiz baino epe luzeagoa eman diote akordioari. Orain arte urte bakarreko edo bi urteko iraupena zuen hitzarmenak, baina oraingoak sei urte iraungo du. Ipar Euskal Herriak duen «momentu historikoak» ekarri duela esplikatu du Bergek: «Testuingurua kokatzeabaitezpadakoa da: garai historikoa eta junta bizitzen ari gara. Heldu diren hilabeteetan erabaki garrantzitsuak hartu beharko dira».

Egonkortze juridiko horrek ez du momentuz aldaketa sakonik eragin bi erakundeen arteko itunean. «Izenpetura ez da soilik formala, lan biltzar batetik ateratzen gara, preseski lantzen ditugun bi puntu nagusiak aipatzeko: alde batetik, hizkuntzaren kalitatearen erronka, eta bestetik, euskararen tokia gure gizartean, Iparraldean», adierazi du Bergek.

Une historikoaren garrantzia nabarmendu du Euskaltzaindiako buruak ere: «Gaurko hitzarmenak berebiziko garrantzia dauka bi arrazoirengatik: batetik, berresten duelako orain arte izan dugun kolaborazio, lankidetza eta elkarrekin lan egiteko modua. Bigarrenik, honek bidea ematen digulako hemen bizi den egoera juridiko politiko berri horren aurrean ere, geure burua kokatzeko, eta euskararen edo euskal kulturaren alde lan egiteko».

Edukiari dagokionez, baina, argitalpenetan jarriko dute indarra, Bernadette Soule EEPko zuzendariak azaldu duenez. Konkretuki, hitzarmenak eragin beharko luke Ipar Euskal Herriari dagozkion liburu argitalpenetan, hala nola lurraldeko gaietan, zein bertzelako idazlanetan. «Deialdian aurkeztutako argitalpen proiektuen hizkuntza kalitatea aztertzea» izango da funtsa. Bestalde, Euskaltzaindiak euskara batuaren alorrean egindako lana zabaltzen eta hedatzen ahaleginduko da EEP. Erantzun gisa, toponimoen grafia egokiari buruz EEPk ukaiten dituen galderei erantzungo die Euskaltzaindiak.

Ofizialtasuna aipagai

Euskarak Iparraldean duen egoeraz ere mintzatu da Urrutia: «Guk beti defendatu izan dugu euskararen ofizialtasuna. Ofizialtasuna izan daiteke adierazpen bat, letra handietan ezartzen dena, baina egunero bete behar da, egunero gauzatu behar da».

Era berean, Iparraldeak etorkizun hurbilean izango dituen erabaki garrantzitsuez aritu da Berge: «Ongi da Euskal Elkargoak eskumena hartu izana, baina errealki plantan ezartzen ahalko da lehen aurrekontuaren ebazpenarekin. Eskumena hartzea gauza bat da; hizkuntza politika baten aldeko ekintza zehatzak finantzatzea, berriz, beste bat».