Nafarroako ararteko Patxi Berak 2024ko txostena aurkeztu dio Nafarroako Parlamentuko presidente Unai Hualderi, txostenaren edukiak parlamentuko taldeei azaldu aurretik. Txosten horren arabera, herritarrek 1.663 kexa aurkeztu zituzten iaz, aurreko urtean baino 227 gehiago. Horrek esan nahi du kexa kopuruak %15,8 egin zuela gora 2024an.
Osasungintzari eta gizarte ongizatearen arloari lotutakoak dira kexa gehienak: 201 osasungintzari buruzkoak eta 185 gizarte ongizatearen arlokoak. Lehenengoari dagokionez, itxaron-zerrenden auziak kexa asko eragin ditu; bigarrenean, berriz, diru sarrerak bermatzeko errenta eta gizarte prestazioak izan dira kexa gehien eragin dituztenak. 124 kexak hezkuntzarekin izan zuten zerikusia, 91k funtzio publikoarekin, 88k etxebizitzarekin, eta 82k Ogasunarekin. 71 kexa lanbide publiko bat lortzeari buruzkoak izan ziren, 64 ingurumenarekin lotutakoak izan ziren, 63k atzerritarren arloarekin izan zuten zerikusia, eta, azkenik, 57 kexa trafiko arlokokoak izan ziren.
Kexa gehienak foru administrazioaren kontrakoak izan ziren: %55,6. %22 udal administrazioen kontra jarri zituzten, eta %12,2, berriz, Espainiako administrazioaren kontra. Kexen %5,2 foru administrazioaren eta udalen baten aurkakoak izan dira aldi berean.
Orotara, Nafarroako Arartekoak 4.725 ekinbide jarri zituen abian 2024an, aurreko urtean baino %14,3 gehiago. Ekinbide horien artean daude herritarren kexak eta galderak, baita ofizioz abiarazitako jardunbideak, bitartekaritza txostenak, hobetzeko proposamenak eta elkarteekin izandako harremanak ere.
1.663 kexa horietatik seiehunetan (%36,07) herritarren eskaerak onartuak izan dira, dagokion administrazioak Arartekoaren iradokizunak aintzat hartu dituelako (323) edo Arartekoak ikerketa egin bitartean auzia konpondu delako (277).
Aurkezpena parlamentuan
Txostena Nafarroako Parlamentuko presidente Unai Hualderi eman ostean, eta legeak agintzen duenari jarraikiz, dokumentuaren edukiak aletuko ditu Berak parlamentuan, Foru Erregimenaren Batzordean. Seguru asko, agerraldi hori apirilaren 15ean izango da.
Berak uste du txostena baliagarria izango zaiola parlamentuari, «herritarren errealitatearen eta arazoen berri xeheago jasotzeko, lan politiko eta legegilea hobetzeko xedez». Parlamentuarentzat ez ezik herritarrentzat ere onuragarria izango dela uste du Berak: «Espero dut balio izatea jendeak ikus dezan zenbateraino lagundu dezakeen Arartekoak haien eskubideak defendatzen, eta, bereziki, zaurgarrienen eskubideen alde egiten».
Hualdek, berriz, esan du urterik urte txosten horiek berretsi egiten dutela «gizarteak erakunde honetan jarritako konfiantza administrazioarekin dituen arazoak konpontzeko». Haren ustez, horren adierazgarri da Arartekoaren jardunbideak urtez urte ugaritzea, baita erakunde horrek zenbait arlotan egiten dituen proposamenen garrantzia eta gizarte erakundeekin dituen harremanak areagotu izana ere.
Atzo, EAEko Arartekoak aurkeztu zuen 2024ko txostena. Hartan agertzen diren datuen arabera, Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan ere gora egin du kexa kopuruak, eta gizarteratze neurriak eta osasungintza izan dira erreklamazio iturri nagusiak.
